Τι συμβαίνει στο Ιράν;

Πάνος Πέτρου

Το κύμα διαδηλώσεων που ξέσπασε στα τέλη Δεκέμβρη στο Ιράν αποτέλεσε αντικείμενο διαφωνιών ακόμα και ως προς μέγεθός του. Αλλού οι αριθμοί φούσκωναν ανεξέλεγκτα και γινόταν λόγος για «εξέγερση», ενώ αλλού γραφόταν υποτιμητικά για «λίγες χιλιάδες ανθρώπους».

Η συμ­με­το­χή στις δια­δη­λώ­σεις είναι άγνω­στη, αλλά κατά πάσα πι­θα­νό­τη­τα πε­ριο­ρι­σμέ­νη, σε σύ­γκρι­ση για πα­ρά­δειγ­μα με τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις του 2009. Αυτό που είναι αναμ­φι­σβή­τη­το είναι ο εντυ­πω­σια­κός αριθ­μός των δια­δη­λώ­σε­ων, που ξέ­σπα­σαν σε δε­κά­δες πό­λεις, που εξα­πλώ­θη­καν στην -συ­νή­θως ήσυ­χη- επαρ­χία και σε πε­ριο­χές «που κα­νείς δεν είχε ξα­να­κού­σει». Το μόνο σί­γου­ρο, είναι ότι το μέ­γε­θος αυτού του κι­νή­μα­τος δια­μαρ­τυ­ρί­ας ήταν αρ­κε­τό για να το πάρει σο­βα­ρά υπόψη το κα­θε­στώς, και αυτό απο­τε­λεί την ισχυ­ρό­τε­ρη έν­δει­ξη ότι κάτι ση­μα­ντι­κό συμ­βαί­νει στους δρό­μους του Ιράν.

Το υπό­βα­θρο

Στο υπό­βα­θρο των δια­δη­λώ­σε­ων, βρί­σκε­ται η οι­κο­νο­μι­κή κα­τά­στα­ση που ζουν οι ερ­γα­ζό­με­νοι και οι φτω­χοί στο Ιράν. Το ση­με­ρι­νό ξέ­σπα­σμα γί­νε­ται πιο κα­τα­νοη­τό στο φόντο πραγ­μά­των που είχαν προη­γη­θεί. Από την εκλο­γή του Ρου­χά­νι το 2013 και μετά, οι απερ­γί­ες και οι δια­δη­λώ­σεις έχουν πυ­κνώ­σει στη χώρα, και τον τε­λευ­ταίο ένα χρόνο (μετά την επα­νε­κλο­γή του) έχουν πάρει μορφή χιο­νο­στοι­βά­δας: Απλή­ρω­τοι εδώ και 6 ή 9 μήνες ερ­γά­τες που διεκ­δι­κούν τα χρω­στού­με­να, οι δά­σκα­λοι και οι νο­ση­λευ­τές που διεκ­δι­κούν αύ­ξη­ση των δα­πα­νών, οι ερ­γα­ζό­με­νοι στην Αράκ και άλλες πλού­σιες σε κοι­τά­σμα­τα πε­ριο­χές στο νότο, οι φτω­χο­ποι­η­μέ­νοι συ­ντα­ξιού­χοι, τα με­σο­στρώ­μα­τα που έχα­σαν τις κα­τα­θέ­σεις τους σε ένα κύμα τρα­πε­ζι­κών σκαν­δά­λων-χρε­ο­κο­πιών, η (πο­λυ­πλη­θής) άνερ­γη νε­ο­λαία, έχουν δώσει σχε­δόν κα­θη­με­ρι­νούς αγώ­νες όλο το προη­γού­με­νο διά­στη­μα.

Δεν πρό­κει­ται λοι­πόν για «κε­ραυ­νό εν αι­θρία», το αντί­θε­το: Ιρα­νοί οι­κο­νο­μο­λό­γοι και δια­νο­ού­με­νοι (πολ­λοί από αυ­τούς κα­θε­στω­τι­κοί) προει­δο­ποιού­σαν από καιρό για το εν­δε­χό­με­νο κοι­νω­νι­κής έκρη­ξης. Άλ­λω­στε δεν θα ήταν η πρώτη στην πρό­σφα­τη ιστο­ρία του Ιράν. Τη δε­κα­ε­τία του '90, υπήρ­ξε ένα αντί­στοι­χο κύμα «άγριων» δια­δη­λώ­σε­ων στις φτω­χές πε­ριο­χές, όταν ο τότε πρό­ε­δρος Ραφ­σαν­ζα­νί (εκ­πρό­σω­πος της «με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κής» πτέ­ρυ­γας του κα­θε­στώ­τος) ξε­κι­νού­σε τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη επί­θε­ση «ξη­λώ­μα­τος» των κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων της Επα­νά­στα­σης του 1979. Αυτή η λαϊκή οργή έφερε το 2005 στην εξου­σία τον Μαχ­μούντ Αχ­μα­ντι­νε­τζάντ, εκ­πρό­σω­πο της «σκλη­ρο­πυ­ρη­νι­κής» πτέ­ρυ­γας του κα­θε­στώ­τος που πά­ντο­τε είχε ισχυ­ρό­τε­ρη κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη στα φτω­χό­τε­ρα στρώ­μα­τα. Η επα­νε­κλο­γή του το 2009 με κα­ταγ­γε­λί­ες για εκτε­τα­μέ­νη νο­θεία πυ­ρο­δό­τη­σαν το λε­γό­με­νο «Πρά­σι­νο Κί­νη­μα». Ήταν ένα κα­τε­ξο­χήν πο­λι­τι­κό κί­νη­μα, με δη­μο­κρα­τι­κή ατζέ­ντα, με σαφή ηγε­σία (τους «με­ταρ­ρυθ­μι­στές»), με πρω­τα­γω­νι­στι­κό το ρόλο των φοι­τη­τών και των με­σο­στρω­μά­των, με συ­γκρο­τη­μέ­νη άποψη «μη-βί­ας» και εντός πο­λι­τι­κού πλαι­σί­ου: Απευ­θυ­νό­ταν στην ηγε­σία του κα­θε­στώ­τος, ζη­τώ­ντας να απο­κα­τα­στα­θεί η πα­ρα­βί­α­ση ενός από τα δη­μο­κρα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα που εγ­γυά­ται το κα­θε­στώς («Πού πήγε η ψήφος μου;»).

Η δεύ­τε­ρη θη­τεία του Αχ­μα­ντι­νε­τζάντ ήταν στην εποχή της κο­ρύ­φω­σης της ιμπε­ρια­λι­στι­κής επι­θε­τι­κό­τη­τας και των σκλη­ρών κυ­ρώ­σε­ων που απεί­λη­σαν να γο­να­τί­σουν την ιρα­νι­κή οι­κο­νο­μία. Οι σκλη­ρές κυ­ρώ­σεις έπλη­ξαν -όπως πά­ντα- τους φτω­χό­τε­ρους, ενώ κά­ποιοι κερ­δο­φο­ρού­σαν στη μαύρη αγορά. Το 2013, σε συν­θή­κες μα­ζι­κής συμ­με­το­χής, επι­κρά­τη­σε ο «με­ταρ­ρυθ­μι­στής» Ρου­χά­νι, υπο­σχό­με­νος ότι η πυ­ρη­νι­κή συμ­φω­νία με τη Δύση θα οδη­γού­σε σε άρση των κυ­ρώ­σε­ων και ότι μια πο­λι­τι­κή «προ­σέλ­κυ­σης ξένων επεν­δύ­σε­ων» θα δη­μιουρ­γού­σε πλού­το που θα δια­χε­ό­ταν στην κοι­νω­νία. Αυτές οι προσ­δο­κί­ες μα­ταιώ­θη­καν σύ­ντο­μα.

Οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και κά­ποιες πρώ­τες συμ­φω­νί­ες με ξένες εται­ρί­ες (Μπόινγκ, Τοτάλ, ιτα­λι­κές αλυ­σί­δες καφέ) δε βο­ή­θη­σαν σε τί­πο­τα τους φτω­χούς, τη στιγ­μή που τα μέτρα λι­τό­τη­τας έρ­χο­νταν το ένα μετά το άλλο, ενώ διά­φο­ρες επι­δο­μα­τι­κές «προ­στα­σί­ες» που επι­βί­ω­ναν άρ­χι­σαν να κα­ταρ­γού­νται. Δεν είναι τυ­χαία η σύ­γκρι­ση των ση­με­ρι­νών τα­ρα­χών με αυτές της δε­κα­ε­τί­ας του '90. Είναι άλ­λω­στε σε εξέ­λι­ξη μια έντα­ση των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών, αντί­στοι­χη με εκεί­νη της «επο­χής Ραφ­σαν­ζα­νί»...

Ποιοι δια­δη­λώ­νουν;

Οι ση­με­ρι­νές δια­δη­λώ­σεις δια­φέ­ρουν πολύ από αυτές του 2009. Τα με­σο­στρώ­μα­τα κυ­ρί­ως πα­ρα­κο­λου­θούν, ενώ δια­δη­λώ­νουν οι «πλη­βεί­οι». Οι επαρ­χια­κές πό­λεις βρά­ζουν, ενώ η Τε­χε­ρά­νη είναι σιω­πη­λή. Δεν υπάρ­χει σαφής πο­λι­τι­κή ηγε­σία, όπως στο «Πρά­σι­νο Κί­νη­μα». Το «δη­μο­κρα­τι­κό» πρό­γραμ­μα έρ­χε­ται σε δεύ­τε­ρη μοίρα, πίσω από την οργή ενά­ντια στη φτώ­χεια. Δεν υπάρ­χει κά­ποια στο­χευ­μέ­νη πο­λι­τι­κή διεκ­δί­κη­ση, αλλά πε­ρισ­σό­τε­ρο ένα κλίμα «απορ­ρι­πτι­κών» ορ­γι­σμέ­νων ξε­σπα­σμά­των.

Σε γε­νι­κές γραμ­μές, οι ανα­φο­ρές μι­λούν για πρω­τα­γω­νι­στι­κή συμ­με­το­χή νε­ο­λαί­ων ερ­γα­τι­κής κα­τα­γω­γής, για δια­δη­λώ­σεις στις επαρ­χια­κές πό­λεις και στη νότια Τε­χε­ρά­νη, όπου ζουν οι φτω­χό­τε­ροι, για μα­ζι­κό­τε­ρες κι­νη­το­ποι­ή­σεις στις φτω­χο­γει­το­νιές κ.ο.κ. Οι δια­δη­λω­τές και οι γε­ω­γρα­φι­κές πε­ριο­χές στις οποί­ες δρουν, ανή­κουν στην πα­ρα­δο­σια­κή κοι­νω­νι­κή βάση των «σκλη­ρο­πυ­ρη­νι­κών». Όμως κά­ποιοι στα συν­θή­μα­τά τους δε στρέ­φουν τις ορ­γι­σμέ­νες απει­λές τους μόνο ενά­ντια στον «με­ταρ­ρυθ­μι­στή» Ρου­χά­νι, αλλά και ενά­ντια στον Ανώ­τα­το Ηγέτη, Χα­με­νεΐ, απο­τυ­πώ­νο­ντας μια σχε­τι­κή διάρ­ρη­ξη της κλασ­σι­κής δι­χο­τό­μη­σης στην ιρα­νι­κή κοι­νω­νία.

Σε ένα από τα λίγα βί­ντεο όπου δό­θη­κε ο λόγος στους δια­δη­λω­τές, απο­τυ­πώ­νε­ται εν μέρει το «ποιοι δια­δη­λώ­νουν»: Μια γυ­ναί­κα ζητά από τον Ρου­χά­νι να δο­κι­μά­σει να ζήσει με τον μισθό της. Ένας βε­τε­ρά­νος του πο­λέ­μου με το Ιράκ δη­λώ­νει ότι ανή­κει «στους ξε­χα­σμέ­νους». Μια άλλη απά­ντη­ση στο «ποιοι δια­δη­λώ­νουν» έδωσε γε­μά­τος τα­ξι­κή πε­ρι­φρό­νη­ση ο Εμπρα­χίμ Να­μπά­βι, διά­ση­μη προ­σω­πι­κό­τη­τα στους κόλ­πους των εξό­ρι­στων στη Δύση με­ταρ­ρυθ­μι­στών: «είναι ο όχλος που τρέ­φε­ται με πα­τά­τες».

Γιατί τώρα;

Η αφορ­μή για το ξέ­σπα­σμα ήταν η κα­τά­θε­ση ενός ακόμα προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού λι­τό­τη­τας στα μέσα Δε­κέμ­βρη, με τις τιμές σε βα­σι­κά αγαθά να αυ­ξά­νο­νται, ενώ πο­λύ­τι­μα επι­δό­μα­τα κα­ταρ­γού­νται. Αλλά λάδι στη φωτιά έρι­ξαν και οι εν­δο­κα­θε­στω­τι­κοί αντα­γω­νι­σμοί.

Για να δι­καιο­λο­γή­σει την αύ­ξη­ση της φο­ρο­λό­γη­σης στη βεν­ζί­νη και άλλα μέτρα λι­τό­τη­τας, και να «εκτρέ­ψει» από το πρό­σω­πό του τη λαϊκή οργή, ο Ρου­χά­νι απο­κά­λυ­ψε τα θη­ριώ­δη ποσά του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού που υπο­χρε­ω­τι­κά κα­τευ­θύ­νο­νται στα διά­φο­ρα «θρη­σκευ­τι­κά ιδρύ­μα­τα» που ελέγ­χουν οι Αγια­το­λάχ. Αυτή η απο­κά­λυ­ψη, στο φόντο διά­φο­ρων σκαν­δά­λων υπε­ξαί­ρε­σης πόρων, όξυνε την οργή.

Από το απέ­να­ντι στρα­τό­πε­δο, δί­κτυα «σκλη­ρο­πυ­ρη­νι­κών» ήταν αυτά που ορ­γά­νω­σαν τις πρώ­τες δια­δη­λώ­σεις στην πόλη Μα­σάντ, με αφορ­μή την αύ­ξη­ση στην τιμή των αυγών, για να κα­ταγ­γεί­λουν τον Ρου­χά­νι για την διαρ­κή αύ­ξη­ση στις τιμές των κα­τα­να­λω­τι­κών αγα­θών.

Αφού έπαι­ξαν και οι δύο με τα σπίρ­τα, η φωτιά που εξα­πλώ­θη­κε γρή­γο­ρα ξέ­φυ­γε από τον έλεγ­χο και των μεν και των δε.

Πο­λι­τι­κά προ­βλή­μα­τα και κίν­δυ­νοι

Σε ένα χα­ο­τι­κό ξέ­σπα­σμα οργής, θα υπάρ­χουν και αντι­φά­σεις, και αντι­δρα­στι­κές ιδέες, αλλά και η συ­νει­δη­τή δράση πο­λι­τι­κών δυ­νά­με­ων πρό­θυ­μων να παί­ξουν πάνω σε αυτές τις αντι­φά­σεις και να ενι­σχύ­σουν αυτές τις ιδέες. Αυτό απο­τυ­πώ­νε­ται σε κά­ποια πα­ρα­δείγ­μα­τα πιο «πο­λι­τι­κής» συν­θη­μα­το­λο­γί­ας.

Ένα ζή­τη­μα αφορά τη συ­νά­ντη­ση μιας «πρω­τό­γο­νης» αντι­πο­λε­μι­κής οργής (στο φόντο της νέας αύ­ξη­σης των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών, ενώ η κοι­νω­νία περνά μια σκλη­ρή οι­κο­νο­μι­κή κρίση) με έναν αντι­δρα­στι­κό «εθνι­κι­στι­κό απο­μο­νω­τι­σμό». Αν το «αφή­στε τη Συρία και ασχο­λη­θεί­τε με εμάς» αντα­να­κλά το πρώτο σκέ­λος, ανα­τρι­χί­λα προ­κα­λούν άλλα πολύ πιο δη­λη­τη­ριώ­δη συν­θή­μα­τα όπως «Ούτε Γάζα, ούτε Λί­βα­νος, δί­νου­με τη ζωή μας μόνο για το Ιράν» ή το «Εί­μα­στε Άριοι και δεν προ­σκυ­νά­με Άρα­βες». Είναι συν­θή­μα­τα που ενι­σχύ­ουν τον Ντό­ναλντ Τραμπ να δη­λώ­νει ότι «ο κό­σμος επι­τέ­λους κα­τα­λα­βαί­νει ότι τα χρή­μα­τά του κλέ­βο­νται και δα­πα­νώ­νται σε τρο­μο­κρά­τες» ή τον Νε­τα­νιά­χου να δη­λώ­νει ότι μετά την πι­θα­νή ανα­τρο­πή του κα­θε­στώ­τος, «οι δύο λαοί θα ξα­να­γί­νουν φίλοι». Είναι συν­θή­μα­τα που εκ­φρά­ζουν έναν «περ­σι­κό, αντι-αρα­βι­κό» εθνι­κι­στι­κό ρα­τσι­σμό που ται­ριά­ζει με την νο­στα­γία για ένα «παλιό προ-ισλα­μι­κό Ιράν», που συ­νή­θως συν­δέ­ε­ται με την εξι­δα­νί­κευ­ση της επο­χής του Σάχη (και με αντί­στοι­χα μο­ναρ­χι­κά συν­θή­μα­τα). Είναι ένα «ρεύμα σκέ­ψης» που καλ­λιερ­γεί­ται επί­μο­να από διά­φο­ρα αντι­κα­θε­στω­τι­κά μί­ντια της δια­σπο­ράς, τα οποία έπει­τα φρο­ντί­ζουν να υπερ-προ­βά­λουν στο εξω­τε­ρι­κό τον αντί­κτυ­πο που έχει η «δου­λειά τους», για να κερ­δί­σουν στή­ρι­ξη/χρη­μα­το­δό­τη­ση.

Η ρη­το­ρι­κή στή­ρι­ξη του Τραμπ στις δια­δη­λώ­σεις σί­γου­ρα θα συ­νο­δευ­τεί κι από ενέρ­γειες «στο έδα­φος». Δυ­νά­μεις όπως οι Μου­τζα­χε­ντίν Χαλκ, που είναι κοινό μυ­στι­κό ότι είναι σε επαφή με ξένες μυ­στι­κές υπη­ρε­σί­ες, θα επι­χει­ρή­σουν να αξιο­ποι­ή­σουν την ανα­τα­ρα­χή.

Επι­χεί­ρη­ση αλ­λα­γής κα­θε­στώ­τος;

Όμως θα ήταν λάθος να χα­ρα­κτη­ρι­στούν τα γε­γο­νό­τα στο Ιράν ως «ξένη συ­νω­μο­σία» ή ως «πο­λι­τι­κό αντι­κα­θε­στω­τι­κό κί­νη­μα». Η επι­λο­γή και προ­βο­λή κά­ποιων συν­θη­μά­των μπο­ρεί να οδη­γή­σει στα πιο δια­φο­ρε­τι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα, αν επι­χει­ρή­σει κα­νείς να γε­νι­κεύ­σει και να απο­φαν­θεί με βάση αυτά. Γιατί ενώ ανα­φέ­ρα­με την ύπαρ­ξη ενός «περ­σι­κού αντια­ρα­βι­κού ρα­τσι­σμού» στα συν­θή­μα­τα κά­ποιων δια­δη­λω­τών, η επαρ­χία όπου ζει η αρα­βι­κή (και πα­ρα­με­λη­μέ­νη από το κα­θε­στώς) μειο­νό­τη­τα επί­σης βρί­σκε­ται σε κι­νη­το­ποι­ή­σεις. Γιατί μπο­ρεί κα­νείς να επι­λέ­ξει να δει μόνο τα αντι­δρα­στι­κά συν­θή­μα­τα των μο­ναρ­χι­κών, ή μόνο τα απλά συν­θή­μα­τα «κάτω οι κα­τα­χρα­στές», «θέ­λου­με δου­λειές», «όχι στον πλη­θω­ρι­σμό» και τις διεκ­δι­κή­σεις των ερ­γα­τών στην Αράκ, ή μόνο τα αρι­στε­ρά συν­θή­μα­τα «κα­πι­τα­λι­στή Μουλά, δώσε μας τα λεφτά σου» και «ερ­γά­τη, εκ­παι­δευ­τι­κέ, φοι­τη­τή, ενω­θεί­τε!» για να βγά­λει τα πιο αυ­θαί­ρε­τα συ­μπε­ρά­σμα­τα.

Αυτοί οι οποί­οι σπεύ­δουν να βά­λουν σε συ­γκε­κρι­μέ­νο πο­λι­τι­κό κα­λού­πι τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις, είναι κα­ταρ­χήν οι δυ­τι­κοί ανα­λυ­τές που προ­βά­λουν τις επι­θυ­μί­ες τους για πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Ο Eskandar Sadeghi-Boroujerdi, έγρα­ψε ένα πο­λύ­τι­μο σε πλη­ρο­φο­ρί­ες και ανά­λυ­ση άρθρο, γραμ­μέ­νο από τη σκο­πιά της «φι­λι­κής προει­δο­ποί­η­σης» προς το κα­θε­στώς να ακού­σει τα οι­κο­νο­μι­κά αι­τή­μα­τα των δια­δη­λω­τών και ενά­ντια στα σχέ­δια του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού για «αλ­λα­γή κα­θε­στώ­τος». Σε αυτό γρά­φει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά:

«Ανα­με­νό­με­να, οι ίδιοι που μο­νί­μως απαι­τούν τη διε­θνή απο­μό­νω­ση του Ιράν, μαζί με την επι­βο­λή κυ­ρώ­σε­ων, στρα­τιω­τι­κής επέμ­βα­σης και αλ­λα­γής κα­θε­στώ­τος, έσπευ­σαν τα­χύ­τα­τα να τσου­βα­λιά­σουν τις πρό­σφα­τες εκ­φρά­σεις δυ­σα­ρέ­σε­κειας και να τις οι­κειο­ποι­η­θούν για τη δική τους ιμπε­ρια­λι­στι­κή ατζέ­ντα. Τέ­τοιος άγριος και ανοι­χτά κα­κο­προ­αί­ρε­τος οπορ­του­νι­σμός είναι του­λά­χι­στον εξορ­γι­στι­κός. Μέσα σε 24 ώρες, και με ελά­χι­στες εξαι­ρέ­σεις, όλα τα μέιν­στριμ δυ­τι­κά ΜΜΕ έτει­ναν να εξο­μοιώ­σουν τις δί­καιες εκ­φρά­σεις κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κής δυ­σα­ρέ­σκειας και τα αι­τή­μα­τα για πε­ρισ­σό­τε­ρη κυ­βερ­νη­τι­κή λο­γο­δο­σία με ένα ζή­τη­μα αλ­λα­γής κα­θε­στώ­τος».

Στην ίδια γραμ­μή πε­ρί­που κι­νή­θη­καν αρ­κε­τά με­γά­λα κι­νε­ζι­κά ΜΜΕ, που στον σχε­τι­κό πό­λε­μο προ­πα­γάν­δας με τις ΗΠΑ, επέ­λε­ξαν να μην τους «χα­ρί­σουν» τους δια­δη­λω­τές, αλλά να εκ­πέμ­ψουν μια γραμ­μή που συ­μπυ­κνώ­νε­ται σε ένα «μη χαί­ρε­στε στην Ουά­σινγ­κτον, δεν είναι αυτό που φα­ντα­σιώ­νε­στε».

Οι πιο νη­φά­λιες εκτι­μή­σεις συ­γκλί­νουν στο ότι πρό­κει­ται για ένα τα­ξι­κό ξέ­σπα­σμα ενά­ντια στις άσχη­μες οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες, χωρίς σαφές πο­λι­τι­κό πρό­ση­μο. Ο Sadeghi-Boroujerdi γρά­φει ακόμα πιο εύ­στο­χα ότι «είναι δύ­σκο­λο να μι­λή­σου­με για ένα ενιαίο κί­νη­μα ή για πολ­λα­πλά κι­νή­μα­τα δια­μαρ­τυ­ρί­ας, καθώς υπάρ­χουν δια­φο­ρε­τι­κές (και με­ρι­κές φορές αλ­λη­λο­συ­γκρουό­με­νες) δυ­σφο­ρί­ες και λύ­σεις που προ­τεί­νο­νται».

Ωστό­σο αρ­κε­τοί έσπευ­σαν να κά­νουν το ίδιο με τα δυ­τι­κά ΜΜΕ και κυ­βερ­νή­σεις. Το έκανε για δι­κούς του λό­γους το ίδιο το ιρα­νι­κό κα­θε­στώς: που εστιά­ζο­ντας στην ανά­μι­ξη της Σα­ου­δι­κής Αρα­βί­ας, των ΗΠΑ και του Ισ­ρα­ήλ, πέ­τυ­χε μια εντυ­πω­σια­κή συ­σπεί­ρω­ση που φά­νη­κε στις θη­ριώ­δεις δια­δη­λώ­σεις στή­ρι­ξης του κα­θε­στώ­τος ενά­ντια σε προ­σπά­θειες απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης. Το κα­θε­στώς βέ­βαια, γνω­ρί­ζο­ντας ότι έχει να αντι­με­τω­πί­σει υπαρ­κτά προ­βλή­μα­τα και όχι απλά κά­ποια συ­νω­μο­σία, υπήρ­ξε αρ­κε­τά προ­σε­κτι­κό, να μην οξύ­νει την κα­τα­στο­λή στο βαθμό πχ του 2009, αλλά και να μι­λή­σει για «δί­καιες δυ­σφο­ρί­ες» και για την «ανά­γκη να δοθεί χώρος στο λαό να κάνει κρι­τι­κή».

Λι­γό­τε­ρη προ­σο­χή έδει­ξαν όσοι ανα­λυ­τές διε­θνώς δεν έμει­ναν σε έναν εύ­λο­γο σκε­πτι­κι­σμό για τις προ­βλη­μα­τι­κές πτυ­χές των δια­δη­λώ­σε­ων ή στην ανά­γκη προ­σε­κτι­κής πα­ρα­κο­λού­θη­σης των πο­λι­τι­κών δυ­να­μι­κών που θα ανα­πτυ­χθούν μέσα από αυτές, αλλά έσπευ­σαν εξαρ­χής και προ­λη­πτι­κά να κα­τα­δι­κά­σουν όσα συμ­βαί­νουν στο Ιράν ως «υπο­κι­νού­με­να» ή «επι­κίν­δυ­να» κι απο­λύ­τως ενταγ­μέ­να σε ένα ξε­νο­κί­νη­το σχέ­διο «από­πει­ρας ανα­τρο­πής του κα­θε­στώ­τος».

Προ­ο­πτι­κές και Αρι­στε­ρά

Στην πα­ρού­σα κρίση, φίλοι και (από αρι­στε­ρή σκο­πιά) αντί­πα­λοι του κα­θε­στώ­τος, συμ­φω­νούν ότι η πο­λι­τι­κή ηγε­σία του Ιράν θα κα­τα­φέ­ρει να αντα­πε­ξέλ­θει, και ότι δεν τί­θε­ται στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη θέμα «μα­ζι­κής αμ­φι­σβή­τη­σης του κα­θε­στώ­τος», αλλά ένα ξέ­σπα­σμα «τα­ξι­κής δυ­σφο­ρί­ας». Αν όμως η πα­ρού­σα κα­τά­στα­ση συ­νε­χι­στεί, κα­νείς δεν ξέρει τί μορφή θα πάρει ένα πι­θα­νό επό­με­νο ξέ­σπα­σμα των «από κάτω».

Αν η κρίση φτά­σει να πάρει ανοι­χτά πο­λι­τι­κό, αντι­κα­θε­στω­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα, όλα τα εν­δε­χό­με­να θα είναι ανοι­χτά. Όπως γρά­φτη­κε στο σάιτ της «Συμ­μα­χί­ας Σο­σια­λι­στών της Μέσης Ανα­το­λής»: «για εκεί­νους τους Ιρα­νούς που στέ­κο­νται ενά­ντια σε όλες εκεί­νες τις δυ­νά­μεις και ελ­πί­ζουν ει­λι­κρι­νά σε ένα απε­λευ­θε­ρω­τι­κό κί­νη­μα, είναι εξαι­ρε­τι­κής ση­μα­σί­ας να δι­δα­χθούν από τα μα­θή­μα­τα της συ­ρια­κής επα­νά­στα­σης. Αν το μα­ζι­κό κί­νη­μα ενά­ντια στη φτώ­χεια και τη δι­κτα­το­ρία αυ­το­πε­ριο­ρι­στεί στο στόχο της ανα­τρο­πής του κα­θε­στώ­τος, χωρίς να δια­θέ­τει ένα θε­τι­κό και προ­ο­δευ­τι­κό όραμα, αντι­με­τω­πί­ζει τον κίν­δυ­νο να ηγε­μο­νευ­τεί από δε­ξιούς λαϊ­κι­στές ή μο­ναρ­χι­κούς και να γίνει πιόνι στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς».

Όμως σωστά επι­ση­μαί­νουν οι σύ­ντρο­φοι ότι η απά­ντη­ση σε αυ­τούς τους κιν­δύ­νους περνά μέσα από την ενί­σχυ­ση της Αρι­στε­ράς, η οποία -για να ενι­σχυ­θεί- οφεί­λει να ορ­γα­νώ­σει τη δική της πα­ρέμ­βα­ση στους αγώ­νες που ξε­σπούν όλο και πιο συχνά στο Ιράν και απο­τε­λούν το μόνο «ζω­τι­κό χώρο» για να μπο­ρέ­σει να ανα­συ­ντά­ξει τις δυ­νά­μεις της. Με τις δυ­να­τό­τη­τες αλλά και τις δυ­σκο­λί­ες που δη­μιουρ­γούν τα χρό­νια που έχουν πε­ρά­σει από την συ­ντρι­βή της «πα­λιάς φρου­ράς» από το κα­θε­στώς στις αρχές της δε­κα­ε­τί­ας του '80...

Οι σύ­ντρο­φοι που το επι­χει­ρούν αυτό, σε δύ­σκο­λες συν­θή­κες, αξί­ζουν όλη την αλ­λη­λεγ­γύη μας. Πέρα από αυτό, έχου­με να ανα­δεί­ξου­με την υπο­κρι­σία των Τραμπ-Νε­τα­νιά­χου που έχουν το θρά­σος να επι­κα­λού­νται τα «αν­θρώ­πι­να δι­καιώ­μα­τα», πόσο μάλ­λων τα «δι­καιώ­μα­τα» αυτών τους οποί­ους πολύ θα ήθε­λαν να βομ­βαρ­δί­σουν. Να ανα­δεί­ξου­με τις ευ­θύ­νες του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού και του κα­τα­στρο­φι­κού εμπάρ­γκο στην επι­δεί­νω­ση της ζωής των Ιρα­νών, για τους οποί­ους τάχα σή­με­ρα 

κό­πτο­νται. Πέρα από την ετοι­μό­τη­τα ενά­ντια σε κάθε πι­θα­νή κλι­μά­κω­ση της ιμπε­ρια­λι­στι­κής 

επι­θε­τι­κό­τη­τας, η απαί­τη­ση να αρ­θούν άμεσα όλες οι κυ­ρώ­σεις (και όχι να επι­βλη­θούν νέες), 

απο­τε­λεί τη με­γα­λύ­τε­ρη βο­ή­θεια που μπο­ρού­με να προ­σφέ­ρου­με στους Ιρα­νούς ερ­γά­τες...

Rproject | Resist | Reclaim | Revolt