Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Όποιος επιχειρήσει να συγκρίνει τους 250.000 του Ευάγγελου Βενιζέλου με το «εκατομμύριο» του Γιώργου Παπανδρέου το 2004 ή τους 800.000 στην κάλπη της Ν.Δ. το 2009 μάλλον θα πρέπει να χαρακτηριστεί κακεντρεχής και πικρόχολος. Στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα το ΠΑΣΟΚ, ύστερα από τα έργα της τελευταίας διετίας και τα απτά αποτελέσματά τους, μια τέτοια σύγκριση θα ήταν άκαιρη, άτοπη και φαιδρή. Συνεπώς ο Βενιζέλος είχε χθες κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος για τη συμμετοχή στην εκλογή του.Από την άλλη πλευρά ωστόσο είναι εξ ίσουφαιδρός ο ισχυρισμός ότι η χθεσινή εκλογή του μοναδικού υποψηφίου από τους 250.000 προστρέξαντες στην κάλπη αποτελεί επανασύνδεση του ΠΑΣΟΚ με την «ψυχή» του κ.λπ. Η επίκληση τέτοιων αριθμών δεν είναι προφανώς ικανή να στοιχειοθετήσει κάποιου είδους επιχείρημα περί «ανθεκτικότητας» του ΠΑΣΟΚ. Το αντίθετο μάλιστα.
Ας δούμε καλύτερα τι αντιπροσωπεύει αυτός ο αριθμός συγκρινόμενος με μερικά ενδιαφέροντα σύνολα. για την ακρίβεια λοιπόν οι 250 του Βενιζέλου αποτελούν:
● Το 2,31% του πληθυσμού της Ελλάδας.
● Το 3,6% των ψηφισάντων στις εκλογές του 2009.
● Το 8,3% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ το 2009.
Επιπλέον οι ψηφίσαντες σε αυτή την «τύπου Τσαουσέσκου» εκλογή:
● Είναι κατά 265.000 λιγότεροι από τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ το 2009 και κατά 65.000 λιγότεροι από τους (κατά Πάγκαλο) «τραμπούκους του ΣΥΡΙΖΑ» στην ίδια εκλογική αναμέτρηση.
● Είναι κατά 320.000 λιγότεροι από τους ανέργους που προστέθηκαν από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011 και κατά 50.000 λιγότεροι από τους νέους ανέργους – μόνο – του 2011.
Έλλειψη σεμνότητας
Προφανώς οι αριθμοί αυτοί δεν παρατίθενται για να πικάρουν ειδικά τον Βενιζέλο ούτε για να μειώσουν την πολιτική αυτοθυσία όσων προσήλθαν στην κομματική κάλπη – ποια σημασία και χρησιμότητα θα είχε άλλωστε η χολή;
Οι αριθμοί σημειώνονται για να υπενθυμίσουν την αναγκαιότητα του μέτρου και της – εν πλήρει ανεπαρκεία – σεμνότητας. Αλλά και το γελοίο των μιντιακών πανηγυρισμών, οι οποίοι συνηθίζουν να θεωρούν ότι ένα επικοινωνιακό «σέρβις» μπορεί να υποκαταστήσει ή να αποκρύψει τη σκληρή κοινωνική και πολιτικήπραγματικότητα.
Επιπλέον σημειώνονται για να υπογραμμίσουν ότι αυτού του είδους οι «γιορτές δημοκρατίας» τείνουν ναευτελιστούν. Μοναδικοί υποψήφιοι που προστρέχουν στη λαϊκή ψήφο άνευ αντιπάλου περισσότερο παραπέμπουν σε δήθεν εκλογές ολοκληρωτικών καθεστώτων και χουντικά δημοψηφίσματα.
Στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα βεβαίως απλώς επικυρώνουν την ανάγκη επένδυσηςχρεοκοπημένων κομματικών μηχανισμών με τον μανδύα του «λαοπρόβλητου» και του «εκλεκτού» ηγέτη, εκλεγέντος ωστόσο είτε από αποδεκατισμένους κομματικούς στρατούς είτε από τα λεηλατημένα απομεινάρια τους.
Άλλος για το «εκατομμύριο»
Όταν ασκήθηκε κριτική στον Γιώργο Παπανδρέου το 2004 για την ανόητη και ολοκληρωτικού χαρακτήρα φιέστα του «εκατομμυρίου» παρότι ήταν ο μοναδικός υποψήφιος, η αντίρρηση εκ μέρους των μιντιακών σφουγγοκωλάριων ήταν περίπου ότι επρόκειτο για αποθέωση της δημοκρατίας και για προαναγγελία περί δεξιάς κυβερνητικής «παρένθεσης».
Ωστόσο το «εκατομμύριο» μελών και «φίλων» δεν σήμανε κάποιου είδους απαρχή για τη διεύρυνση του ακροατηρίου του ΠΑΣΟΚ, καθώς:
● Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 (συντριβή Παπανδρέου ελέω Σημίτη) το ΠΑΣΟΚ, παρά το «εκατομμύριο» που είχε καταγραφεί ακριβώς ένα μήνα νωρίτερα, τον Φεβρουάριο, υπέστη δεινή ήττα λαμβάνοντας3.002.531 ψήφους.
● Στις εκλογές του Μαρτίου 2007, ύστερα από μια τριετή διακυβέρνηση Καραμανλή η οποία «φώναζε από μακριά» για πρόωρη μεν αλλά προχωρημένη παρακμή, το ΠΑΣΟΚ πάλι δεν αξιοποιεί την «προίκα» του «εκατομμυρίου» μελών και φίλων. Αν και η Ν.Δ. χάνει 364.000 ψήφους, το ΠΑΣΟΚ, παρότι αντιπολίτευση,χάνει 275.000 ψήφους αδυνατώντας να εκμεταλλευτεί την κατιούσα που έχει ήδη πάρει η Ν.Δ.
● Πόσες ψήφους χρειαζόταν το ΠΑΣΟΚ να πάρει περισσότερες από τη συντριβή του 2004 (με την... «προίκα» του «εκατομμυρίου»...) για να κερδίσει τις εκλογές του 2007; Ούτε μία. Απλώς – για να είναι πρώτο κόμμα – έπρεπε είτε να παραμείνει σταθερό είτε απλώς να μην χάσει πάνω από... 7.000 ψήφους. Τζίφος όμως και το «εκατομμύριο» και η συντριβή της Ν.Δ., η οποία, παρότι ήδη ηττημένη, έγινε πάλιαυτοδύναμη κυβέρνηση.
● Στις εκλογές του 2009, παρότι η Ν.Δ. έχει καταντήσει ένα πολιτικό πτώμα και παρότι ο Παπανδρέου έχει καταφέρει μια μεγάλη εσωκομματική νίκη επί του Βενιζέλου το 2007, με τη συμμετοχή πάνω από 900.000 μελών και «φίλων», το ΠΑΣΟΚ είναι μεν ο συντριπτικός νικητής των εκλογών, αλλά συγκεντρώνονταςμόλις 10.000 ψήφους περισσότερες από αυτές που έλαβε στη μεγάλη ήττα του 2004.
Μια νέα εποχή
Αν υποτεθεί ότι πράγματι οι απόλυτοι αριθμοί είναι ενδεικτικοί του πολιτικού κλίματος, σύμφωνα με τους θριαμβολογούντες στην Ιπποκράτους και σε κάμποσα δημοσιογραφικά οφίτσια, τότε το μόνο ασφαλέςσυμπέρασμα από τις 250.000 συμμετοχές στην εκλογή του Βενιζέλου είναι ότι το ενδιαφέρον για αυτού του είδους τις προσωπικές – και δευτερευόντως κομματικές – φιέστες βαίνει ραγδαία μειούμενο.
Άλλωστε δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως οι επόμενες εκλογές θα έχουν άλλα κριτήρια, άλλα ζητούμενα και άλλα δεδομένα συγκριτικά με όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης.
Εξ άλλου, παρά τους 800.000 που πήγαν να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές της Ν.Δ. το 2009, η αυτοδυναμία της είναι ένα όνειρο που, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, μοιάζει από χέρι... Καμμένο.
Καθώς, όπως φαίνεται, μέχρι τις εκλογές απομένει μόλις ενάμισης μήνας, ας παραμείνουμε στοιχειωδώςσοβαροί.
Η προοπτική μιας πολυκομματικής Βουλής, η σοβαρή πιθανότητα αδυναμίας σχηματισμού κοινοβουλευτικά ισχυρής κυβέρνησης, ο διαφαινόμενος πολυκερματισμός των πάλαι ποτέ κομμάτων - παρατάξεων, το ενδεχόμενο σοβαρών εκλογικών εκπλήξεων και, πάνω απ’ όλα, η δεδομένη πολιτική ρευστότητα και η βεβαιότητα νέων, πολύ σκληρότερων, βίαιων, αντικοινωνικών και υφεσιακών μέτρων βάζει την Ελλάδα σε μια αχαρτογράφητη περιοχή.
Για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, κάθε απόπειρα αναγωγής σε παλαιότερες πολιτικές, οικονομικές ή εκλογικές περιόδους είναι είτε εντελώς άστοχη είτε απλώς «βολική» για πολιτικούς χώρους και δυνάμεις που ακόμη πολιτεύονται με κλισέ. Άλλωστε τα σπουδαία έρχονται αμέσως μετά τις εκλογές αυτής της άνοιξης. Και θα κάνουν το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα να δείχνει εντελώς αναντίστοιχο με την πραγματικότητα.
Πολύ συντομότερα από όσο συνέβη μετά τις εκλογές του 2009...
ΥΓ. 1: Οι αριθμοί περί «λαϊκής συμμετοχής» σε εσωκομματικές διαδικασίες, επειδή αποτελούν κομματικές ανακοινώσεις, προφανώς αμφισβητούνται. Αυτό που δεν αμφισβητείται είναι τα εκλογικά αποτελέσματα.
ΥΓ. 2: Ακούστε το τραγουδάκι (remix) που παρατίθεται στο τέλος του κειμένου. Δεν παίζεται...
Όποιος επιχειρήσει να συγκρίνει τους 250.000 του Ευάγγελου Βενιζέλου με το «εκατομμύριο» του Γιώργου Παπανδρέου το 2004 ή τους 800.000 στην κάλπη της Ν.Δ. το 2009 μάλλον θα πρέπει να χαρακτηριστεί κακεντρεχής και πικρόχολος. Στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα το ΠΑΣΟΚ, ύστερα από τα έργα της τελευταίας διετίας και τα απτά αποτελέσματά τους, μια τέτοια σύγκριση θα ήταν άκαιρη, άτοπη και φαιδρή. Συνεπώς ο Βενιζέλος είχε χθες κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος για τη συμμετοχή στην εκλογή του.Από την άλλη πλευρά ωστόσο είναι εξ ίσουφαιδρός ο ισχυρισμός ότι η χθεσινή εκλογή του μοναδικού υποψηφίου από τους 250.000 προστρέξαντες στην κάλπη αποτελεί επανασύνδεση του ΠΑΣΟΚ με την «ψυχή» του κ.λπ. Η επίκληση τέτοιων αριθμών δεν είναι προφανώς ικανή να στοιχειοθετήσει κάποιου είδους επιχείρημα περί «ανθεκτικότητας» του ΠΑΣΟΚ. Το αντίθετο μάλιστα.
Ας δούμε καλύτερα τι αντιπροσωπεύει αυτός ο αριθμός συγκρινόμενος με μερικά ενδιαφέροντα σύνολα. για την ακρίβεια λοιπόν οι 250 του Βενιζέλου αποτελούν:
● Το 2,31% του πληθυσμού της Ελλάδας.
● Το 3,6% των ψηφισάντων στις εκλογές του 2009.
● Το 8,3% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ το 2009.
Επιπλέον οι ψηφίσαντες σε αυτή την «τύπου Τσαουσέσκου» εκλογή:
● Είναι κατά 265.000 λιγότεροι από τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ το 2009 και κατά 65.000 λιγότεροι από τους (κατά Πάγκαλο) «τραμπούκους του ΣΥΡΙΖΑ» στην ίδια εκλογική αναμέτρηση.
● Είναι κατά 320.000 λιγότεροι από τους ανέργους που προστέθηκαν από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011 και κατά 50.000 λιγότεροι από τους νέους ανέργους – μόνο – του 2011.
Έλλειψη σεμνότητας
Προφανώς οι αριθμοί αυτοί δεν παρατίθενται για να πικάρουν ειδικά τον Βενιζέλο ούτε για να μειώσουν την πολιτική αυτοθυσία όσων προσήλθαν στην κομματική κάλπη – ποια σημασία και χρησιμότητα θα είχε άλλωστε η χολή;
Οι αριθμοί σημειώνονται για να υπενθυμίσουν την αναγκαιότητα του μέτρου και της – εν πλήρει ανεπαρκεία – σεμνότητας. Αλλά και το γελοίο των μιντιακών πανηγυρισμών, οι οποίοι συνηθίζουν να θεωρούν ότι ένα επικοινωνιακό «σέρβις» μπορεί να υποκαταστήσει ή να αποκρύψει τη σκληρή κοινωνική και πολιτικήπραγματικότητα.
Επιπλέον σημειώνονται για να υπογραμμίσουν ότι αυτού του είδους οι «γιορτές δημοκρατίας» τείνουν ναευτελιστούν. Μοναδικοί υποψήφιοι που προστρέχουν στη λαϊκή ψήφο άνευ αντιπάλου περισσότερο παραπέμπουν σε δήθεν εκλογές ολοκληρωτικών καθεστώτων και χουντικά δημοψηφίσματα.
Στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα βεβαίως απλώς επικυρώνουν την ανάγκη επένδυσηςχρεοκοπημένων κομματικών μηχανισμών με τον μανδύα του «λαοπρόβλητου» και του «εκλεκτού» ηγέτη, εκλεγέντος ωστόσο είτε από αποδεκατισμένους κομματικούς στρατούς είτε από τα λεηλατημένα απομεινάρια τους.
Άλλος για το «εκατομμύριο»
Όταν ασκήθηκε κριτική στον Γιώργο Παπανδρέου το 2004 για την ανόητη και ολοκληρωτικού χαρακτήρα φιέστα του «εκατομμυρίου» παρότι ήταν ο μοναδικός υποψήφιος, η αντίρρηση εκ μέρους των μιντιακών σφουγγοκωλάριων ήταν περίπου ότι επρόκειτο για αποθέωση της δημοκρατίας και για προαναγγελία περί δεξιάς κυβερνητικής «παρένθεσης».
Ωστόσο το «εκατομμύριο» μελών και «φίλων» δεν σήμανε κάποιου είδους απαρχή για τη διεύρυνση του ακροατηρίου του ΠΑΣΟΚ, καθώς:
● Στις εκλογές του Μαρτίου 2004 (συντριβή Παπανδρέου ελέω Σημίτη) το ΠΑΣΟΚ, παρά το «εκατομμύριο» που είχε καταγραφεί ακριβώς ένα μήνα νωρίτερα, τον Φεβρουάριο, υπέστη δεινή ήττα λαμβάνοντας3.002.531 ψήφους.
● Στις εκλογές του Μαρτίου 2007, ύστερα από μια τριετή διακυβέρνηση Καραμανλή η οποία «φώναζε από μακριά» για πρόωρη μεν αλλά προχωρημένη παρακμή, το ΠΑΣΟΚ πάλι δεν αξιοποιεί την «προίκα» του «εκατομμυρίου» μελών και φίλων. Αν και η Ν.Δ. χάνει 364.000 ψήφους, το ΠΑΣΟΚ, παρότι αντιπολίτευση,χάνει 275.000 ψήφους αδυνατώντας να εκμεταλλευτεί την κατιούσα που έχει ήδη πάρει η Ν.Δ.
● Πόσες ψήφους χρειαζόταν το ΠΑΣΟΚ να πάρει περισσότερες από τη συντριβή του 2004 (με την... «προίκα» του «εκατομμυρίου»...) για να κερδίσει τις εκλογές του 2007; Ούτε μία. Απλώς – για να είναι πρώτο κόμμα – έπρεπε είτε να παραμείνει σταθερό είτε απλώς να μην χάσει πάνω από... 7.000 ψήφους. Τζίφος όμως και το «εκατομμύριο» και η συντριβή της Ν.Δ., η οποία, παρότι ήδη ηττημένη, έγινε πάλιαυτοδύναμη κυβέρνηση.
● Στις εκλογές του 2009, παρότι η Ν.Δ. έχει καταντήσει ένα πολιτικό πτώμα και παρότι ο Παπανδρέου έχει καταφέρει μια μεγάλη εσωκομματική νίκη επί του Βενιζέλου το 2007, με τη συμμετοχή πάνω από 900.000 μελών και «φίλων», το ΠΑΣΟΚ είναι μεν ο συντριπτικός νικητής των εκλογών, αλλά συγκεντρώνονταςμόλις 10.000 ψήφους περισσότερες από αυτές που έλαβε στη μεγάλη ήττα του 2004.
Μια νέα εποχή
Αν υποτεθεί ότι πράγματι οι απόλυτοι αριθμοί είναι ενδεικτικοί του πολιτικού κλίματος, σύμφωνα με τους θριαμβολογούντες στην Ιπποκράτους και σε κάμποσα δημοσιογραφικά οφίτσια, τότε το μόνο ασφαλέςσυμπέρασμα από τις 250.000 συμμετοχές στην εκλογή του Βενιζέλου είναι ότι το ενδιαφέρον για αυτού του είδους τις προσωπικές – και δευτερευόντως κομματικές – φιέστες βαίνει ραγδαία μειούμενο.
Άλλωστε δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως οι επόμενες εκλογές θα έχουν άλλα κριτήρια, άλλα ζητούμενα και άλλα δεδομένα συγκριτικά με όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης.
Εξ άλλου, παρά τους 800.000 που πήγαν να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές της Ν.Δ. το 2009, η αυτοδυναμία της είναι ένα όνειρο που, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, μοιάζει από χέρι... Καμμένο.
Καθώς, όπως φαίνεται, μέχρι τις εκλογές απομένει μόλις ενάμισης μήνας, ας παραμείνουμε στοιχειωδώςσοβαροί.
Η προοπτική μιας πολυκομματικής Βουλής, η σοβαρή πιθανότητα αδυναμίας σχηματισμού κοινοβουλευτικά ισχυρής κυβέρνησης, ο διαφαινόμενος πολυκερματισμός των πάλαι ποτέ κομμάτων - παρατάξεων, το ενδεχόμενο σοβαρών εκλογικών εκπλήξεων και, πάνω απ’ όλα, η δεδομένη πολιτική ρευστότητα και η βεβαιότητα νέων, πολύ σκληρότερων, βίαιων, αντικοινωνικών και υφεσιακών μέτρων βάζει την Ελλάδα σε μια αχαρτογράφητη περιοχή.
Για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, κάθε απόπειρα αναγωγής σε παλαιότερες πολιτικές, οικονομικές ή εκλογικές περιόδους είναι είτε εντελώς άστοχη είτε απλώς «βολική» για πολιτικούς χώρους και δυνάμεις που ακόμη πολιτεύονται με κλισέ. Άλλωστε τα σπουδαία έρχονται αμέσως μετά τις εκλογές αυτής της άνοιξης. Και θα κάνουν το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα να δείχνει εντελώς αναντίστοιχο με την πραγματικότητα.
Πολύ συντομότερα από όσο συνέβη μετά τις εκλογές του 2009...
ΥΓ. 1: Οι αριθμοί περί «λαϊκής συμμετοχής» σε εσωκομματικές διαδικασίες, επειδή αποτελούν κομματικές ανακοινώσεις, προφανώς αμφισβητούνται. Αυτό που δεν αμφισβητείται είναι τα εκλογικά αποτελέσματα.
ΥΓ. 2: Ακούστε το τραγουδάκι (remix) που παρατίθεται στο τέλος του κειμένου. Δεν παίζεται...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου