Άνοιξε την αυλαία στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με το αιχμηρό Indignados. Ο Τόνι Γκάτλιφ προκάλεσε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, θύμωσε όταν είδε την «πληγωμένη» εικόνα του Μανώλη Γλέζου, μιλάει γρήγορα και παθιασμένα και λατρεύει τις βόλτες και τα ρεμπετάδικα στα Εξάρχεια
.Πως αποφασίσατε να γυρίσετε ένα ντοκιμαντέρ για το κίνημα των Αγανακτισμένων;
Διάβασα το βιβλίο «Αγανακτήστε» του Στεφάν Εσέλ, μου το είχε συστήσει ένας φίλος μου φιλόσοφος, ο Jean-Paul Dollé και ενθουσιάστηκα από το άκουσμα του τίτλου και μόνο. Η προτροπή αυτή μεταμορφώθηκε στην ιδέα για ένα φιλμ για όλους εκείνους που δεν έχουν φωνή, ούτε δικαίωμα να εκφράσουν άποψη. Θέλησα να μιλήσω για όλα όσα η επίσημη πολιτική και η ιστορία κρατάει κρυφά. Μίλησα με εκπροσώπους της διεθνούς συνομοσπονδίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με την πρόθεση μου να γυρίσω μια ταινία βασιζόμενος στο βιβλίο του Εσέλ. Συναντήθηκα μαζί του και συμφωνήσαμε να γυρίσουμε ένα φίλμ ως συνέχεια του βιβλίου. Η έρευνα μου και η αφήγηση της πρωταγωνίστριας Μπέτι με οδήγησαν στην Ισπανία, εκεί που ξέσπασε το κίνημα των «Αγανακτισμένων». Συνέχισα το ταξίδι μου στην Ελλάδα, παρακολούθησα από κοντά τις συγκεντρώσεις του Συντάγματος, περπάτησα στις συνοικίες των μεταναστών, έφτασα μέχρι το λιμάνι της Πάτρας. Έζησα μια συγκλονιστική εμπειρία στην προσπάθεια μου να φτιάξω μια ταινία που προσπαθεί να ξεσηκώσει τις συνειδήσεις.
Θεωρείτε την ταινία σας κάτι παραπάνω από ένα καλλιτεχνικό έργο; Μπορεί το πολιτικό ντοκιμαντέρ να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο σήμερα;
Δεν είναι απλώς ένα ντοκιμαντέρ. Είναι μια επισκόπηση του πως λειτουργεί σήμερα το παγκόσμιο σύστημα. Σκοπός του είναι να αποκαλύψει τα αδιέξοδα και τις αδικίες. Τρανό παράδειγμα η Ελλάδα. Η «βοήθεια» απλώς οδηγεί τους Έλληνες στην εξαθλίωση καθώς επιτείνει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα αντί να το επιλύσει. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι οι προθέσεις είναι καλές, να σωθεί δηλαδή η Ελλάδα, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί οδηγώντας το λαό της στην εξαθλίωση. Πως θα πληρώσουν το χρέος οι άνθρωποι που αμείβονται μόλις με 400€ το μήνα; Είναι ανήκουστο να θεωρεί κανείς ότι θα εξοφληθεί ένα τεράστιο χρέος που βαραίνει τρεις γενιές κόβοντας τις συντάξεις ηλικιωμένων.
Πως κι είστε τόσο ενήμερος για την ελληνική κατάσταση;
Επισκέπτομαι την Ελλάδα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, έχω διαβάσει για τον Εμφύλιο, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και έχω αρκετούς φίλους που μου περιγράφουν γλαφυρότατα τα πράγματα. Με πονάει. Είναι τρομερό αν το σκεφτείς ιστορικά, η μοναδική στιγμή που δεν περνάει πόλεμο ή κρίση να της συμβαίνει η πτώχευση. Σπάνια η χώρα σας δεν υπέφερε από μια άσχημη πολιτική κατάσταση. Έχω ταξιδέψει στη Μυτιλήνη, έχω μιλήσει με πολιτικούς πρόσφυγες, έχω μελετήσει την ιστορία της Αντίστασης. Βλέποντας ένα σύμβολο, τον άνθρωπο που κατέβασε την ελληνική σημαία, τον Μανώλη Γλέζο να χτυπιέται καταλαβαίνεις -έστω συμβολικά – τι σημαίνει αυτό για τη χώρα.
Τι εντύπωση αποκομίσατε από τα επεισόδια του Συντάγματος; Πως πρέπει να αντιδράσουν σήμερα οι Έλληνες;
Οι Έλληνες πρέπει να θυμηθούν ξανά τις διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας. Δεν μπορεί να πιστεύουν ότι οι Ευρωπαίοι ή το διεθνές νομισματικό ταμείο θα τους βρουν μια λύση. Είναι πολύ αργά να πιστεύεις σε προφήτες, ειδικά όταν αυτοί ενδιαφέρονται να σώσουν μόνο τις τράπεζες και όχι τον κόσμο.
Είναι η Ελλάδα ένας αποδιοπομπαίος τράγος για την Ευρώπη; Έχετε την αίσθηση ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ Βορρά και Νότου;
Εγώ απλά ήθελα να καταδείξω την εγγενή αδικία που υπάρχει στο σύστημα που δεν μοιράζει με δίκαιο τρόπο την πίτα. Εμένα με ενδιαφέρουν οι πολίτες, αυτοί πληρώνουν τα σπασμένα, όχι οι κυβερνήσεις, ο απλός κόσμος. Άστεγοι και φτωχοί. Αν το σκεφτείς όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι μια μικρή τούρτα πρέπει να μοιραστεί σε άπειρους καλεσμένους. Και το κακό είναι όχι ότι κάποιοι δεν θα μπορούν να έχουν ούτε ένα κομμάτι αλλά δεν θα προλάβουν καν να δοκιμάσουν τη γεύση του.
Πως θα έπρεπε να αντισταθούν;
Να δείξουν αλληλεγγύη, ομόνοια, κατανόηση, να ανιχνεύσουν τις χαμένες τους δυνάμεις. Οι λύσεις δεν έρχονται ποτέ από πάνω. Εκ των πραγμάτων ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει με τετρακόσια ευρώ, εκ των πραγμάτων θα εξεγερθεί. Είναι φυσιολογικό, εύλογο και απόλυτα νόμιμο.
Πόσο δύσκολο ήταν να πείσετε τους μετανάστες να διηγηθούν την ιστορία τους;
Καθόλου δύσκολο. Οι απελπισμένοι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να χάσουν και επιθυμούν πάντα να υψώσουν την φωνή τους, επί παραδείγματι οι μετανάστες που συνάντησα σε διάφορα σημεία της Αθήνας ήταν εγκλωβισμένοι άνθρωποι χωρίς διέξοδο: δεν μπορούν να φύγουν για την Ευρώπη, δεν μπορούσαν ούτε να φύγουν για την Ευρώπη, ούτε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ούτε να ζήσουν στην Ελλάδα. Είναι πολύ άσχημο να ονομάζεις «παράνομους» τους απελπισμένους ανθρώπους.
Η Μπέτυ είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Είναι μια ανεπιθύμητη. Ποιοι είναι για σας εσάς οι ανεπιθύμητοι σήμερα;
Οι φτωχοί, οι μετανάστες, οι άστεγοι. Όλοι αυτοί που δεν έχουν δικαίωμα καν στη ζωή. Όσο το σύστημα θα επιτείνει τις αδικίες τόσο οι ανεπιθύμητοι θα πολλαπλασιάζονται,
Ποιο είναι το «φάρμακο» για τους ανθρώπους χωρίς μέλλον και ελπίδα;
Η ελπίδα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό είναι το μήνυμα της ταινίας. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι έχει τη δύναμη και δυνατότητα να καθορίσει την τύχη του διαφορετικά. Το φιλμ είναι μια προτροπή προς τον κόσμο. Να σκεφτεί διαφορετικά, να ανακαλύψει τη φωνή του και να την υψώσουμε όσο πιο δυνατά μπορεί.
.Πως αποφασίσατε να γυρίσετε ένα ντοκιμαντέρ για το κίνημα των Αγανακτισμένων;
Θεωρείτε την ταινία σας κάτι παραπάνω από ένα καλλιτεχνικό έργο; Μπορεί το πολιτικό ντοκιμαντέρ να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο σήμερα;
Δεν είναι απλώς ένα ντοκιμαντέρ. Είναι μια επισκόπηση του πως λειτουργεί σήμερα το παγκόσμιο σύστημα. Σκοπός του είναι να αποκαλύψει τα αδιέξοδα και τις αδικίες. Τρανό παράδειγμα η Ελλάδα. Η «βοήθεια» απλώς οδηγεί τους Έλληνες στην εξαθλίωση καθώς επιτείνει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα αντί να το επιλύσει. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι οι προθέσεις είναι καλές, να σωθεί δηλαδή η Ελλάδα, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί οδηγώντας το λαό της στην εξαθλίωση. Πως θα πληρώσουν το χρέος οι άνθρωποι που αμείβονται μόλις με 400€ το μήνα; Είναι ανήκουστο να θεωρεί κανείς ότι θα εξοφληθεί ένα τεράστιο χρέος που βαραίνει τρεις γενιές κόβοντας τις συντάξεις ηλικιωμένων.
Πως κι είστε τόσο ενήμερος για την ελληνική κατάσταση;
Επισκέπτομαι την Ελλάδα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, έχω διαβάσει για τον Εμφύλιο, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου και έχω αρκετούς φίλους που μου περιγράφουν γλαφυρότατα τα πράγματα. Με πονάει. Είναι τρομερό αν το σκεφτείς ιστορικά, η μοναδική στιγμή που δεν περνάει πόλεμο ή κρίση να της συμβαίνει η πτώχευση. Σπάνια η χώρα σας δεν υπέφερε από μια άσχημη πολιτική κατάσταση. Έχω ταξιδέψει στη Μυτιλήνη, έχω μιλήσει με πολιτικούς πρόσφυγες, έχω μελετήσει την ιστορία της Αντίστασης. Βλέποντας ένα σύμβολο, τον άνθρωπο που κατέβασε την ελληνική σημαία, τον Μανώλη Γλέζο να χτυπιέται καταλαβαίνεις -έστω συμβολικά – τι σημαίνει αυτό για τη χώρα.
Τι εντύπωση αποκομίσατε από τα επεισόδια του Συντάγματος; Πως πρέπει να αντιδράσουν σήμερα οι Έλληνες;
Οι Έλληνες πρέπει να θυμηθούν ξανά τις διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας. Δεν μπορεί να πιστεύουν ότι οι Ευρωπαίοι ή το διεθνές νομισματικό ταμείο θα τους βρουν μια λύση. Είναι πολύ αργά να πιστεύεις σε προφήτες, ειδικά όταν αυτοί ενδιαφέρονται να σώσουν μόνο τις τράπεζες και όχι τον κόσμο.
Είναι η Ελλάδα ένας αποδιοπομπαίος τράγος για την Ευρώπη; Έχετε την αίσθηση ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ Βορρά και Νότου;
Εγώ απλά ήθελα να καταδείξω την εγγενή αδικία που υπάρχει στο σύστημα που δεν μοιράζει με δίκαιο τρόπο την πίτα. Εμένα με ενδιαφέρουν οι πολίτες, αυτοί πληρώνουν τα σπασμένα, όχι οι κυβερνήσεις, ο απλός κόσμος. Άστεγοι και φτωχοί. Αν το σκεφτείς όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι μια μικρή τούρτα πρέπει να μοιραστεί σε άπειρους καλεσμένους. Και το κακό είναι όχι ότι κάποιοι δεν θα μπορούν να έχουν ούτε ένα κομμάτι αλλά δεν θα προλάβουν καν να δοκιμάσουν τη γεύση του.
Πως θα έπρεπε να αντισταθούν;
Να δείξουν αλληλεγγύη, ομόνοια, κατανόηση, να ανιχνεύσουν τις χαμένες τους δυνάμεις. Οι λύσεις δεν έρχονται ποτέ από πάνω. Εκ των πραγμάτων ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει με τετρακόσια ευρώ, εκ των πραγμάτων θα εξεγερθεί. Είναι φυσιολογικό, εύλογο και απόλυτα νόμιμο.
Πόσο δύσκολο ήταν να πείσετε τους μετανάστες να διηγηθούν την ιστορία τους;
Καθόλου δύσκολο. Οι απελπισμένοι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να χάσουν και επιθυμούν πάντα να υψώσουν την φωνή τους, επί παραδείγματι οι μετανάστες που συνάντησα σε διάφορα σημεία της Αθήνας ήταν εγκλωβισμένοι άνθρωποι χωρίς διέξοδο: δεν μπορούν να φύγουν για την Ευρώπη, δεν μπορούσαν ούτε να φύγουν για την Ευρώπη, ούτε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ούτε να ζήσουν στην Ελλάδα. Είναι πολύ άσχημο να ονομάζεις «παράνομους» τους απελπισμένους ανθρώπους.
Η Μπέτυ είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Είναι μια ανεπιθύμητη. Ποιοι είναι για σας εσάς οι ανεπιθύμητοι σήμερα;
Οι φτωχοί, οι μετανάστες, οι άστεγοι. Όλοι αυτοί που δεν έχουν δικαίωμα καν στη ζωή. Όσο το σύστημα θα επιτείνει τις αδικίες τόσο οι ανεπιθύμητοι θα πολλαπλασιάζονται,
Ποιο είναι το «φάρμακο» για τους ανθρώπους χωρίς μέλλον και ελπίδα;
Η ελπίδα είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό είναι το μήνυμα της ταινίας. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι έχει τη δύναμη και δυνατότητα να καθορίσει την τύχη του διαφορετικά. Το φιλμ είναι μια προτροπή προς τον κόσμο. Να σκεφτεί διαφορετικά, να ανακαλύψει τη φωνή του και να την υψώσουμε όσο πιο δυνατά μπορεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου