Μεγάλη βδομάδα είναι, ταιριάζει να βάλουμε ένα πασχαλινό σκίτσο του Μποστ, και μάλιστα ένα σκίτσο στο οποίο αναφέρθηκα στην ομιλία μου στηνπρόσφατη ημερίδα για τον Μποστ, πριν από λίγο καιρό. Με την ευκαιρία, να ενημερώσω ότι η έκθεση του Μποστ συνεχίζεται ως τις 19 Μαΐου στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς και είναι ευκαιρία να τη δείτε, ενώ σε λίγες μέρες ανοίγει και άλλη μια έκθεση αφιερωμένη στον Μποστ, αλλά στο ζωγραφικό του έργο περισσότερο, με τίτλο Λαϊκαί εικόναι, από τις 15 Μαϊου
στο Μουσείο Γ. Γουναρόπουλου στα Άνω Ιλίσια.
Η πασχαλινή γελοιογραφία που θα σας παρουσιάσω δημοσιεύτηκε στην εφημ. Αυγή σαν σήμερα πριν από 49 χρόνια: 3 Μαΐου του 1964, μόνο που τότε έπεφτε όχι Μεγάλη Παρασκευή αλλά Κυριακή του Πάσχα. Σε αυτήν ο Μποστ δίνει στους γονείς μια ωραία ιδέα για ένα πασχαλινό παιχνίδι συναναστροφών, που μπορεί να αποδειχτεί και πολύτιμο στον επαγγελματικό προσανατολισμό του κανακάρη τους:
Καθώς ήταν το πρώτο Πάσχα μετά την νίκη Παπανδρέου στις εκλογές (του Φεβρουαρίου 1964), μπορούμε να εξηγήσουμε το σύνθημα “Η Δημοκρατία ανέστη” στο κέντρο του σκίτσου. Μας διαφεύγει όμως η κεντρική ιδέα του σκίτσου, από πού εμπνεύστηκε ο Μποστ την ιδέα για το σπαζοαβγοπλάνο και τι να εννοεί -διότι βέβαια δεν μπορεί να είναι τυχαίο.
Την πρωτοχρονιά του 2010, που η Αυγή είχε την καλή ιδέα να κυκλοφορήσει προσφέροντας ως ένθετο ένα ημερολόγιο με σκίτσα Μποστ,το σκίτσο με το σπαζοαβγοπλάνο μας προβλημάτισε πολύ και κανείς δεν μπορούσε να λύσει το μυστήριο. Μόνο ο πατέρας μου, που τον ρώτησα, θυμόταν αμυδρά ότι υπήρχε κάποιος αξιωματικός που τον έλεγαν “Ο σπαζοαεροπλάνης”. Τελικά, τότε είχα γράψει ένα μικρό κείμενο, στο οποίο απλώς ανέφερα το σπαζοαβγοπλάνο σαν ένα από τα αινίγματα που θα έπρεπε να λυθούν σε μιαν ενδεχόμενη επανέκδοση των σκίτσων του Μποστ.
Την απάντηση στο αίνιγμα την έχω βρει εδώ και καιρό, φυλλομετρώντας παλιά φύλλα εφημερίδων. Το σκίτσο του Μποστ κάνει υπαινιγμό στις πρόσφατες τότε κρίσεις των ανώτατων αξιωματικών. Στις κρίσεις εκείνες, είχε διατηρηθεί ως αρχηγός του ΓΕΑ ο αντιπτέραρχος Γεώργιος Αντωνάκος (που είχε τοποθετηθεί στο αξίωμα αυτό από την κυβέρνηση της ΕΡΕ), πράγμα που θεωρήθηκε συμβιβασμός με την Αυλή, για να μπορέσει η κυβέρνηση να επιτύχει την αποστράτευση άλλων ανώτατων αξιωματικών.
Λίγες μέρες αργότερα, ο βουλευτής Σάμου της ΕΚ Γ. Γρηγορίου κατέθεσε στη Βουλή ερώτηση με καθόλου κολακευτικά στοιχεία για τον αρχηγό ΓΕΑ: ο αρχηγός ΓΕΑ, έλεγε η ερώτηση, είχε ενεργό συμμετοχή, ως αεροδίκης, στην κατάπτυστη «δίκη των αεροπόρων» του 1952 και στη μετέπειτα εξαφάνιση των πρακτικών, αλλά και ήταν επαγγελματικά ανεπαρκής, τελευταίος της τάξης του, απόλεμος, και μάλιστα ήταν γνωστός σε όλη την Αεροπορία με το παρατσούκλι «σπαζοαεροπλάνης» επειδή «όποτε αποφάσιζε να πετάξει, έσπαζε κατά την απογείωση το αεροπλάνο του».
Από αυτό το παρατσούκλι εμπνέεται ο Μποστ το «σπαζοαβγοπλάνο»: αν το παιδί σας, λέει, σπάσει αρκετές φορές το αυγό του, μπορεί να φτάσει κι αυτό ψηλά στην αεροπορική ιεραρχία και να γίνει πτέραρχος! Η «βαθεία τομή» στις οδηγίες του σκίτσου είναι υπαινιγμός: πρόκειται για αγαπημένη φράση του Κ. Καραμανλή στην προεκλογική περίοδο του 1963.
Φυσικά τόσα χρόνια μετά δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ευσταθούσαν τα όσα κατέθεσε ο βουλευτής Γρηγορίου. Πάντως, ο αντιπτέραρχος Αντωνάκος, έμπιστος του βασιλιά, παρέμεινε στη θέση του έως τον Δεκέμβριο του 1967, οπότε συμμετείχε στο αποτυχημένο βασιλικό κίνημα. Πέθανε σε βαθιά γεράματα το 2011.
Υστερόγραφο: Σήμερα το απόγευμα συζητάω τηλεφωνικά με τη δημοσιογράφο Δώρα Σαρρή, στην εκπομπή της “Τα λόγια της πόλης” στον Αθήνα 984 (ώρα 6-8). Και αύριο το πρωί, κάπου ανάμεσα στις 11 με 12, θα μιλήσω με τον φίλο Δημήτρη Φύσσα, πάλι από τον 984, για τον Μποστ και διάφορα άλλα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου