Γαλλία: Το κίνημα αντέχει, εξελίσσεται και αντιμετωπίζει προκλήσεις

Αλέξης Λιοσάτος Rproject 

Το λαϊκό κίνημα στη Γαλλία που ξέσπασε με αφορμή την αντεργατική μεταρρύθμιση της Ελ Κομρί, αντέχει, περνώντας μάλιστα από δύσκολες εξετάσεις: τις διακοπές του Πάσχα.
Με κλει­στά σχο­λεία και σχο­λές, η νε­ο­λαία συ­νέ­χι­σε να απο­τε­λεί πόλο ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης της κοι­νω­νί­ας, κα­λώ­ντας τη να στα­θεί «NuitDebout» (=όρθια τη νύχτα). Οι κα­τα­λή­ψεις πλα­τειών σε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 60 πό­λεις συ­νε­χί­ζο­νται κα­θη­με­ρι­νά από τις 31 Μάρτη, όπως και οι κα­τα­λή­ψεις σχο­λεί­ων και οι οδο­μα­χί­ες με την αστυ­νο­μία του Ολάντ.
Η γαλ­λι­κή πο­λι­τι­κή σκηνή βρί­σκε­ται σε μια φάση «μπρα ντε φερ». Το κί­νη­μα των πλα­τειών έχει αδυ­να­μί­ες, υπο­χρε­ω­τι­κά μα­θαί­νει πολλά πράγ­μα­τα «επι­τό­που», στε­ρεί­ται πο­λι­τι­κής πρό­τα­σης, κα­λεί­ται δίχως τε­χνο­γνω­σία να αντι­με­τω­πί­σει το ζή­τη­μα των γρα­φειο­κρα­τι­κών ηγε­σιών και έχει απέ­να­ντί του σύσ­σω­μο και πα­νί­σχυ­ρο τον αστι­κό συρ­φε­τό. Σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία, Δεξιά και Ακρο­δε­ξιά με τη συ­μπαι­γνία των ΜΜΕ συ­γκρο­τούν ένα μαύρο μέ­τω­πο που απαι­τεί την εκ­κέ­νω­ση των πλα­τειών, επεν­δύ­ει στον κοι­νω­νι­κό αυ­το­μα­τι­σμό, συ­κο­φα­ντεί τις κα­τει­λημ­μέ­νες πλα­τεί­ες ως «πηγή βίας και ανο­μί­ας». Η αστυ­νο­μι­κή βία γί­νε­ται όλο και πιο κτη­νώ­δης, τα ΜΑΤ χτυ­πά­νε αδια­κρί­τως νέους και ηλι­κιω­μέ­νους, ασφα­λί­τες πα­ρει­σφρέ­ουν στις δια­δη­λώ­σεις και συλ­λαμ­βά­νουν δε­κά­δες. Γάλ­λοι αγω­νι­στές χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μας με­τέ­φε­ραν την εμπει­ρία τους με τη φράση «τέ­τοιο ξύλο δεν τρώ­γα­με ούτε από το Σαρ­κο­ζί».

Κι όμως, η πο­λι­τι­κή κρίση βα­θαί­νει. Ο Ολάντ έχει δη­μο­τι­κό­τη­τα που τεί­νει σε μο­νο­ψή­φιο νού­με­ρο, έχει απέ­να­ντί του με­γά­λο τμήμα του κόμ­μα­τός του και δυ­σκο­λεύ­ε­ται να το ελέγ­ξει. Προ­χω­ρεί σε φρα­στι­κές πα­ρα­χω­ρή­σεις και καλεί σε προ­σχη­μα­τι­κό διά­λο­γο, επι­διώ­κο­ντας να πε­ριο­ρί­σει τις αντι­δρά­σεις. Κιν­δυ­νεύ­ει να έχει κρί­σι­μες απώ­λειες κατά την ψή­φι­ση της αντερ­γα­τι­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης και γι’ αυτό τρε­νά­ρει την κοι­νο­βου­λευ­τι­κή δια­δι­κα­σία ψή­φι­σης, που πλέον δεί­χνει να με­τα­το­πί­ζε­ται για αρχές Ιου­νί­ου, σε μια προ­σπά­θεια να πα­ρου­σιά­σει η αντί­στα­ση ση­μά­δια κό­πω­σης. Η Δεξιά και το ακρο­δε­ξιό κόμμα Λε Πεν επί­σης τα­λα­νί­ζο­νται από εσω­τε­ρι­κές διαι­ρέ­σεις και δια­μά­χες, που έχουν έρθει στην επι­φά­νεια μετά το ξέ­σπα­σμα του κι­νή­μα­τος.

Αυτή η ει­κό­να για την ώρα «πεί­θει» τον κόσμο ότι αξί­ζει να πο­λε­μή­σει, ότι υπάρ­χουν πι­θα­νό­τη­τες νίκης. Δίνει χρόνο στα κέ­ντρα αγώνα στις πλα­τεί­ες να ορ­γα­νω­θούν κα­λύ­τε­ρα. Η δύ­να­μη των πλα­τειών γί­νε­ται ακόμα με­γα­λύ­τε­ρη από το γε­γο­νός ότι σπάει στην πράξη η τρο­μο­κρα­τία του στρα­τιω­τι­κού νόμου, δη­μιουρ­γώ­ντας μια απε­λευ­θε­ρω­τι­κή αί­σθη­ση ανά­κτη­σης της δη­μο­κρα­τί­ας από τα κάτω.

Οι δυ­να­τό­τη­τες νίκης είναι εδώ

Η κα­τά­στα­ση δεν εν­δεί­κνυ­ται για αι­σιο­δο­ξία δίχως μέτρο. Η κυ­ρί­αρ­χη τάξη, που αρ­χι­κά αιφ­νι­διά­στη­κε, σή­με­ρα ανα­διορ­γα­νώ­νε­ται, ανα­ζη­τώ­ντας όλο και αντι­δρα­στι­κό­τε­ρη φυγή προς τα εμπρός. Ωστό­σο ο «κά­μπος είναι ξερός», και μπο­ρεί ανά πάσα στιγ­μή να πάρει φωτιά.

Την πε­ρα­σμέ­νη χρο­νιά η ερ­γα­το­λαϊ­κή μα­χη­τι­κό­τη­τα ανέ­βη­κε ση­μα­ντι­κά, ση­μειώ­νο­ντας νίκες και εκ­φρα­ζό­με­νη ποι­κι­λο­τρό­πως. Οι ερ­γά­τες της Air France, που λιν­τσά­ρι­σαν το φθι­νό­πω­ρο το διευ­θυ­ντή τους μετά την ανα­κοί­νω­ση ομα­δι­κών απο­λύ­σε­ων, έγι­ναν εξαι­ρε­τι­κά δη­μο­φι­λείς. Η κα­μπά­νια υπέρ των συν­δι­κα­λι­στών της Goodyear, που κα­τα­δι­κά­στη­καν σε φυ­λά­κι­ση, γνώ­ρι­σε πολύ με­γά­λη απή­χη­ση. Οι δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή στη Διε­θνή Διά­σκε­ψη COP 21 (αμέ­σως μετά την κή­ρυ­ξη κα­τά­στα­σης έκτα­κτης ανά­γκης), το κί­νη­μα αλ­λη­λεγ­γύ­ης στους πρό­σφυ­γες και οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις των ίδιων των προ­σφύ­γων, η κα­τά­λη­ψη της έκτα­σης που προ­ο­ρι­ζό­ταν για κα­τα­σκευή αε­ρο­δρο­μί­ου στη Νάντη, οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις τα­ξι­τζή­δων και αγρο­τών, η απερ­γία διαρ­κεί­ας των τα­χυ­δρο­μι­κών που προη­γή­θη­καν, κα­τα­δει­κνύ­ουν ότι το κί­νη­μα των πλα­τειών έχει βα­θιές ρίζες.

Σή­με­ρα, πάνω από το 70% του κό­σμου επι­μέ­νει να ανα­τρα­πεί η αντερ­γα­τι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση, αλ­λη­λέγ­γυοι φέρ­νουν τρό­φι­μα, κου­βέρ­τες και είδη πρώ­της ανά­γκης στους νέους και τις νέες των πλα­τειών δί­νο­ντάς τους κου­ρά­γιο. Αυτή η γι­γά­ντια λαϊκή συ­μπα­ρά­στα­ση και η εξό­φθαλ­μη πο­λι­τι­κή κρίση είναι ο ένας βα­σι­κός λόγος που οι πλα­τεί­ες αντέ­χουν. Ο άλλος είναι η βαθιά τα­ξι­κή «μνήμη» και διε­θνι­στι­κή αυ­το­συ­νεί­δη­ση του κι­νή­μα­τος. Ξε­κί­νη­σε με ανα­φο­ρές στο Μάη του ’68 ή στη νίκη κατά του CPE πριν από 10 χρό­νια, για να συ­νε­χί­σει βλέ­πο­ντας τον εαυτό του ως συ­νέ­χεια της Αρα­βι­κής Άνοι­ξης και των Αγα­να­κτι­σμέ­νων στην Ισπα­νία και τις ΗΠΑ. Με αυτή την αντί­λη­ψη, κα­λούν και σε διε­θνο­ποί­η­ση του αγώνα τους.

Η αστυ­νο­μία δια­λύ­ει κάθε πρωί στην πλα­τεία Δη­μο­κρα­τί­ας του Πα­ρι­σιού τις δομές των «άγρυ­πνων». Κα­θη­με­ρι­νά χι­λιά­δες «άγρυ­πνοι» τις ξα­να­στή­νουν. Έχουν στη­θεί γέ­φυ­ρες με αγώ­νες των μα­θη­τών, των φοι­τη­τών, των τα­χυ­δρό­μων. Το νέο κί­νη­μα ενώ­νε­ται με δια­δη­λώ­σεις προ­σφύ­γων, τους προ­στα­τεύ­ει από επι­χει­ρή­σεις-σκού­πα της αστυ­νο­μί­ας. Σε μια τέ­τοια από­πει­ρα πε­ρι­φρού­ρη­σης των προ­σφύ­γων προ­έ­κυ­ψε και δεύ­τε­ρη κα­τά­λη­ψη στη στάση μετρό «Στά­λιν­γκραντ». Η πλα­τεία εκ­δί­δει δελ­τία Τύπου που δια­νέ­μο­νται στους χώ­ρους δου­λειάς -υπο­στη­ρί­ζει τους ελα­στι­κά ερ­γα­ζό­με­νους μου­σι­κούς και ηθο­ποιούς και τους αστέ­γους. Δια­δη­λώ­νει για την απε­λευ­θέ­ρω­ση συλ­λη­φθέ­ντων, γιου­χά­ρει τον Βαλς όπου εμ­φα­νί­ζε­ται, δια­λύ­ει τα κι­γκλι­δώ­μα­τα που το­πο­θε­τή­θη­καν σε πλα­τεί­ες αυτές τις μέρες για να μην επι­τρέ­πουν την εγκα­τά­στα­ση προ­σφύ­γων. Μια ερ­γα­ζό­με­νη τα­μί­ας σε σού­περ μάρ­κετ κά­λε­σε αν­θρώ­πους της κα­τά­λη­ψης στον ερ­γα­σια­κό της χώρο για να πεί­σει τους συ­να­δέλ­φους της να φτιά­ξουν σω­μα­τείο. Άλλη όμορ­φη ει­κό­να είναι οι 30 κα­τα­λη­ψί­ες που πήγαν να χαι­ρε­τί­σουν τον αγώνα των σι­δη­ρο­δρο­μι­κών και να τους κα­λέ­σουν σε κοινή δια­δή­λω­ση. Στις 23/4 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε νέα συ­γκέ­ντρω­ση ενά­ντια στον γαλ­λι­κό ΣΕΒ.

Το κί­νη­μα απορ­ρί­πτει τα κόμ­μα­τα του κα­τε­στη­μέ­νου, στα οποία πολ­λοί συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νουν και τμήμα της Αρι­στε­ράς, αλλά όχι την πο­λι­τι­κή γε­νι­κώς. Ο μαρ­ξι­στής ακα­δη­μαϊ­κός Ερίκ Του­σέν, διά­ση­μος για τον αγώνα του για τη δια­γρα­φή πα­ρά­νο­μων και επα­χθών χρεών σε διά­φο­ρες χώρες, ή ο αρι­στε­ρός οι­κο­νο­μο­λό­γος Φρε­ντε­ρίκ Λορ­ντόν γί­νο­νται δε­κτοί με εν­θου­σια­σμό από το «NuitDebout», ενώ οι συ­στη­μι­κοί πο­λι­τι­κοί και δια­νο­ού­με­νοι, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων και των ακρο­δε­ξιών, γιου­χά­ρο­νται. Υπάρ­χει πλα­τιά η αί­σθη­ση ότι οι πλα­τεί­ες «ανή­κουν» με την ευ­ρεία έν­νοια στην Αρι­στε­ρά, ση­μα­ντι­κό κρα­τού­με­νο για τις πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις.

Προ­βλή­μα­τα και ευ­και­ρί­ες

Οι πε­ρισ­σό­τε­ρες συν­δι­κα­λι­στι­κές ηγε­σί­ες είναι απρό­θυ­μες να στη­ρί­ξουν σο­βα­ρά τον αγώνα και να δώ­σουν τη χα­ρι­στι­κή βολή στον Ολάντ. Το απερ­για­κό ρα­ντε­βού στις 28/4 άφησε ένα με­γά­λο με­σο­διά­στη­μα χωρίς απερ­γία και έδωσε χρόνο στην κυ­βέρ­νη­ση. Το φοι­τη­τι­κό συν­δι­κά­το UNEF κα­λω­σό­ρι­σε κά­ποιες υπο­χω­ρή­σεις της κυ­βέρ­νη­σης, που για πα­ρά­δειγ­μα ανα­κοί­νω­σε κον­δύ­λια για την επι­δό­τη­ση νέων πτυ­χιού­χων και φοι­τη­τών. Η Αρι­στε­ρά επί­σης βα­ρύ­νε­ται με σο­βα­ρά λάθη που την έχουν απο­ξε­νώ­σει από τα ρι­ζο­σπα­στι­κά ακρο­α­τή­ρια. Οι βου­λευ­τές του ΚΚ Γαλ­λί­ας ψή­φι­σαν το στρα­τιω­τι­κό νόμο το Νο­έμ­βρη, ενώ τον προη­γού­με­νο μήνα και σε αυτό το σκη­νι­κό, η ηγε­σία του ΚΚ επέ­λε­ξε να ανοί­ξει τη συ­ζή­τη­ση για το εν­δε­χό­με­νο κοι­νής υπο­ψη­φιό­τη­τας με τους Σο­σια­λι­στές στις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές του επό­με­νου χρό­νου!

Από την άλλη, οι κα­τα­λή­ψεις πλα­τειών και η μα­χη­τι­κό­τη­τα της νε­ο­λαί­ας πιέ­ζουν τα συν­δι­κά­τα να συρ­θούν σε κι­νη­το­ποι­ή­σεις, δί­νουν το χρόνο να ενω­θεί με το ερ­γο­στά­σιο και τη γει­το­νιά, να ορ­γα­νω­θούν εστί­ες αντί­στα­σης στους χώ­ρους, δί­νε­ται πε­ρι­θώ­ριο ανα­συ­γκρό­τη­σης και αντε­πί­θε­σης της Αρι­στε­ράς.

Όσο οι πλα­τεί­ες αντέ­χουν, όλα είναι πι­θα­νά. Όλο και με­γα­λύ­τε­ρα τμή­μα­τα της νε­ο­λαί­ας, και όχι μόνο, περ­νά­νε μέσα από το πο­λι­τι­κό ερ­γα­στή­ριο του κι­νή­μα­τος, βα­θαί­νουν τους προ­βλη­μα­τι­σμούς τους, μα­θαί­νουν να γε­νι­κεύ­ουν. Η προ­σπά­θεια σύν­δε­σης με άλ­λους αγω­νι­ζό­με­νους κλά­δους για να απο­κτή­σει το κί­νη­μα νέα «κιλά», ο συν­δυα­σμός των «ορα­μα­τι­κών» στοι­χεί­ων που απα­σχο­λούν τις συ­ζη­τή­σεις στις πλα­τεί­ες με την προ­σή­λω­ση στον συ­γκε­κρι­μέ­νο στόχο της από­συρ­σης του νόμου Ελ Κομρί και της σύν­δε­σης με το ορ­γα­νω­μέ­νο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα, απα­σχο­λεί όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρους φοι­τη­τές, μα­θη­τές, ερ­γα­ζό­με­νους νέους και νέες.

Είναι φα­νε­ρό ότι ο κρί­σι­μος κρί­κος που λεί­πει είναι η γε­νι­κή απερ­γία. Η απερ­γία στις 28 Απρί­λη (όπως και οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις για την Πρω­το­μα­γιά που ακο­λου­θούν) δεί­χνει να ανα­πτύσ­σει με­γά­λη δυ­να­μι­κή και μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει εφαλ­τή­ριο κλι­μά­κω­σης. Σκα­λο­πά­τι για την 28/4 απο­τε­λεί επί­σης η 26/4, μέρα απερ­γί­ας σι­δη­ρο­δρο­μι­κών που βρί­σκο­νται σε κι­νη­το­ποι­ή­σεις διαρ­κεί­ας.

Το στοί­χη­μα πα­ρα­μέ­νει να απλω­θεί πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά το κί­νη­μα πριν εξα­ντλη­θεί αυτή η σπου­δαία δυ­να­μι­κή. Με­γά­λο τμήμα της νέας ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης στη Γαλ­λία διαι­σθη­τι­κά βλέ­πει σε αυτό το αυ­θόρ­μη­το ξέ­σπα­σμα τη μόνη ελ­πί­δα για κοι­νω­νι­κή ανα­τρο­πή και τη μαμή που θα ξε­γεν­νή­σει την πο­λι­τι­κή εναλ­λα­κτι­κή. Κι έτσι είναι. Ανα­μέ­νου­με με εν­δια­φέ­ρον την εξέ­λι­ξη των επό­με­νων εβδομάδων. Αν η μισή μας καρ­διά βρί­σκε­ται εδώ πέρα, η άλλη μισή χτυπά στις γαλ­λι­κές πλα­τεί­ες.