Παρακολουθώντας κανείς τις τελευταίες μέρες τις πρόσφατες εξελίξεις στη Βενεζουέλα στα δυτικά και φιλοδυτικά μίντια, σχηματίζει την εντύπωση ότι ο λαός έχει ξεχυθεί στους δρόμους ενάντια στον δικτάτορα Μαδούρο, ο οποίος απαντά με άγρια καταστολή, ότι η χώρα είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης, χάος, πλιάτσικα και βία συγκλονίζουν την γωνιά της Λατινικής Αμερικής όπου πριν από 18 χρόνια ο Ούγκο Τσάβες εγκαθίδρυσε την Μπολιβαριανή Δημοκρατία. Ανησυχία και σύγκρυο πιάνει τους νοικοκυραίους για το μέλλον της δημοκρατίας, διαβάζοντας βαρύγδουπους τίτλους σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα. Σταχυολογούμε ενδεικτικά μονάχα κάποιους τίτλους μερικών καθόλου αμερόληπτων ΜΜΕ που προκαλούν αίσθηση: «Αιματοχυσία στη ‘μητέρα όλων των διαδηλώσεων’», «Πόσο κοντά είναι η Βενεζουέλα στο χείλος της πλήρους κατάρρευσης; Υπολογίζοντας το κόστος» (Al Jazzeera), «Η αντιπολίτευση πιθανολογεί πραξικόπημα καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο αρπάζει την εξουσία» (The Guardian), «Βενεζουέλα: Χάος και κλίμα εμφυλίου. Τρεις νεκροί σε πορείες» (News 247) και ούτω καθεξής, στο γνωστό πνεύμα καταστροφολογίας κι εκφοβισμού.
Κι ενώ τα μεροληπτικά μέσα υπερθεματίζουν για την άγρια καταστολή και τα δακρυγόνα των οποίων έκαναν χρήση οι δυνάμεις ασφαλείας, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, ξεκινώντας από τα γεγονότα της Τετάρτης, τα οποία ήταν η κορύφωση βίαιων διαδηλώσεων που οργάνωσε η δεξιά αντιπολίτευση για να διαμαρτυρηθεί για τα «δικτατορικά» μέτρα του Προέδρου Μαδούρο και την οικονομική καταστροφή της χώρας, κατά τις οποίες σημειώθηκαν 5 νεκροί. Η αντιπολίτευση, όπως είναι αναμενόμενο προσπαθεί να επιρρίψει την ευθύνη για τους νεκρούς στην κυβέρνηση. Υπάρχουν ωστόσο στοιχεία που δείχνουν ότι για δύο τουλάχιστον μεταξύ των θυμάτων την ευθύνη φέρουν οι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές, ενώ δύο αστυνομικοί οι οποίοι φέρονται να εμπλέκονται στο θάνατο δύο διαδηλωτών είναι υπό κράτηση και αντιμετωπίζουν κατηγορίες (είναι αδύνατον να μην σχολιάσουμε πόσο γρήγορα κινήθηκε η «δικτατορική» κυβέρνηση της Βενεζουέλας στη δίωξη αστυνομικών που σκότωσαν πολίτες σε σύγκριση ας πούμε την υποδοχή που λαμβάνει η αστυνομική βία εναντίον των μαύρων στην Αμερική ή στα καθ’ ημάς με την αντιμετώπιση που επιφύλαξε το ελληνικό κράτος στο δολοφόνο του Αλ. Γρηγορόπουλου).
Τι πυροδότησε όμως το τελευταίο κύμα βίας; Αφορμή ήταν η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να παρακάμψει την Εθνική Συνέλευση, την πλειοψηφία της οποίας έχει μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές η δεξιά αντιπολίτευση, πλειοψηφία που όπως καταδεικνύουν τα γεγονότα δεν την αξιοποίησε ώστε να ασκήσει τις λειτουργίες που της παρέχει το σύνταγμα και να νομοθετήσει νόμους που θα μπορούσαν να σώσουν την χώρα από την κρίση αλλά αντίθετα αναλώθηκε σε κοντόφθαλμα, αμφιλεγόμενα σχέδια για να διώξει τον Μαδούρο, παρακωλύοντας και μπλοκάροντας σκόπιμα το νομοθετικό έργο. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι ακόμη κι όταν το Ανώτατο Δικαστήριο αναγκάστηκε υπό την πίεση του διεθνούς συσχετισμού να ανακαλέσει εν μέρει το μέτρο, η αντιπολίτευση που έσκουζε για την καταπάτηση του Συντάγματος δεν σίγασε αλλά, προσπαθώντας να εξαργυρώσει την δυναμική που είχε αποκτήσει στο δρόμο, πέρασε στην αντεπίθεση απαιτώντας προεδρικές εκλογές εδώ και τώρα, ενώ από το Σύνταγμα προβλέπονται σε ένα χρόνο. Επίσης, απαίτησε απελευθέρωση όλων των στελεχών της, προεξάρχοντος του ακροδεξιού Λεοπόλντο Λόπεζ, που συνελήφθησαν με κατηγορίες υποκίνησης επεισοδίων και βανδαλισμών καθώς και την άρση του μέτρου απαγόρευσης πολιτικής δράσης στον δεξιό Ενρίκε Καπρίλες. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι το ζήτημα δεν είναι δήθεν ο σεβασμός του Συντάγματος: Το διακύβευμα είναι πολιτικό κι αφορά τον συσχετισμό δύναμης την επόμενη ημέρα, ή για να το θέσουμε ωμά ποιος θα πάρει στα χέρια του την εξουσία είτε με εκβιασμένες εκλογές είτε με πραξικοπηματικό τρόπο.
LA REBELLION DE LOS RICOS (Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΛΟΥΣΙΩΝ)
Κάτι που επίσης αποσιωπάται είναι η ανθρωπογεωγραφία της «εξέγερσης». Οι ταραχές και τα επεισόδια βίας σημειώνονται κυρίως στις ανατολικές, ευκατάστατες περιοχές και το «κίνημα» δεν είναι ο λαός που πεινάει κι επιδίδεται σε πλιάτσικα αλλά η μεσαία τάξη και εύποροι φοιτητές, οι οποίοι μάλιστα επιδίδονται όχι σε ειρηνική διαμαρτυρία αλλά σπάνε, καίνε και λεηλατούν, στοχοποιώντας όχι μόνο κυβερνητικά κτίρια, αλλά και σχολεία και πανεπιστήμια και κρατικές υποδομές όπως οι συγκοινωνίες, κοινοτικά κέντρα υγείας και χορηγούμενα σούπερ μάρκετ (εκεί δηλαδή όπου συμβολοποιείται και πραγματοποιείται το κοινωνικό έργο της κυβέρνησης προς τα κατώτερα στρώματα). Εκτιμάται μάλιστα ότι οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις την τελευταία μόνο βδομάδα προκάλεσαν ζημιές της τάξης των 50 δισεκατομμυρίων μπολίβαρ, την στιγμή που η αντιδραστική αντιπολίτευση που οργανώνει και υποδαυλίζει τις βίαιες ταραχές ωρύεται για την οικονομία της χώρας που βουλιάζει στο χάος.
Στην πραγματικότητα, η αντιπολίτευση δεν επιδιώκει κάτι άλλο παρά να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση, να εκμεταλλευτεί την απόγνωση του κόσμου για την οικονομική και ανθρωπιστική κρίση που όντως σοβεί στη χώρα (και επιδεινώνεται από την παγκόσμια κρίση), να υποδαυλίσει την βία και να προκαλέσει την ανατροπή της λαϊκομετωπικής κυβέρνησης του Μαδούρο. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρεί είτε να υπονομεύσει τα λαϊκά ερείσματα της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, τροφοδοτώντας και χειραγωγώντας την αγανάκτηση είτε (πιο πιθανό) να υποκινήσει ταραχές και συγκρούσεις και με προβοκάτσιες να δημιουργήσει την εικόνα ότι η δημοκρατία απειλείται και είναι αναγκαία η έξωθεν παρέμβαση της Διεθνούς Κοινότητας (βλέπε ΗΠΑ) ως εγγυητή των ελευθεριών και δικαιωμάτων.
Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα της σύγκρουσης και πώς απαντάει η άλλη πλευρά, ήδη από την Δευτέρα ο Μαδούρο κάλεσε τους υποστηρικτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος να δείξουν την συμπαράστασή τους στην Μπολιβαριανή Δημοκρατία, προσελκύοντας χιλιάδες κόσμο σε αντιδιαδήλωση στο Καράκας. Αυτά βέβαια δεν προβάλλονται από τα ΜΜΕ, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη. Ασφαλώς δεν είναι η πρώτη φορά που η Βενεζουέλα μετατρέπεται σε θέατρο διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης. Στα 18 χρόνια τσαβισμού, έχουν υπάρξει πολλές διαδηλώσεις τόσο ενάντια στην κυβέρνηση όσο και φιλοκυβερνητικές. Υπάρχει όμως μια κλιμάκωση της βίας από την πλευρά της αντιπολίτευσης που θυμίζει έντονα τις ταραχές του 2002 που οδήγησαν στο σύντομο πραξικόπημα κατά του Τσάβες. Παρατηρώντας τις ομοιότητες αυτές, ο Μαδούρο εξήγγειλε την αύξηση των μελών της Μπολιβαριανής πολιτοφυλακής από 100 000 σε 500 000 και τον εξοπλισμό τους, σε μια προσπάθεια περιφρούρησης του μπολιβαριανού εγχειρήματος και με στόχο την συνδρομή των ενόπλων δυνάμεων στην άμυνα ενάντια σε εσωτερικές και εξωτερικές επιθέσεις. Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα των ΗΠΑ και των λακέδων της ενεργοποίησε τα στρατιωτικά σχέδια «πράσινης φάσης».
ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Έχοντας μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου ακόμη κι από τη Σαουδική Αραβία, θα περίμενε κανείς η Βενεζουέλα να απολαμβάνει έστω και μετρίως οικονομική ευημερία. Αντίθετα, η οικονομία της είναι σε αβυσσαλέα πτώση, το δημόσιο χρέος είναι υπέρογκο, το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται αλματωδώς, ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 700%, οδηγώντας σε μείωση των εισαγωγών που με τη σειρά της είχε ως επακόλουθο οξύτατες ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα, βυθίζοντας τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού σε εξαθλίωση. Ο κύριος παράγοντας της ασφυκτικής επιδείνωσης της οικονομίας ήταν η κατάρρευση μετά το 2013 της τιμής του πετρελαίου, του βασικού εξαγωγικού προϊόντος της χώρας, η οποία μεθοδεύτηκε από την Αυτοκρατορία στο πλαίσιο της στρατηγικής της που έχει ως στόχο να πλήξει τις οικονομίες των BRICS. Ευθύνη θα μπορούσε να αναζητηθεί και στις πολιτικές που ακολουθήθηκαν από την κυβέρνηση του Τσάβες και στη συνέχεια του Μαδούρο, καθώς μαρτυρούν την υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας της χώρας από ένα αγαθό όπως το πετρέλαιο, η τιμή του οποίου υπόκειται σε διακυμάνσεις και την ανεπαρκή αντιμετώπιση της διαφθοράς. Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε τα σαμποτάζ της αντιπολίτευσης και των ιδιωτικών εταιριών, τον οικονομικό πόλεμο που εξαπολύουν κολομβιανές συμμορίες, πολυεθνικές εταιρίες και οικονομικοί θεσμοί που συσσωρεύουν αγαθά, διαμορφώνουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και διακινούν λαθραία πετρέλαιο εκτός των συνόρων.
ΠΩΣ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ – Ο ΑΠΩΤΕΡΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ
«Ο σκοπός των διαδηλώσεων είναι να προκαλέσουν οριστική αλλαγή της κυβέρνησης και των θεσμών», δηλώνει απερίφραστα ο διαδηλωτής Eduard Grosse στο Al Jazeera και συνεχίζει «Παρόλο που μερίδα του πληθυσμού ζητά εκλογές, η πλειοψηφία θέλει μια ριζοσπαστική αλλαγή». Είναι σαφές από την παραπάνω μαρτυρία ότι η Αντιπολίτευση αυτό που προωθεί είναι η αλλαγή καθεστώτος, γι’ αυτό και δεν προσέρχεται σε διάλογο, στον οποίο έχει καλέσει η κυβέρνηση. Τώρα, η αλλαγή αυτή βολεύει –από την άποψη του πολιτικού κόστους και για να το πλασάρουν και πιο εύκολα διεθνώς- να γίνει με εκλογές, αλλά αν χρειαστεί κι ένα πραξικόπημα, το εξετάζουμε. Άλλωστε, ανακοινώνοντας τα σχέδια της αντιπολίτευσης να παραλύσει την χώρα την Δευτέρα, ο Φρέντι Γκεβάρα, μέλος του νομοθετικού σώματος απηύθυνε κάλεσμα στο στρατό να αποφασίσει αν θα στηρίξει την ατζέντα του Προέδρου. Η αντιπολίτευση ανυποχώρητη εξακολουθεί να καλεί σε κινητοποιήσεις, ζητώντας αυτή τη φορά το ξήλωμα και των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου!
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις από ανεξάρτητη εταιρία (Hinterlaces) εξηγούν γιατί το σενάριο του πραξικοπήματος μπορεί να είναι πιο ελκυστικό καθώς δείχνουν ότι παρά τις ελλείψεις και την ανθρωπιστική φτώχεια, η δημοτικότητα του Μαδούρο έχει σημειώσει άνοδο στα 24%, ποσοστό υψηλότερο από άλλους ηγέτες της Νοτιοαμερικανικής ηπείρου όπως του Ενρίκε Πιένα Νιέτο στο Μεξικό (21%), για να μην μιλήσουμε για τον Τεμέρ στη Βραζιλία (10%) που ανέλαβε την Προεδρία με στηριζόμενο από τις ΗΠΑ πραξικόπημα, μετά την αποπομπή της δημοκρατικά εκλεγμένης Ρούσεφ. Οι ίδιες δημοσκοπήσεις, εκτός του ότι δείχνουν την πολιτική χρεοκοπία της αντιπολίτευσης αποτυπώνουν την έντονη αντίθεση ενάντια σε οποιαδήποτε ξένη παρέμβαση, σαν αυτή που ζητά η δεξιά αντιπολίτευση για την ανατροπή του Μαδούρο και προθυμοποιείται να στηρίξει η Αυτοκρατορία.
Η αντιπολίτευση επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει την φτώχεια και την πείνα των λαϊκών στρωμάτων και ποντάρει στην οικονομική κατάρρευση που προκάλεσε η πτώση της τιμής του πετρελαίου ελπίζοντας ότι η οικονομία θα είναι ο ρυθμιστής του παιχνιδιού. Ωστόσο, παρά τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2015, η αντιπολίτευση είναι διαιρεμένη και δεν έχει καταφέρει να καρπωθεί την λαϊκή δυσαρέσκεια. Άλλωστε, ο λαός γνωρίζει ότι η δεξιά αντιπολίτευση θα επαναφέρει το ΔΝΤ και το πρόγραμμά της δεν είναι κάτι περισσότερο από νεοφιλελεύθερα μέτρα λιτότητας και θεραπεία σοκ. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι εκτός από λαϊκή στήριξη, ο Μαδούρο φαίνεται να απολαμβάνει και την αφοσίωση του στρατού, πράγμα που χαλάει κάπως τα σχέδια όσων ονειρεύονται αλλαγή καθεστώτος και πραξικοπήματα αλά Ουκρανία.
ΑΛΛΑ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤ’ ΑΛΗΘΕΙΑ Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ;
Την αντιπολίτευση συναπαρτίζουν διάφορα κόμματα και ομάδες με κυρίαρχο κεντροδεξιό πρόσημο, τα περισσότερα εκ των οποίων συνιστούν την Mesa de la Unidad Democrática, MUD, μια συμμαχία από τα κόμματα Primero Justicia, Proyecto Venezuela, Un Nuevo Tiempo (UNT) κα. Ας διερευνήσουμε μερικές εξέχουσες φυσιογνωμίες:
Η Μαρία Κορίνα Ματσάδο, ελέγχει δεκάδες ΜΚΟ οι οποίες με την ευγενική επιχορήγηση του USAID και του ιδρυθέντος από τον Ρήγκαν National Endowment for Democracy (NED) προσφέρουν την υπηρεσία του να καταγγέλλουν τις κυβερνήσεις Τσάβες και Μαδούρο για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μάλιστα, στη Ματσάδο έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για συνωμοσία για τα κεφάλαια που πήρε από το (NED) ως επικεφαλής της ΜΚΟ Súmate. Υποψήφια του κόμματος Primero Justicia (το οποίο δημιουργήθηκε επίσης με αμερικανική χρηματοδότηση, το ύψος της οποίας φτάνει τα 5 εκατομμύρια δολάρια) στις βουλευτικές εκλογές του 2015, μέλος της Συμμαχίας για την Δημοκρατική Ενότητα (Mesa de la Unidad Democrática – MUD) δεν κρύβει ούτε τα αντικομμουνιστικά της αισθήματα[1] ούτε τις επαφές της με τον Λευκό Οίκο, ήδη επί προεδρίας Τζορτζ Μπους. Τέλος, το 2009 η Ματσάδο επιλέχθηκε μεταξύ 900 υποψηφίων ως μία από τους δεκαπέντε για να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Γέιλ (Yale World Fellows Program) που έχει ως στόχο «την οικοδόμηση ενός διεθνούς δικτύου αναδυόμενων ηγετών», με άλλα λόγια λακέδων της Αυτοκρατορίας που θα διασφαλίζουν την διεθνή της κυριαρχία.
Η Roberta Jacobson, βοηθός του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ για το δυτικό ημισφαίριο, στο Twitter της εκφράζει πόσο «βαθιά προβληματισμένη είναι λόγω της καταδίκης του Λεοπόλντο Λόπεζ» και καλεί την κυβέρνηση να προστατεύσει (τι άλλο; ) την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν είναι η μόνη που επιδεικνύει αυτή την ευαισθησία. Ο Λόπεζ είναι αγαπημένο παιδί της αμερικανικής διπλωματίας, ο Αμερικανός διπλωμάτης Τόμας Σάνον έχει συναντηθεί πολλές φορές με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας για να αιτηθεί την αποφυλάκισή του, ενώ η σύζυγός του, Λίλιαν Τιντόρι, έχει πραγματοποιήσει πολλές επαφές με τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι, τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι ακόμη και με τον Πάπα Φραγκίσκο. Ο Λόπεζ, αμερικανοτραφής υπότροφος της CIA, γόνος εύπορης οικογένειας, βοηθός του οικονομικού διευθυντή της πετρελαϊκής βιομηχανίας PDVSA πριν την εθνικοποιήσει ο Τσάβες, είναι ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Volontad Popular και όπως θα περίμενε κανείς λαμβάνει κι αυτός την στήριξη του National Endowment for Democracy. Ο Λόπεζ είναι φυλακισμένος λόγω της ενεργούς του ανάμιξης στο πραξικόπημα του 2002 με σκοπό την ανατροπή του Τσάβες, όπως καταμαρτυρούν τα wikileaks και είναι ο εμπνευστής των πιο ριζοσπαστικών και βίαιων μορφών κινητοποιήσεων, των guarimbas.
O Ενρίκε Καπρίλες, γόνος μιας από τις μεγαλύτερες αστικές οικογένειες είναι κυβερνήτης της πολιτείας Μιράντα (σημαντικού κέντρου επιχειρήσεων και εμπορίου), πρωτοεκλεγείς στο Κονγκρέσο ως υποψήφιος του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος Copei (κυρίαρχο στην πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας από το 1958 έως το 1998, φέρει την πολιτική ευθύνη για την αναχρηματοδότηση των τραπεζών και την σύναψη συμφωνίας με το ΔΝΤ που βύθισαν την χώρα στην φτώχεια) και μετέπειτα ηγέτης του νεοφιλελεύθερου κόμματος Primero Justicia. Δυστυχώς για κείνον η φιλοδοξία του να κατέβει (ξανά) ως υποψήφιος για την Προεδρία δέχτηκε ένα διόλου ευκαταφρόνητο πλήγμα στις 5 του τρέχοντος μήνα, όταν οι αρχές του στέρησαν την δυνατότητα να αναλάβει δημόσιο αξίωμα για 15 χρόνια, λόγω κατάχρησης δημόσιου χρήματος. Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται ενώπιον της δικαιοσύνης, καθώς κατά το πραξικόπημα του 2002 υποκίνησε και συμμετείχε στην εισβολή της Κουβανικής Πρεσβείας, η ενοχή του όμως δεν αποδείχτηκε μετά την δολοφονία της Εισαγγελέως Άντερσον, για την οποία ο Καπρίλες θεωρήθηκε βασικός ύποπτος.
ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Ο Μαδούρο κάνει λόγο για σενάριο της αντιπολίτευσης με την στήριξη των ΗΠΑ, που συνίσταται στην πρόκληση βίας και θυμάτων με σκοπό να τα φορτώσουν στην Βενεζολάνικη κυβέρνηση, ότι δήθεν επιτίθεται με αυταρχισμό κατά των πολιτικών της αντιπάλων. Στην πραγματικότητα, η αντιπολίτευση και οι αντεπαναστατικές δυνάμεις έχουν κηρύξει έναν μη συμβατικό οικονομικό πόλεμο προσπαθώντας τεχνητά να αυξήσουν τον πληθωρισμό, να πολλαπλασιάσουν τα ήδη σοβαρά οικονομικά προβλήματα της χώρας και να προκαλέσουν κοινωνική δυσφορία ώστε να αναπαραστήσουν μια χώρα που φλέγεται και έτσι να νομιμοποιήσουν την διεθνή απομόνωση, πιθανό εμπάργκο ή ακόμη και ξένη παρέμβαση. Προσπαθούν να πουλήσουν προς τα έξω το στόρι ότι οι διαδηλώσεις είναι σαν την Αραβική Άνοιξη. Δεν μπορεί παρά να μας φαίνεται πολύ οικείο πια αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο μη συμβατικού πολέμου που έχει τελειοποιήσει τα τελευταία χρόνια η Αυτοκρατορία (την τελευταία του εκδοχή την είδαμε στην «επανάσταση» που κατέστειλε ο αιμοσταγής Άσαντ στη Συρία). Οι ΗΠΑ στηρίζουν αυτό το σχέδιο, τις guarimbas και τις μεθοδεύσεις της αντιπολίτευσης όπως στήριξαν και το Μαϊντάν στην Ουκρανία, με σκοπό αφενός να βάλουν στο χέρι τα πλούσια πετρελαιοφόρα κοιτάσματα και τους ενεργειακούς πόρους της Βενεζουέλας κι αφετέρου να επιβεβαιώσουν και να επικαιροποιήσουν την ηγεμονία τους στην τόσο κρίσιμη από γεωστρατηγική άποψη Λατινική Αμερική. Ταυτόχρονα θέλουν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που τους δίνει η τροφοδοτούμενη πολιτική αστάθεια για να ξεμπερδεύουν με την αριστερά (ακόμη και του Τσαβισμού), να εδραιώσουν το δόγμα TINA και να επιτεθούν και στις χώρες BRICS. Ας μην ξεχνάμε την μακρά ιστορία στηριζόμενων από τις ΗΠΑ πραξικοπημάτων, δικτατοριών και διαρκούς παρέμβασης στην Βραζιλία, στην Αργεντινή, στη Χιλή, στην Ονδούρα, στον Παναμά, στην Αιτή αλλά και τις αποτυχημένες προσπάθειες ενάντια στην Κούβα.
Αποδεικτικά στοιχεία για τις ιμπεριαλιστικές επιθετικές παρεμβάσεις υπάρχουν άφθονα στις διαρροές Wikileaks, στις αποκαλύψεις του Σνόουντεν και σε έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στα οποία παρουσιάζονται τα σχέδια των ΗΠΑ να «διαιρέσουν», να «απομονώσουν» και να «διεισδύσουν» στην κυβέρνηση Τσάβες και αποκαλύπτονται τα γενναιόδωρα ποσά που έχουν διοχετευθεί για αυτούς τους σκοπούς και εισπράχθηκαν κυρίως από ΜΚΟ, «ανεξάρτητους» φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών, ιστοσελίδες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που υποδαυλίζουν την πολιτική αστάθεια και κόμματα της αντιπολίτευσης (αν και όπως φάνηκε παραπάνω οι φορείς αυτοί επικοινωνούν μεταξύ τους).
Η δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον δείχνει σε ποιο βαθμό οι ΗΠΑ εξασκούν αυτό που θεωρούν ως αυτοκρατορικό τους δικαίωμα να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων κυρίαρχων χωρών, πάντα με γνώμονα την διασφάλιση της αυτοκρατορικής ηγεμονίας: Μιλώντας σε μια συνέντευξη τύπου την Τετάρτη, ο Τίλερσον αναπαράγει το γνωστό μοτίβο και προμοτάρει την γραμμή της αντιπολίτευσης, καθώς εκφράζει ανησυχία για την αναταραχή που επικρατεί στην Βενεζουέλα και κατηγορεί την κυβέρνηση του Μαδούρο για παραβίαση των συνταγματικών κανόνων. Φτάνει δε στο σημείο να τονίσει την αναγκαιότητα για άμεσες εκλογές και να υπαγορεύσει την άμεση απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων.
Στο ίδιο πλαίσιο εγγράφεται και το κοινό ψήφισμα που εκδόθηκε από 11 χώρες της Λατινικής Αμερικής εντός του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑS) την περασμένη Δευτέρα το οποίο επίσης τονίζει σε αυστηρό τόνο την ανάγκη για αποκλιμάκωση και υποδεικνύει άμεσα εκλογές. Το ψήφισμα ασφαλώς φέρει την υποστήριξη των ΗΠΑ αλλά και του Καναδά και έχει ένα ενδιαφέρον να δούμε ποιες χώρες το ψήφισαν (όλες στενοί σύμμαχοι της Ουάσινγκτον με νεοφιλελεύθερες δεξιές κυβερνήσεις μεταξύ των οποίων ενδεικτικά περιλαμβάνονται η Βραζιλία του Τεμέρ, το Μεξικό του Ενρίκε Πένια Νιέτο, η Κολομβία του Μανουέλ Σάντος, η Αργεντινή του Μάκρι αλλά και άλλες χώρες τσιράκια της Αυτοκρατορίας, όπως η Χιλή, το Περού, η Ονδούρα και ο Παναμάς), και ποιες όχι, συγκεκριμένα η Νικαράγουα, το Εκουαδόρ, η Κούβα και η Βολιβία του Μοράλες. Δεν υπάρχουν και πολλές αμφιβολίες για το ποια είναι τα στρατόπεδα που σχηματίζονται.
Αξίζει να αναφερθούμε εκτενώς στο ρόλο του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών καθώς με βάση δηλώσεις της Αμερικανικής διπλωματίας είναι «το πιο πρόσφορο περιφερειακό εργαλείο για να επιδιωχθεί μια πολιτική λύση σε αυτή την πολιτική κρίση». Φαίνεται ότι οι διεθνείς θεσμοί και οργανισμοί μπορούν καλύτερα να παίξουν τον βρώμικο ρόλο της Αυτοκρατορίας και πάντα υπό το πέπλο της διπλωματίας. Στην ίδια συνεδρίαση που οδήγησε στην έκδοση του ψηφίσματος ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας – του πιο πιστού λακέ των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική – καλούσε ανοιχτά σε στρατιωτική επέμβαση εναντίον της Βενεζουέλα για να ανατραπεί ο Μαδούρο. Ιδιαίτερη δε μνεία αξίζει στον Ουρουγουανό Γενικό Γραμματέα του ΟΑΚ Λουίς Αλμάγκρο, ο οποίος φαίνεται να έχει εμμονή με την Βενεζουέλα και τον τσαβισμό. Σε ένα άρθρο γνώμης του στους The New York Times, εκβιάζει ανοιχτά την Βενεζουέλα με ένα τελεσίγραφο: να εξαγγείλει τώρα αμέσως προεδρικές εκλογές ένα χρόνο νωρίτερα από το προβλεπόμενο ή να αντιμετωπίσει την αποβολή από τον ΟΑΚ. Ασφαλώς δεν είναι σύμπτωση ότι και ο Αλμάγκρο μιλά για άμεσες προεδρικές εκλογές θυμίζοντας έντονα τη γραμμή της αντιπολίτευσης- θα έλεγε κανείς ότι χρησιμοποιεί το βήμα του ΟΑΚ για να προωθήσει την πλατφόρμα του ακροδεξιού Voluntad Popular. Έτσι για τα πρακτικά, φέτος ο Αλμάγκρο έχει συναντηθεί με ηγέτες της αντιπολίτευσης όχι μία ή δύο αλλά 26 φορές!
Μια πιο προσεκτική ανακοίνωση δημοσιοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάνοντας έκκληση να επικρατήσει η ηρεμία στην χώρα της Νοτιοαμερικανικής ηπείρου, χωρίς όμως να κατηγορεί ευθέως την κυβέρνηση της Βενεζουέλας. Αντίστοιχο κάλεσμα για αποκλιμάκωση της έντασης απηύθυνε και ο ΟΗΕ. Στην Ελλάδα πάντως, η δεξιά αντιπολίτευση της ΝΔ επέμεινε να φέρει προς συζήτηση στη Βουλή ένα κείμενο που απηχούσε πιστά το κοινό ψήφισμα των χωρών του ΟΑΚ.
Δεν μπορεί κανείς να μην εξοργιστεί αντιμετωπίζοντας αυτή την επιλεκτική δημοκρατική ευαισθησία. Ο Αλμάγκρο καταγγέλλει τον Μαδούρο για παραβίαση της δημοκρατίας, σιωπά όμως για την πραξικοπηματική ανατροπή καθεστώτος που εκδίωξε την δημοκρατικά εκλεγμένη Ρούσεφ κι έφερε τον Τεμέρ στην εξουσία στην Βραζιλία πέρσι το Μάη. Καταγγέλλει βασανιστήρια και παράνομες κρατήσεις αλλά φαίνεται παγερά αδιάφορος ενώπιον του κύματος παραστρατιωτικής βίας που σαρώνει την Κολομβία, στοιχίζοντας 23 ζωές αρχηγών κοινοτήτων μέσα σε τρεις μήνες ανακωχής με τους αντάρτες του FARC. Δεν μιλά για το βρώμικο πόλεμο κατά των κοινωνικών κινημάτων στην Ονδούρα. Καταγγέλλει την διαφθορά και την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών στη Βενεζουέλα, αλλά δεν ζητάει εκ νέου εκλογές στο Μεξικό όπου ο Πρόεδρος Νιέτο είναι πρόεδρος σε ένα βάναυσο κράτος εν κράτει ναρκεμπόρων με την στήριξη των ΗΠΑ που έχει αφήσει πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους.
Δεν μπορεί να μην εξοργιστεί κανείς αν συλλογιστεί ότι αυτοί που καταγγέλλουν το κράτος έκτακτης ανάγκης και την περικοπή των πολιτικών ελευθεριών, επιβάλλουν οι ίδιοι στις χώρες τους κράτος έκτακτης ανάγκης με το πρόσχημα της τρομοκρατίας και της απειλής του ISIS. Πιέζουν για τσάκισμα των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων και δεν έχουν πρόβλημα με τα εργοδοτικά λοκ αουτ αλλά φρίττουν με την κατάσχεση του εργοστασίου της General Motors στην Βενεζουέλα. Μιλούν με φρίκη για νεκρούς στις διαδηλώσεις, σιωπούν όμως για τους νεκρούς εξαιτίας της Ισραηλινής κατοχής της Παλαιστίνης. Καταγγέλλουν τον Μαδούρο για αυταρχισμό αλλά οι ίδιοι αναγνωρίζουν το φασιστικό καθεστώς του Κιέβου και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να καταστείλουν με αιματηρό τρόπο τα κινήματα που γέννησε η παγκόσμια κρίση κατά της λιτότητας. Καταγγέλλουν την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την παράνομη κράτηση αλλά κλείνουν τους μετανάστες σε στρατόπεδα κράτησης και υψώνουν φράχτες. Χρησιμοποιούν και κλιμακώνουν επικίνδυνα την κοινωνική ένταση ως πρόσχημα για να δικαιολογήσουν τις ωμές επεμβάσεις της Αυτοκρατορίας στη Συρία και γενικά αποδέχονται τις κατάφωρες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε Γιουγκοσλαβία, Λιβύη και αλλού.
Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ/ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
Μετά την δεξιά στροφή στις κυβερνήσεις της Αργεντινής και της Βραζιλίας, ο περιφερειακός συσχετισμός έχει γίνει πιο δυσμενής για την Βενεζουέλα. Ήδη σημειώνεται ένταση στα σύνορα με την Κολομβία και οι μεταναστευτικές ροές προς τη Βραζιλία έχουν αυξηθεί. Το στρατόπεδο της αστικής αντεπανάστασης εκφράζει φόβους για διάχυση της κρίσης -την οποία το ίδιο σκηνοθετεί- στις γειτονικές χώρες και γενικότερη αποσταθεροποίηση της περιφέρειας, μόνο και μόνο για να επιβεβαιώσει τον ρόλο του ειρηνευτή και τον έλεγχό του στη Λατινική Αμερική, καθώς και στις χώρες της Καραϊβικής. Η κρίση, όπως άλλωστε αναγνωρίζει η Αυτοκρατορία και οι λακέδες της στην περιοχή είναι κρίση πολιτική που στόχο έχει να υπονομεύσει όχι μόνο την Μπολιβαριανή Δημοκρατία αλλά και τις εναπομείνασες «λαϊκομετωπικές» κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής, ώστε να επισφραγίσει τον έλεγχο της αντεπανάστασης στο μαλακό υπογάστριο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η ηγεμονία των ΗΠΑ στην περιοχή έχει τρωθεί κατά τρόπο μη αναστρέψιμο, παρά τις προσπάθειες του Ομπάμα να ανακτήσει το χαμένο έδαφος με ενέργειες όπως το πραξικόπημα στην Ονδούρα το 2009 ή στην Βραζιλία την περασμένη άνοιξη. Η περικοπή που ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη ο Τραμπ της τάξης 28% στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εξωτερικών αναπόφευκτα θα επηρεάσει αρνητικά και την αμερικανική χρηματοδότηση του ΟΑΚ κι αυτό επίσης σηματοδοτεί εκτός από μια αλλαγή πλεύσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και την φθορά της Αυτοκρατορίας.
ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΜΠΟΛΙΒΑΡΙΑΝΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Θα σπεύσουν ίσως κάποιοι να πουν, μα καλά γιατί να στηρίξουμε τον Μαδούρο ή τον Τσάβες; Είναι μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, δεν έχει δα και κομμουνισμό στην Βενεζουέλα. Κι όμως δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί ότι ο τσαβισμός παρά τις ανεπάρκειές του έχει προσφέρει τεράστιο κοινωνικό έργο, μειώνοντας τον αναλφαβητισμό, παρέχοντας στα φτωχά στρώματα πρόσβαση στην υγεία. Για δεκαετίες, τα έσοδα που προέρχονταν από την εκμετάλλευση του πετρελαίου δεν έφταναν στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας, αλλά πήγαιναν κατευθείαν στην κορυφή. Ο Τσαβισμός δημοκρατικοποίησε τον πλούτο που παράγεται από το πετρέλαιο, βελτιώνοντας το βιοτικό επίπεδο των φτωχοποιημένων Βενεζολάνων. Επίσης, το Μπολιβαριανό εγχείρημα επανέφερε την πολιτική από το μονοπώλιο των ελίτ στα λαϊκά στρώματα.
Η Αριστερά οφείλει να έχει συναίσθηση της σημασίας του διεθνούς συσχετισμού και να στηρίζει οποιοδήποτε εγχείρημα αμφισβητεί την ηγεμονία της Αυτοκρατορίας και μπορεί να μετατοπίσει τα πράγματα λίγο πιο αριστερά. Δεχόμαστε ότι αυτές οι κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική είναι βασικά κυβερνήσεις ταξικής συνεργασίας, προϊόντα μιας ταξικής πάλης που μέχρι έχει συγκεκριμένη δυναμική μέσα σε ένα δεδομένο ιστορικά παγκόσμιο συσχετισμό. Τέτοια εγχειρήματα μπορεί να μην φέρνουν την επανάσταση, χαλάνε όμως την σούπα της εγχώριας αστικής τάξης κι υψώνουν ανάστημα φωνάζοντας ότι η Λατινική Αμερική δεν είναι η πίσω αυλή της Αυτοκρατορίας. Οφείλουμε να δείξουμε την διεθνιστική συμπαράστασή μας χωρίς να είναι προαπαιτούμενο να ταυτιζόμαστε πολιτικά με την κυβέρνηση του Μαδούρο και όλες τις πολιτικές που ακολουθεί, ακόμη κι αν ασκούμε κριτική στην κυβέρνηση Μαδούρο γιατί δεν παίρνει τα ριζοσπαστικά μέτρα εκείνα που χρειάζονται ώστε να λύσει την κρίση σε επαναστατική κατεύθυνση.
Ωστόσο, η κατάσταση στην Βενεζουέλα είναι ρευστή, είναι η κατάσταση μιας κοινωνίας σε μετάβαση. Η κλιμάκωση της σύγκρουσης δείχνει το μέτρο των προκλήσεων και των εσωτερικών και διεθνών πιέσεων που καλείται να αντιμετωπίσει μια κοινωνία που επιθυμεί να ακολουθήσει άλλο δρόμο από αυτόν που επιβάλλει ο θεματοφύλακας του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Κλείνοντας, με αφορμή τον εορτασμό για τα 207 χρόνια της Διακήρυξης της ανεξαρτησίας της χώρας από τις ισπανικές αποικιοκρατικές δυνάμεις, μπορούμε μόνο να εκφράσουμε την στήριξή μας στους λαούς των χωρών της Λατινικής Αμερικής που επιμένουν να ανοίγουν τον δικό τους δρόμο και να προτάσσουν τα δικά τους συμφέροντα ενάντια στο σχέδια που υπαγορεύει, όπως άλλοτε υπαγόρευαν οι αποικιακές δυνάμεις, η Αυτοκρατορία της Ουάσινγκτον και οι παρατρεχάμενοί της.
Σημειώσεις
[1] Δηλώσεις της Ματσάδο όταν εκλέχθηκε μέλος του νομοθετικού σώματος το 2015: «Μια νέα φάση ξεκινά σήμερα …έχουμε πλέον την νομιμοποίηση της ψήφου των πολιτών… Η Βενεζουέλα είπε όχι στον κομμουνισμό τύπου Κούβας »
ΦΤ για το avantgarde
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου