Κυ­βέρ­νη­ση προς α­γρό­τες: Κά­ντε ό,τι σας φω­τί­σει ο πα­ντο­δύ­να­μος...

Άρθρο του Δημήτρη Κοδέλα στην εφημερίδα Εποχή την Κυριακή 10/02/2013  Μπο­ρεί η κυ­βέρ­νη­ση να μην εί­χε δυ­να­τό­τη­τα ε­πι­στρά­τευ­σης των α­γρο­τών, ε­πι­στρά­τευ­σε ό­μως τις πα­ρα­δο­σια­κές με­θό­δους του χει­ρι­σμού και της κο­ροϊδίας. Εξήγ­γει­λε 11 προ­τά­σεις ως α­πά­ντη­ση στα αι­τή­μα­τα των α­γρο­τών οι ο­ποίες δεν α­πο­τε­λούν ού­τε καν στα­γό­να στον ω­κε­α­νό των προ­βλη­μά­των τους. Οι πε­ρισ­σό­τε­ρες μά­λι­στα α­πό αυ­τές, α­πο­τε­λούν υ­πο­χρεώ­σεις της που ού­τως ή άλ­λως ό­φει­λε να υ­λο­ποιή­σει! Υπάρ­χουν ό­μως και δύο
προ­τά­σεις που α­φο­ρούν στο κό­στος καλ­λιέρ­γειας και θα εί­χαν μια α­ξία αν γί­νο­νταν με σο­βα­ρό και συ­γκε­κρι­μέ­νο τρό­πο. Η μία α­φο­ρά στην κα­θιέ­ρω­ση α­γρο­τι­κού νυ­χτε­ρι­νού τι­μο­λο­γίου α­πό την 1η Ιου­λίου και η δεύ­τε­ρη στην πι­θα­νό­τη­τα αύ­ξη­σης της ε­πι­στρο­φής του Ει­δι­κού Φό­ρου Κα­τα­νά­λω­σης (Ε­ΦΚ) στο πε­τρέ­λαιο. Από την α­να­κοί­νω­ση του υ­πουρ­γείου προ­κύ­πτει ό­τι και οι δύο αυ­τές προ­τά­σεις γί­νο­νται με τρό­πο που μό­νο ως ε­πι­κοι­νω­νια­κό κόλ­πο ή ε­μπαιγ­μός μπο­ρούν να χα­ρα­κτη­ρι­στούν.
Το μεν φθη­νό νυ­χτε­ρι­νό τι­μο­λό­γιο α­πο­τε­λεί ε­ξαγ­γε­λία με πολ­λά γκρί­ζα ση­μεία κα­θώς α­πό 1η Ιου­λίου, ό­πως δή­λω­σε και ο διευ­θυ­ντής της ΔΕ­Η κ. Ζερ­βός στη Βου­λή, ξε­κι­νά η α­πε­λευ­θέ­ρω­ση των τι­μών η­λεκ­τρι­κού ρεύ­μα­τος και δεν θα υ­πάρ­χει α­γρο­τι­κό τι­μο­λό­γιο, ε­νώ πα­ρέμ­βα­ση στην τι­μο­λό­γη­ση δεν θα μπο­ρεί να κά­νει το Υ­ΠΕ­ΚΑ. Επο­μέ­νως, μι­λά­με για μια πρό­τα­ση που, ε­κτός α­πό α­σα­φής, έ­χει πολ­λά ε­ρω­τη­μα­τι­κά για το κα­τά πό­σο θα ε­φαρ­μο­στεί και αν τε­λι­κά θα προ­κύ­πτουν ο­φέ­λη για τους πα­ρα­γω­γούς. Η δε ε­πι­στρο­φή του Ε­ΦΚ θα γί­νει “ε­φό­σον υ­πάρ­χει υ­πό­λοι­πο α­πό το πε­τρέ­λαιο θέρ­μαν­σης και το ε­πι­τρέ­ψουν οι δη­μο­σιο­νο­μι­κές συν­θή­κες”, που ση­μαί­νει ό­τι κα­τά πά­σα πι­θα­νό­τη­τα θα μεί­νει στα χαρ­τιά...
Προ­τά­σεις ε­λα­χί­στου ο­φέ­λους

Οι προ­τά­σεις του υ­πουρ­γείου έ­χουν χα­μη­λό δη­μο­σιο­νο­μι­κό κό­στος και ε­λά­χι­στο ό­φε­λος για τους πα­ρα­γω­γούς. Η α­φαί­μα­ξη των 2 δισ. που γί­νε­ται μέ­σω των κυ­βερ­νη­τι­κών ε­πι­λο­γών των τε­λευ­ταίων μη­νών δια­τη­ρεί­ται και μό­νο ε­λά­χι­στα ε­κα­τομ­μύ­ρια ευ­ρώ ί­σως να ε­πι­στρέ­ψουν στους α­γρό­τες. Η ου­σία ό­μως του ζη­τή­μα­τος δεν βρί­σκε­ται στις ε­πι­κοι­νω­νια­κές προ­τά­σεις της κυ­βέρ­νη­σης, αλ­λά στο πώς πραγ­μα­τι­κά α­ντι­με­τω­πί­ζει τον πρω­το­γε­νή, και πιο συ­γκε­κρι­μέ­να, τον α­γρο­τι­κό το­μέα και τα συσ­σω­ρευ­μέ­να προ­βλή­μα­τα.
Ο υ­πουρ­γός ΥΠ.Α.Α.Τ., κ. Τσαυ­τά­ρης, σε δή­λω­σή του ύ­στε­ρα α­πό τη σύ­σκε­ψη των τριών αρ­χη­γών των συ­νι­στω­σών της συ­γκυ­βέρ­νη­σης Σα­μα­ρά, α­νέ­φε­ρε ό­τι οι πα­ρα­γω­γοί πρέ­πει να “πά­νε πί­σω στην πα­ρα­γω­γή” με στό­χο να αυ­ξή­σουν την “πα­ρα­γω­γι­κή πί­τα” και να “ε­νι­σχύ­σουν το ε­θνι­κό ει­σό­δη­μα”. Σε αυ­τή την προ­σπά­θεια το υ­πουρ­γείο θα εί­ναι “α­νοι­χτό στο μέλ­λον για να ε­πι­λύ­σει το ό­ποιο πρό­βλη­μα δη­μιουρ­γη­θεί” και να τους υ­πο­στη­ρί­ξει, “ε­φό­σον τα δη­μο­σιο­νο­μι­κά της χώ­ρας το ε­πι­τρέ­ψου­ν”.
Τα πα­ρα­πά­νω δεί­χνουν μια λο­γι­κή “πη­γαί­νε­τε στην ευ­χή του Θε­ού και κά­ντε ό, τι σας φω­τί­σει ο πα­ντο­δύ­να­μος”. Αυ­τή α­κρι­βώς εί­ναι η λο­γι­κή γύ­ρω α­πό το α­γρο­τι­κό πρό­βλη­μα. Τη στιγ­μή που οι α­γρό­τες εκ­πέ­μπουν SOS και βγά­ζουν κραυ­γή α­γω­νίας η κυ­βέρ­νη­ση ψύ­χραι­μη και α­τά­ρα­χη τους λέει “πη­γαί­νε­τε στα χω­ρά­φια σας”.
Όμως, η κραυ­γή α­γω­νίας και ε­πι­βίω­σης των α­γρο­τών έρ­χε­ται να συν­δε­θεί με την ει­κό­να της μνη­μο­νια­κής Ελλά­δας, ό­που συρ­ρέει κό­σμος στη δια­μαρ­τυ­ρία της Ομο­σπον­δίας Λαϊκών Αγο­ρών και α­πλώ­νει τα χέ­ρια του για να αρ­πά­ξει μια τσά­ντα με φρού­τα για την οι­κο­γέ­νειά του. Η πα­ρα­πά­νω ει­κό­να που πα­ρα­πέ­μπει σε κρί­ση ε­πι­σι­τι­σμού και τεκ­μη­ριώ­νε­ται και α­πό έ­ρευ­να της ΓΣΕ­ΒΕΕ ό­που 8 στους 10 έ­χουν πε­ριο­ρί­σει τα βα­σι­κά εί­δη δια­τρο­φής δεί­χνει ό­τι τα ευ­χο­λό­για του υ­πουρ­γείου δεν α­πα­ντούν ού­τε στο πα­ρα­γω­γι­κό πρό­βλη­μα ού­τε στο ο­ξύ­τα­το πρό­βλη­μα αν­θρω­πι­στι­κής και δια­τρο­φι­κής κρί­σης.
Το δια­τρο­φι­κό πρό­βλη­μα
Αντί­θε­τα το υ­πουρ­γείο δρα λες και εί­μα­στε σε μια “κα­νο­νι­κή” πε­ρίο­δο. Δυ­στυ­χώς, ό­μως, δεν εί­ναι. Ανα­γκαίο θα ή­ταν έ­να πρό­γραμ­μα πα­ρα­γω­γι­κής α­να­συ­γκρό­τη­σης του α­γρο­τι­κού χώ­ρου στην κα­τεύ­θυν­ση πρω­τί­στως ε­πί­λυ­σης του δια­τρο­φι­κού προ­βλή­μα­τος. Αυ­τή η προ­σπά­θεια πα­ρα­γω­γι­κής α­να­συ­γκρό­τη­σης θα εί­χε ως βα­σι­κούς στό­χους τη δια­τρο­φι­κή αυ­το­δυ­να­μία, την α­να­τρο­πή του α­γρο­τι­κού ε­μπο­ρι­κού ελ­λείμ­μα­τος και την κυ­ριαρ­χία στην ε­σω­τε­ρι­κή α­γο­ρά ντό­πιων προϊό­ντων, τη στή­ρι­ξη των μι­κρο­με­σαίων πα­ρα­γω­γών και κτη­νο­τρό­φων για να μπο­ρούν να ζουν α­ξιο­πρε­πώς και να πα­ρά­γουν.
Η κυ­βέρ­νη­ση στο πα­ρα­πά­νω ζη­τού­με­νο, που τί­θε­ται α­πό την ί­δια τη ζωή και το κα­τα­νο­εί ως α­νά­γκη ο κα­θέ­νας, α­πα­ντά μέ­σω του υ­πουρ­γού: “Πρέ­πει να στρα­φού­με ό­λοι σε έ­να νέο πα­ρα­γω­γι­κό μο­ντέ­λο βα­σι­σμέ­νο στην ποιό­τη­τα, έ­να μο­ντέ­λο πα­ρα­γω­γής α­ντα­γω­νι­στι­κό με στό­χο της ε­ξω­στρέ­φεια, έ­να μο­ντέ­λο στη­ριγ­μέ­νο στη γνώ­ση, τη μόρ­φω­ση και την και­νο­το­μία.”. Πράγ­μα­τι χρεια­ζό­μα­στε έ­να δια­φο­ρε­τι­κό πα­ρα­γω­γι­κό αλ­λά και κα­τα­να­λω­τι­κό μο­ντέ­λο.
Αυ­τό το μο­ντέ­λο, ό­μως, που πε­ρι­γρά­φει ο υ­πουρ­γός εί­ναι αυ­τό που α­κο­λου­θεί­ται τα τε­λευ­ταία χρό­νια και υ­λο­ποιεί­ται μέ­σω του “α­γρό­τη-ε­πι­χει­ρη­μα­τία”, της “α­γρο­τι­κής εκ­με­τάλ­λευ­σης-ε­πι­χεί­ρη­σης”, της “τρο­φής-ε­μπο­ρεύ­μα­τος”, της ε­μπο­ρίας και δια­κί­νη­σης α­γρο­τι­κών προϊό­ντων σε έ­να πε­ρι­βάλ­λον κυ­ριαρ­χίας των καρ­τέλ και των νό­μων της ε­λεύ­θε­ρης, α­σύ­δο­της και πα­γκο­σμιο­ποιη­μέ­νης α­γο­ράς.
Αυ­τό το μο­ντέ­λο μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει ε­πι­βίω­ση μό­νο σε έ­να μι­κρό κομ­μά­τι ε­πι­χει­ρη­μα­τιών που θα α­σχο­λη­θούν με τη γεωρ­γία και στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση σε μια μι­κρή με­ρί­δα α­γρο­τών, συ­νή­θως με­γα­λο­α­γρο­τών, που θα μπο­ρέ­σουν να λει­τουρ­γή­σουν σε αυ­τό το α­γο­ραίο πλαί­σιο. Αγνο­εί τη με­γά­λη μά­ζα μι­κρο­με­σαίων πα­ρα­γω­γών, των ο­ποίων η θέ­ση γί­νε­ται πιο δύ­σκο­λη με την κρί­ση που δια­περ­νά το συ­νε­ται­ρι­στι­κό κί­νη­μα.
Απο­συν­δέει τη γεωρ­γία α­πό το στό­χο της ι­κα­νο­ποίη­σης των βα­σι­κών δια­τρο­φι­κών α­να­γκών του ελ­λη­νι­κού λα­ού και τη με­τα­τρέ­πει σε μια α­κό­μα ε­πι­κερ­δή για κά­ποιους οι­κο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα. Αυ­τό το μο­ντέ­λο στην ε­πο­χή των μνη­μο­νίων γί­νε­ται α­κό­μα πιο ε­πι­θε­τι­κό με την πλή­ρη εκ­ποίη­ση ό­λων των δη­μό­σιων και συ­νε­ται­ρι­στι­κών ερ­γα­λείων (Α­ΤΕ, ΔΩ­ΔΩ­ΝΗ, κλπ).
Σύ­γκρου­ση με τις μνη­μο­νια­κές δε­σμεύ­σεις
Για την πλειο­ψη­φία του α­γρο­τι­κού κό­σμου αλ­λά και για το ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως μια δύ­να­μη που φι­λο­δο­ξεί να α­να­λά­βει τη δια­κυ­βέρ­νη­ση ο­δη­γώ­ντας την χώ­ρα σε άλ­λους δρό­μους το α­γρο­τι­κό πρό­βλη­μα δε μπο­ρεί πα­ρά να ι­δω­θεί στο πλαί­σιο μιας πο­ρείας με­τά­βα­σης προς τη με­τα­μνη­μο­νια­κή Ελλά­δα. Προϋπό­θε­ση, δη­λα­δή, ε­πι­τυ­χίας του ό­ποιου σχε­δίου πα­ρα­γω­γι­κής α­να­συ­γκρό­τη­σης α­πο­τε­λεί η σύ­γκρου­ση με τις μνη­μο­νια­κές δε­σμεύ­σεις αλ­λά και ρή­ξεις με τη διαρ­κώς προς το χει­ρό­τε­ρο με­ταρ­ρυθ­μι­ζό­με­νη ΚΑΠ. Και α­ντί­στρο­φα, προϋπό­θε­ση για την έ­ξο­δο α­πό τα μνη­μό­νια α­πο­τε­λεί η ύ­παρ­ξη και υ­λο­ποίη­ση ε­νός σχε­δίου πα­ρα­γω­γι­κής α­να­συ­γκρό­τη­σης. Αυ­τό το σχέ­διο πρέ­πει να α­πα­ντά στο τι πα­ρά­γου­με, ποιος το πα­ρά­γει, για ποιον το πα­ρά­γει, πώς το πα­ρά­γει, πώς φτά­νει στον κα­τα­να­λω­τή και τε­λι­κά ποιοι εί­ναι οι κερ­δι­σμέ­νοι α­πό αυ­τή τη δια­δι­κα­σία, αυ­τό εί­ναι το ου­σιώ­δες ζή­τη­μα.
Σε αυ­τή την κα­τεύ­θυν­ση συμ­βά­λει η α­νά­πτυ­ξη πρω­το­βου­λιών, ό­πως α­πο­φα­σί­στη­κε στην πρό­σφα­τη Κε­ντρι­κή Επι­τρο­πή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, για μια μό­νι­μη πλα­τιά δια­βού­λευ­ση με τις κοι­νω­νι­κές και πα­ρα­γω­γι­κές δυ­νά­μεις του τό­που, για τη δια­τύ­πω­ση ε­νός τέ­τοιου σχε­δίου και τη δη­μιουρ­γία ε­νός α­ντί­στοι­χου κι­νή­μα­τος, για την πα­ρα­γω­γι­κή α­να­συ­γκρό­τη­ση με στό­χο την ε­πι­βίω­ση του λα­ού και τη δυ­να­τό­τη­τα α­νε­ξάρ­τη­της υ­πό­στα­σης της χώ­ρας έ­ξω α­πό τις κα­τα­στρο­φι­κές τροϊκα­νές κα­τευ­θύν­σεις.
Κα­τα­λυ­τι­κός σταθ­μός σε αυ­τήν την προ­σπά­θεια πρέ­πει να εί­ναι και οι α­γρο­τι­κές κι­νη­το­ποιή­σεις. Τό­σο για να α­πο­σπα­στούν ό­σα πε­ρισ­σό­τε­ρα μπο­ρού­με ώ­στε να μην κα­ταρ­ρεύ­σει πλή­ρως η πα­ρα­γω­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα ό­σο και για να α­νοί­ξει με ό­ρους κοι­νω­νίας η πα­ρα­πά­νω α­να­γκαία συ­ζή­τη­ση.


* Ο Δ. Κο­δέ­λας εί­ναι α­γρό­της – γεω­πό­νος και βου­λευ­τής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην Αργο­λί­δα.