Παρακολουθούμε με δέος γύρω μας να διαλύεται ο κοινωνικός ιστός, να εξαφανίζεται η κοινωνική πρόνοια, να καταρρακώνεται κάθε έννοια δικαίου, να καταργείται κάθε νόμος που προστατεύει τη δουλειά μας, τα δικαιώματά μας και την αξιοπρέπειά μας, να διασύρεται και αυτό το ίδιο το Σύνταγμα, να μην εισακούεται καμιά φωνή διαμαρτυρίας. Βλέπουμε τους μισθούς μας να εξαφανίζονται και τα χαράτσια να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Βλέπουμε τις συντάξεις να τείνουν στο μηδέν σα να χλευάζουν οι επίορκοι κυβερνώντες αυτούς που έχουν το θράσος να συνεχίζουν να ζουν. Βλέπουμε να απειλείται ανοιχτά πλέον η ιδιοκτησία μας. Ακούμε νέους χλευαστικούς για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όρους που δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε αλλά πολύ περισσότερο να αποδεχθούμε, όπως πλεονάζον προσωπικό και εργασιακή εφεδρεία. Αυθαιρετούν κομπάζοντας με τις λέξεις λες και το πλεονάζον προσωπικό είναι η σαβούρα που έχει το πλοίο και την ρίχνει στη θάλασσα για να μην βουλιάξει και που φυσικά δεν αντιμετωπίζεται σαν εφεδρεία αλλά ακριβώς σαν σαβούρα που δεν την ξαναμαζεύεις.
Οι άνεργοι είναι πλέον ένα εκατομμύριο και όλο και περισσότεροι στοιβάζονται δίπλα τους, με πρώτους τους έφεδρους.
Η κοινωνική πρόνοια και η δημόσια περίθαλψη αποσυντίθενται.
Στο όνομα της αξιοποίησης και της ανταγωνιστικότητας βλέπουμε τον δημόσιο πλούτο της πατρίδας μας, την ίδια τη χώρα μας να ξεπουλιέται με συμβολικό αντίτιμο 1 ευρώ στους τοκογλύφους και έτσι να φτωχαίνουμε πιο πολύ εμείς και οι γενιές που έρχονται. Έτσι στερημένες από το δημόσιο πλούτο δεν θα έχουν καμία βάση για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Σιγά-σιγά και σταθερά αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι επιδιώκουν την ψυχική και φυσική μας εξόντωση.
Και όλα αυτά από μια κυβέρνηση που νομίζαμε ότι είναι ελληνική και αυτό είναι ένα δεύτερο χαστούκι που αδυνατούμε να αντιληφθούμε από πού μας ήλθε. Αδυνατούμε και μας αφήνει άναυδους, γιατί εμπεριέχει το διπλό μήνυμα, από τις κλασικές αιτίες δημιουργίας σχιζοφρενικόμορφων διαταραχών. Εμείς για ελληνική κυβέρνηση ψηφίσαμε και μας βγήκαν Μέρκελ, Σαρκοζί, Στρως-Καν, Ραϊχενμπάχ, Ρέσλερ, Γιουνκέρ, Όλι- Ρεν, Τράα και άλλοι τοκογλύφοι που ψοφάνε να μας σώσουν. Τέτοια αγάπη ο ελληνικός λαός είχε να νιώσει στο πετσί του από την ναζιστική κατοχή.
Αρχίζουμε να αισθανόμαστε ξένοι στην ίδια τη χώρα μας.
Αρχίζουμε να αισθανόμαστε μετέωροι. Αρχίζουμε να χάνουμε κομμάτια της ταυτότητάς μας, ατομικής και συλλογικής.
Αρχίζουμε να γεμίζουμε με φόβο. Τον φόβο της ανεργίας, της απλήρωτης εργασίας, της απόλυσης, της διαταραχής των σχέσεων. Σε καταστάσεις σαν αυτές που ζούμε ο χειρότερος φόβος είναι αυτός του άγνωστου, του τι μας ξημερώνει, των άγνωστων μέτρων που θα εξαγγελθούν. Ο φόβος αυτός πάντα είναι πιο εξοντωτικός και πιο αποτελεσματικός στο να παραλύει τον κόσμο παρά η ίδια η εφαρμογή των πιο βάρβαρων μέτρων. Ο φόβος είναι ένα βρώμικο παιχνίδι του συστήματος, που προσπαθεί να γεμίσει τις ψυχές ανασφάλεια, και να οδηγήσει στη μοναξιά και την ηττοπάθεια και ως εκ τούτου στην απελπισία, στην κατάθλιψη και αρκετές φορές στην αυτοκτονία.
«Δεν γίνεται να λειτουργήσει μια κοινωνία σε συνθήκες διαρκούς νευρικής κρίσης, δεν μπορεί να κοιτάς τις σφαίρες προσπαθώντας να μαντέψεις ποια γράφει πάνω το όνομά σου, το όνομα της γυναίκας σου- αίφνης άνεργη, το όνομα του παιδιού σου να φεύγει για την Αυστραλία. Δεν γίνεται», εστιάζει καίρια ο Στάθης στον ‘’μικρό ναυτίλο’’ στην ‘’Ε’’ 11/10/2011.
Είναι πράγματι τρομακτικό ότι σε λίγο χρονικό διάστημα μέσα από ένα νομοθετικό πλέγμα αλλάζουν τα πάντα και η Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών δεν θα θυμίζει αυτήν που γνωρίσαμε εμείς, οι παλιότερες γενιές και εν μέρει η νέα γενιά. Η ομοβροντία των απάνθρωπων μέτρων ενάντια σε ολόκληρη την κοινωνία τρομάζει και δημιουργεί την αίσθηση ότι δεν υπάρχει μέλλον. Αυτή ακριβώς η αίσθηση εμπεριέχει τον κίνδυνο για την εμφάνιση μιας στάσης ζωής που υποκύπτει και προσαρμόζεται παθητικά στις νέες αναδυόμενες ανάγκες ζωής και οδηγεί σε ατομικίστικες συμπεριφορές. Αυτή η στάση είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την παθητική αποδοχή της πραγματικότητας, όπου το άτομο αισθάνεται ότι είναι μόνο του και ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να την αλλάξει. Η θεοποίηση των αποσυλλογικοποιημένων και εξατομικευμένων σχέσεων εργασίας, της ανταγωνιστικότητας και της ατομικότητας κατά τις τελευταίες δεκαετίες, δυσκολεύει τη συλλογική δράση που σήμερα είναι όσο τίποτα άλλο αναγκαία.
Ευτυχώς όμως, εκτός απ’ αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα υπάρχει και ένας άλλος: είναι η στάση των ατόμων που αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα ως ενεργά υποκείμενα, που θέλουν να παλέψουν και να κυριαρχήσουν απέναντι σε αυτό που εκλαμβάνεται ως μοίρα, πεπρωμένο, ή αναπόφευκτο, να κυριαρχήσουν πάνω σ’ αυτό που πλασάρεται σαν ‘’μονόδρομος’’ και ‘’μόνη λύση’’. Πάνω σ’ αυτή τη στάση βασίζεται η ψυχολογία της αντίστασης, που αναδύει την ανάγκη της ένταξης σε ομάδα και στην ψυχολογία της ομάδας. Ομάδα που μάχεται για την επιβίωσή της ενάντια στον κίνδυνο αφανισμού της και που ακριβώς αυτό την κάνει δημιουργό και όχι υποχείριο της μοίρας της, ικανή να αντιμετωπίζει, να ξεπερνά και να κυριαρχεί απέναντι στις απειλές που βάλλουν ευθέως την ύπαρξή της. Μπαίνει λοιπόν επιτακτικό το καθήκον της δημιουργίας ομάδων αλληλεγγύης, αλληλοβοήθειας, υποστήριξης.
Αντιγράφω από άρθρο του συνάδελφου Θ. Μεγαλοοικονόμου στις 9/7/2010:
« Ομάδων με την ψυχολογία της αντίστασης που σημαίνει μιαν εγνωσμένη αποδοχή (και όχι, ποικίλων μορφών, άρνηση) της συγκεκριμένης πραγματικότητας, όχι για να υποταχτεί κανείς σ’ αυτήν και να την υποστεί (με όλες τις συνέπειες στο πεδίο των αναγκών και στην ψυχική σφαίρα) αλλά για να συγκρουστεί μαζί της και να την ανατρέψει.
Το «νόημα» και το «μέλλον» μπορεί πια να υπάρξει μόνο στην ενεργητική συμμετοχή στις διαδικασίες που ανατρέπουν την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, η συνέχιση ύπαρξης της οποίας είναι συνυφασμένη με την καταστροφή κάθε «νοήματος» και κάθε «μέλλοντος».
Έτσι λοιπόν, μέσα από τους ψυχικούς μηχανισμούς της υποταχτικής αποδοχής μιας βάρβαρης κατάστασης, της αποδοχής ότι δεν υπάρχει μέλλον ή στην καλύτερη περίπτωση ότι είναι μαύρο και της εμφάνισης ατομικίστικης συμπεριφοράς που οδηγεί και συγχρόνως ωθείται από σκέψεις μοναξιάς, απελπισίας, ενοχών, τύψεων και πολλαπλών απωλειών αναδύεται η κατάθλιψη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( Π.Ο.Υ) το 2008 είχε προειδοποιήσει ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση θα προκαλέσει αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας και των αυτοκτονιών, ανάμεσα στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και την ανεργία.
Την ίδια προειδοποίηση έκανε ο Π.Ο.Υ και το 2009 προς τους ηγέτες του G20 στην συνάντησή τους στην Ουάσινγκτον. Επίσης ο ίδιος οργανισμός έχει προειδοποιήσει ότι η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου μέχρι το 2020.
Μετά την ιδιωτικοποίηση της France Telecom το 1998 και την δραματική αλλαγή που επήλθε στις εργασιακές σχέσεις με χιλιάδες απολύσεις και τρομακτικά βάρβαρες συνθήκες δουλειάς για χιλιάδες άλλους εργαζόμενους, είχαμε 28 αυτοκτονίες το 2000 και 24 μέσα στους πρώτους μήνες του 2008.
Στη κινέζικη Foxconn που εργάζονται 1.000.000 άτομα σε καθεστώς δουλείας, λόγω ειδικής οικονομικής ζώνης, το 2010 οι αυτοκτονίες των εργαζόμενων που έπεφταν από τα παράθυρα του πολυώροφου κτιρίου που κατοικούσαν αφ’ ενός μεν έκαναν τους υπεύθυνους της εταιρείας να τυλίξουν το κτίριο με δίχτυ που παγιδεύει τους αυτόχειρες και από την άλλη ώθησαν τον διευθύνοντα σύμβουλο να πει: «τα επόμενα δύο τρία χρόνια θα αντικατασταθούν 500.000 εργάτες με ρομπότ γιατί πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων τα ρομπότ δεν αυτοκτονούν».
Σε έρευνα που έγινε από το πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν το 2009 και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘’Social Science & Medicine) διαπιστώθηκε ότι όσοι έχουν διαρκές άγχος από τον κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους, έχουν σημαντικά χειρότερο επίπεδο τόσο σωματικής όσο και ψυχικής υγείας, σε σχέση με όσους έχουν βρεθεί πράγματι στην ανεργία. Η χρόνια εργασιακή ανασφάλεια διαπιστώθηκε ότι αποτελεί μεγαλύτερο παράγοντα ρίσκου για την υγεία σε σχέση τόσο με το κάπνισμα όσο και με την υπέρταση. Είναι το λεγόμενο άγχος που σκοτώνει.
Ψυχολογική βία άσκησε και ένα ανθρωποειδές που κάνει τον προϊστάμενο προσωπικού σε μικρό εργοστάσιο της Κορίνθου, όταν πριν μερικούς μήνες μαζεύοντας όλους τους εργαζόμενους στο προαύλιο, τους ανακοίνωσε μειδιώντας ότι «κάποιοι από εσάς θα απολυθούν». Και αφού τους άφησε με την αγωνία για μερικές μέρες, σε δεύτερη ανακοίνωσή του τους είπε ότι έκανε πλάκα.
Από υψηλά επίπεδα στρες υποφέρει πάνω από το ¼ των Ευρωπαίων εργαζόμενων, ενώ κάθε 9 λεπτά ένας Ευρωπαίος πολίτης αυτοκτονεί, διαβάζουμε στην ‘’Ε’’ στις 13/02/2010.
Σειρά από αυτοκτονίες που φαίνεται να σχετίζονται άμεσα με την οικονομική κρίση είδαν το φώς της δημοσιότητας τις τελευταίες βδομάδες… διαβάζουμε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 14/05/2010.
Επιδείνωση του κοινωνικού προβλήματος της τοξικοεξάρτησης στη χώρα μας λόγω της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης εκτιμούν οι αρμόδιοι του Εθνικού Συμβουλίου κατά των Ναρκωτικών στις 29/05/2010
Σύμφωνα με την επιδημιολογική μελέτη που πρόσφατα διεξήγαγε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ), ‘’Ελευθεροτυπία’’ 5/10/2011, ένας στους δύο Έλληνες αισθάνεται μελαγχολικός ή πεσμένος σε καθημερινή βάση για δύο τουλάχιστον βδομάδες. Σκέψεις αυτοκτονίας περνούν από το μυαλό ενός στους πέντε από τους ανθρώπους που βρίσκονται σε υψηλή οικονομική δυσχέρεια, όπως αυτή μετράται από τον δείκτη IPED (Index of Personal Economic Distress) που προκύπτει από οκτώ συγκεκριμένα ερωτήματα. Αυτά έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα να καλυφθούν τα έξοδα της καθημερινότητας όπως: λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, τραπεζικά δάνεια, πιστωτική κάρτα, ενοίκιο, δόση αυτοκινήτου, σούπερ-μάρκετ, ένδυση-υπόδηση, ψυχαγωγία. Επίσης στην ίδια μελέτη προέκυψε ότι 8 στους 100 Έλληνες εμφανίζουν συμπτωματολογία κλινικής κατάθλιψης (τον τελευταίο μήνα πριν την έρευνα) που χρήζει ψυχιατρικής φροντίδας.
«Αυτό που είναι πολύ σημαντικό για την αντιμετώπιση του στρες, της κατάθλιψης και του αυτοκτονικού ιδεασμού είναι η υποστήριξη του ατόμου και η ολοκλήρωσή του μέσα από κοινωνικά δίκτυα που το εφοδιάζουν με το νόημα και τον σκοπό της ζωής.»
Λόγια που ταιριάζουν στην σημερινή εποχή και που βρίσκονται ανάμεσα στις γραμμές του κλασσικού συγγράμματος του κοινωνιολόγου Εμίλ Ντουρκχάϊμ (τέλη 19ου αιώνα) με τίτλο ‘’κοινωνικές αιτίες της αυτοκτονίας’’.
Ανδρέας Λιάκουρας 13/10/2011
Ψυχίατρος Δ/ντης Ε.Σ.Υ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου