Frédéric Lordon: Να ανατρέψουμε τον κόσμο της Ελ Κομρί!

Aναδημοσίευση από versobooks.com & Rproject
Kείμενο ομιλία του Γάλλου ριζοσπάστη οικονομολόγου Frédéric Lordon στη γενική συνέλευση του Nuit Debout το Σάββατο 9 Απρίλη, στην Πλατεία Δημοκρατίας στο Παρίσι.
Η με­τά­φρα­ση από τα γαλ­λι­κά στα αγ­γλι­κά έγινε από τον David Broder και δη­μο­σιεύ­τη­κε στο versobooks  μετάφραση Πάνος Πέτρου
Σε ποιο ση­μείο βρι­σκό­μα­στε σή­με­ρα; Έχου­με χάσει το μέ­τρη­μα των πό­λε­ων όπου υπάρ­χει Nuit Debout («Όρ­θιοι όλη τη νύχτα» -ολο­νύ­χτιες κα­τα­λή­ψεις πλα­τειών), και ο ευ­ρω­παϊ­κός κά­μπος αρ­χί­ζει να παίρ­νει φωτιά, από τη Βαρ­κε­λώ­νη στη Μα­δρί­τη, τη Ζα­ρα­γό­σα τη Μούρ­θια, τις Βρυ­ξέλ­λες τη Λιέγη και το Βε­ρο­λί­νο. Η κα­τά­λη­ψη της Πλα­τεί­ας Δη­μο­κρα­τί­ας «πα­ρή­γα­γε» τώρα και μια κα­τά­λη­ψη-«δο­ρυ­φό­ρο» της στο Στά­λιν­γκραντ (δη­λα­δή τη Στάση Μετρό του Πα­ρι­σιού). Ξε­πη­δά­νε αιφ­νι­δια­στι­κές δρά­σεις αυ­θόρ­μη­τα συ­νε­χώς. Υπάρ­χει Ράδιο Debout, Debout TV και Debout Καρ­τούνς. Όλα σή­με­ρα είναι debout -στέ­κο­νται όρθια.
Όταν συ­ζη­τού­σα­με πριν 10 μέρες, έπρε­πε να μι­λά­με υπο­θε­τι­κά, και μπο­ρού­σε να ισχυ­ρι­στού­με το πολύ ότι «Ίσως και να κά­νου­με κάτι ση­μα­ντι­κό εδώ». Πι­στεύω πως τώρα πρέ­πει να εγκα­τα­λεί­ψου­με αυτήν την προ­σε­κτι­κή γραμ­μα­τι­κή: Κά­νου­με κάτι ση­μα­ντι­κό. Επι­τέ­λους, κάτι συμ­βαί­νει.
Κάτι –αλλά τι; Όταν κα­νείς δεν κα­τευ­θύ­νει ένα κί­νη­μα, πώς μπο­ρεί αυτό να απο­κτή­σει κα­τεύ­θυν­ση; Δη­λα­δή, πώς μπο­ρεί ένα κί­νη­μα χωρίς ηγε­τι­κό σώμα να απο­φα­σί­σει αν θα πάρει τον ένα ή τον άλλο δρόμο;

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, είναι βέ­βαιο πως πρέ­πει να βρει μια κα­τεύ­θυν­ση. Ένα κί­νη­μα που δεν βάζει πο­λι­τι­κούς στό­χους στον εαυτό του, θα εξα­ε­ρω­θεί σύ­ντο­μα. Είτε γιατί θα εξα­ντλη­θεί η ευ­χα­ρί­στη­ση του να βρι­σκό­μα­στε όλοι μαζί, είτε γιατί θα θα­φτεί κάτω από το εκλο­γι­κό παι­χνί­δι.

Πώς μπο­ρού­με να απο­φύ­γου­με μια τέ­τοια μοίρα; Αν και όλα ξε­κι­νά­νε από τις κα­τα­λή­ψεις των πλα­τειών, τί­πο­τα δεν τε­λειώ­νει σε αυτές. Θυ­μό­μα­στε πως αυτό που μας κα­τέ­βα­σε στους δρό­μους εξαρ­χής ήταν το νο­μο­σχέ­διο της Ελ Κομρί (ο νέος Ερ­γα­τι­κός Νόμος της κυ­βέρ­νη­σης). Όταν ανοί­γου­με τους ορί­ζο­ντές μας πέρα από το νο­μο­σχέ­διο Ελ Κομρί, αυτό δε ση­μαί­νει ότι το ξε­χνά­με το ίδιο. Είναι ακόμα εκεί. Ένα κί­νη­μα χρειά­ζε­ται εν­διά­με­σους στό­χους και εν­διά­με­σες νίκες. Το να σκο­τώ­σου­με το νο­μο­σχέ­διο Ελ Κομρί είναι σί­γου­ρα ένα τέ­τοιος στό­χος –το να το πε­τύ­χου­με αυτό πα­ρα­μέ­νει υψί­στη ανά­γκη και δε θα στα­μα­τή­σου­με να αγω­νι­ζό­μα­στε για αυτό το στόχο. Αλλά όπως και οι ζα­ντι­στές δεν εστιά­ζουν μόνο σε ένα αε­ρο­δρό­μιο (ZAD = «Υπε­ρα­σπί­σι­μη Ζώνη»: οι απο­κα­λού­με­νοι ζα­ντι­στές πρό­σφα­τα κα­τέ­λα­βαν το χώρο όπου σχε­δια­ζό­ταν να χτι­στεί αε­ρο­δρό­μιο στο Notre-Dame des Landes, για να εμπο­δί­σουν την ανέ­γερ­ση), αλλά στον κόσμο που γεννά αυτό το αε­ρο­δρό­μιο, έτσι και το νο­μο­σχέ­διο Ελ Κομρί είναι το γέν­νη­μα ενός ολό­κλη­ρου κό­σμου ενά­ντια στον οποίο πρέ­πει να πα­λέ­ψου­με.

Στον κόσμο της Ελ Κομρί, οι μι­σθω­τοί ζουν υπό κα­θε­στώς φόβου. Υπάρ­χουν πολύ σο­βα­ροί λόγοι για αυτό. Ζουν υπό την κυ­ρί­αρ­χη θέ­λη­ση ενός αφε­ντι­κού, που έχει κάθε εξου­σία πάνω τους, επει­δή ελέγ­χει τις θε­με­λιώ­δεις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για την ίδια την υλική τους επι­βί­ω­ση.

Οπότε πρέ­πει να ξε­κι­νή­σου­με από αυτήν την κοινή εμπει­ρία και να αξιο­ποι­ή­σου­με ό,τι μπο­ρού­με από αυτήν. Πρώτα, απο­φα­σί­ζο­ντας να λέμε τα πρά­μα­τα όπως είναι: η μι­σθω­τή ερ­γα­σία είναι μια κοι­νω­νι­κή σχέση εκ­βια­σμού, που δεν προ­σφέ­ρει καμία τρίτη επι­λο­γή εκτός από το να υπο­κύ­ψεις ή να ρι­σκά­ρεις. Το να λέμε τα πράγ­μα­τα με το σωστό τους όνομα –ενά­ντια σε όλα τα ιδε­ο­λο­γι­κά φτια­σί­δια του νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού- είναι ίσως το πρώτο βήμα για να βρού­με τη δύ­να­μη να απε­λευ­θε­ρω­θού­με από αυτά.

Στο κάτω κάτω, όλοι τότε θα δουν ότι αν για να στα­μα­τή­σεις το φόβο πρέ­πει να στα­μα­τή­σεις αυτόν τον εκ­βια­σμό και την κυ­ριαρ­χία της θέ­λη­σης του αφε­ντι­κού, τότε πρέ­πει να βά­λου­με ένα τέλος στην κοι­νω­νι­κή τάξη που δίνει στα αφε­ντι­κά τα όπλα τους. Δη­λα­δή, πρέ­πει να βά­λου­με ένα τέλος στην αυ­το­κρα­το­ρία των ιδιο­κτη­τών, και να το κα­το­χυ­ρώ­σου­με αυτό ως θε­με­λια­κό.

Έχο­ντας πει αυτό, κάθε στιγ­μή θα πρέ­πει να εξε­τά­ζου­με τις συ­γκε­κρι­μέ­νες συν­θή­κες για να διεκ­δι­κή­σου­με αυτά που θέ­λου­με. Αν το κί­νη­μά μας δεν μπο­ρεί να έχει πράγ­μα­τι τόσο με­γά­λες φι­λο­δο­ξί­ες, τότε θα πρέ­πει να εξο­πλι­στεί με εκεί­να τα μέσα που είναι κα­τάλ­λη­λα για να μπο­ρέ­σου­με πε­τύ­χου­με αυ­τούς τους με­γά­λους στό­χους. Όσον με αφορά, μόνο ένα τέ­τοιο μέσο μπορώ να σκε­φτώ: τη γε­νι­κή απερ­γία.

Μη πα­ρε­ξη­γη­θώ. Δεν ήρθα εδώ για να κάνω έκ­κλη­ση σε γε­νι­κή απερ­γία. Δεν έχω ούτε τη δύ­να­μη ούτε την νο­μι­μο­ποί­η­ση να το υλο­ποι­ή­σω. Οπότε δεν κάνω μια έκ­κλη­ση, αλλά πε­ρι­γρά­φω μια προ­ϋ­πό­θε­ση: την ανα­γκαία προ­ϋ­πό­θε­ση για να ανα­τρα­πεί όχι μόνο το νο­μο­σχέ­διο Ελ Κομρί, αλλά και ο κό­σμος της Ελ Κομρί.

Ξέ­ρου­με καλά ότι οι γε­νι­κές απερ­γί­ες δεν προ­κύ­πτουν με ένα χτύ­πη­μα των δα­χτύ­λων. Αλλά ίσως μπο­ρού­με να βοη­θή­σου­με να σπρω­χτούν τα πράγ­μα­τα προς αυτήν την κα­τεύ­θυν­ση. Και για να υπη­ρε­τή­σου­με αυτό το στόχο, να θυ­μά­στε τις σπου­δαί­ες αρε­τές της γε­νι­κής απερ­γί­ας. Ση­μαί­νει πως όλη η χώρα στα­μα­τά –όπως το θέ­τουν, η χώρα «κλεί­νει». Αλλά στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, συμ­βαί­νει το ακρι­βώς αντί­θε­το: η στιγ­μή που λένε πως όλα «είναι κλει­στά», είναι η στιγ­μή που όλα ανοί­γουν: η πραγ­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή, οι ομι­λί­ες, οι δρά­σεις, ακόμα και οι σχέ­σεις με­τα­ξύ των αν­θρώ­πων. Κι επί­σης –το πιο ση­μα­ντι­κό από όλα- ανοί­γει το ίδιο το μέλ­λον, ανοί­γουν όλες οι δυ­να­τό­τη­τες. Πρέ­πει να κλεί­σου­με τα πάντα, ώστε να ανοι­χτούν τα πάντα.

Εδώ και αρ­κε­τό καιρό, εμ­φα­νί­ζο­νταν πα­ντού ρωγ­μές. Δεν μπο­ρείς να κρα­τάς μια κοι­νω­νία υπό έλεγ­χο για πάντα, με τα γου­ρού­νια (την αστυ­νο­μία), το BFM (δη­μο­φι­λές δεξιό κα­νά­λι) και συ­ντα­γο­γρα­φού­με­να φάρ­μα­κα. Έρ­χε­ται ανα­πό­φευ­κτα η στιγ­μή που οι άν­θρω­ποι ση­κώ­νουν το κε­φά­λι τους και ανα­κα­λύ­πτουν μόνοι τους την αθά­να­τη ιδέα της ανυ­πα­κο­ής και της απε­λευ­θέ­ρω­σης.

Αυτή η στιγ­μή είναι δική μας. Αυτή η στιγ­μή είναι τώρα.