Με την Ανυπότακτη Γαλλία η Αριστερά ξανά στο προσκήνιο

Στάθης Κουβελάκης oμιλία στην εκδήλωση της ΛΑΕ, Κεραμεικός, 4/5/2017
Πριν από ένα πε­ρί­που χρόνο, σε μια εκ­δή­λω­ση που είχε ορ­γα­νώ­σει η ΛΑΕ με θέμα το Brexit, είχα το­νί­σει τότε ότι οι τε­κτο­νι­κές πλά­κες άρ­χι­ζαν να κι­νού­νται και πάλι στην Ευ­ρώ­πη, με επί­κε­ντρο αυτή την φορά τις χώρες του ευ­ρω­παϊ­κού κέ­ντρου και όχι την νότια πε­ρι­φέ­ρεια. Οι δύο ισχυ­ρές δο­νή­σεις προ­έρ­χο­νταν από την Με­γά­λη Βρε­τα­νία, με το ανα­πά­ντε­χο για τους πε­ρισ­σό­τε­ρους απο­τέ­λε­σμα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος για το Brexit, και από τη Γαλ­λία, με το κί­νη­μα κατά της ερ­γα­σια­κής αντι­με­ταρ­ρύθ­μι­σης που επέ­βα­λαν με έκτα­κτες δια­δι­κα­σί­ες και σκλη­ρή κα­τα­στο­λή ο Ολάντ και ο τότε πρω­θυ­πουρ­γός Μα­νου­έλ Βαλς.

Η ΕΕ στο επί­κε­ντρο της πο­λι­τι­κής κρί­σης

Οι δύο αυτές δο­νή­σεις συ­μπυ­κνώ­νουν την εντει­νό­με­νη πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή κρίση που αγ­γί­ζει το σύ­νο­λο σχε­δόν των ευ­ρω­παϊ­κών χωρών. Η κρίση αυτή εκ­δη­λώ­νε­ται κα­τ’αρ­χήν ως κρίση αντι­προ­σώ­πευ­σης, απόρ­ρι­ψη των κομ­μά­των δια­κυ­βέρ­νη­σης στις εκλο­γές και συσ­σω­ρευ­μέ­νη λαϊκή οργή ένα­ντι των οι­κο­νο­μι­κών και πο­λι­τι­κών ελίτ. Η Ευ­ρω­παϊ­κή Ενωση (ΕΕ), η κα­τε­ξο­χήν έκ­φρα­ση του σχε­δί­ου αυτών των κυ­ρί­αρ­χων ελίτ, βρί­σκε­ται στην καρ­διά αυτής της κρί­σης. Η ονο­μα­ζό­με­νη «ευ­ρω­παϊ­κή ολο­κλή­ρω­ση» απε­τέ­λε­σε το όχημα μέσω του οποί­ου επι­βλή­θη­καν οι νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές που, εδώ και δε­κα­ε­τί­ες, κα­τε­δα­φί­ζουν συ­στη­μα­τι­κά τις κοι­νω­νι­κές κα­τα­κτή­σεις και τα δι­καιώ­μα­τα που με ανεί­πω­τες θυ­σί­ες απέ­σπα­σαν οι ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις τον προη­γού­με­νο αιώνα.

Ταυ­τό­χρο­να, το ίδιο το οι­κο­δό­μη­μα της ΕΕ, με το όλο και πιο σφι­χτό πλέγ­μα συν­θη­κών και μη­χα­νι­σμών τύπου ΕΚΤ ή Τα­μεί­ου Χρη­μα­το­πι­στω­τι­κής Στα­θε­ρό­τη­τας, έπαι­ξε κα­τα­λυ­τι­κό ρόλο στην συρ­ρί­κνω­ση της δη­μο­κρα­τί­ας που απο­τε­λεί συ­στα­τι­κό στοι­χείο του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου κα­πι­τα­λι­σμού. Η κοι­νω­νι­κή οπι­σθο­δρό­μη­ση που βιώ­νουν οι ευ­ρω­παϊ­κές κοι­νω­νί­ες προ­ϋ­πο­θέ­τει τον απο­κλει­σμό των λαϊ­κών τά­ξε­ων από την πο­λι­τι­κή εκ­προ­σώ­πη­ση, τη διαρ­κή επί­θε­ση στο συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα, τον εντει­νό­με­νο κρα­τι­κό αυ­ταρ­χι­σμό και την χει­ρα­γώ­γη­ση των ΜΜΕ από την ολι­γαρ­χία. Απα­ρά­βα­τος όρος για να υλο­ποι­η­θούν όλα αυτά είναι υπο­βάθ­μι­ση των εθνι­κών κοι­νο­βου­λί­ων, η κυ­ριαρ­χία της ευ­ρω­παϊ­κής νο­μο­θε­σί­ας και των κα­νό­νων που απορ­ρέ­ουν από τις ευ­ρω­παϊ­κές συν­θή­κες, με δύο λόγια η κα­τά­λυ­ση της εθνι­κής και λαϊ­κής κυ­ριαρ­χί­ας, ακόμη και σ’αυ­τά τα πε­ριο­ρι­σμέ­να πλαί­σια της αστι­κής δη­μο­κρα­τί­ας. Συ­ναι­νώ­ντας και προ­ω­θώ­ντας αυτή τη δια­δι­κα­σία, το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα, από την δεξιά και τη σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τία έως την ρι­ζο­σπα­στι­κή αρι­στε­ρά που συ­ντά­χθη­κε με τον αρι­στε­ρό ευ­ρω­παϊ­σμό, συ­ναί­νε­σε ου­σια­στι­κά στην αυ­το­κα­τάρ­γη­σή του και άνοι­ξε τους ασκούς της κρί­σης αντι­προ­σώ­πευ­σης που παίρ­νει πλέον εκρη­κτι­κές δια­στά­σεις.

Δεν απο­τε­λεί λοι­πόν έκ­πλη­ξη αν αυτές οι δύο δια­στά­σεις, η απόρ­ρι­ψη των πο­λι­τι­κών και οι­κο­νο­μι­κών ελίτ και της ίδιας της ΕΕ, σφρα­γί­ζουν τις πρό­σφα­τες εξε­λί­ξεις σε ευ­ρω­παϊ­κό επί­πε­δο. Αυτό που είμαι όμως εξ’ί­σου σαφές είναι ότι αυτή η κί­νη­ση μπο­ρεί να πάρει δια­φο­ρε­τι­κές, για την ακρί­βεια αντα­γω­νι­στι­κές, με­τα­ξύ τους κα­τευ­θύν­σεις. Η Βρε­τα­νία ενός κα­θο­δη­γού­με­νου από την Τε­ρέ­ζα Μέϊ Brexit και η Ανυ­πό­τα­κτη Γαλ­λία του Ζαν-Λυκ Με­λαν­σόν εκ­φρά­ζουν με τον πιο ακρι­βή τρόπο αυτόν τον αντα­γω­νι­σμό. Στην πρώτη πε­ρί­πτω­ση βλέ­που­με τις συ­νέ­πειες της τρα­γι­κής ανι­κα­νό­τη­τας της αρι­στε­ράς να αρ­θρώ­σει τον δικό της, δια­κρι­τό λόγο, πάνω στο επί­μα­χο θέμα. Ο Τζέ­ρε­μι Κόρ­μπυν, ο πιο αρι­στε­ρός ηγέ­της που ανέ­δει­ξε το Ερ­γα­τι­κό Κόμμα στην πρό­σφα­τη ιστο­ρία τους, δυ­στυ­χώς δεν μπό­ρε­σε ή δεν θέ­λη­σε να ορί­σει τους όρους με τους οποί­ους το Brexit θα απο­κτού­σε ένα προ­ο­δευ­τι­κό πρό­ση­μο, προς όφε­λος των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων. Το απο­τέ­λε­σμα είναι η εδραί­ω­ση της κυ­ριαρ­χί­ας των Συ­ντη­ρη­τι­κών, που στρέ­φουν τον λαϊκό θυμό ενά­ντια στους με­τα­νά­στες, προ­βάλ­λο­ντας τον βρε­τα­νι­κό εθνι­κι­σμό και χρη­σι­μο­ποιώ­ντας το Brexit ως ερ­γα­λείο για την επι­βο­λή ενός ακόμη πιο άγρια νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου και χρη­μα­τι­στι­κο­ποι­η­μέ­νου κα­πι­τα­λι­σμού.



Η απο­σύν­θε­ση του γαλ­λι­κού πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού

Στην Γαλ­λία ο κίν­δυ­νος να πά­ρουν οι εξε­λί­ξεις μια αντι­δρα­στι­κή τροπή ήταν, και πα­ρα­μέ­νει σε με­γά­λο βαθμό, ακόμη με­γα­λύ­τε­ρος. Η κα­τάρ­ρευ­ση της προ­ε­δρί­ας Ολάντ έδωσε μια οξεία μορφή στην πο­λι­τι­κή κρίση. Το Σο­σια­λι­στι­κό κόμμα είναι υπό διά­λυ­ση, με τον υπο­ψή­φιό του να συ­γκε­ντρώ­νει λι­γό­τε­ρο από 7% στον πρώτο γύρο των προ­ε­δρι­κών εκλο­γών και τους πε­ρισ­σό­τε­ρους βα­ρό­νους του να έχουν αυ­το­μο­λή­σει στο στρα­τό­πε­δο του Εμα­νου­έλ Μα­κρόν.

Η πα­ρα­δο­σια­κή δεξιά συ­νε­χί­ζει την κα­θο­δι­κή πο­ρεία που την έχει απο­ψι­λώ­σει από ότι της είχε απο­μεί­νει από βάση στα λαϊκά στρώ­μα­τα και τις νέες ηλι­κί­ες. Ο συν­δυα­σμός ακραί­ου νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού και εξί­σου ακραί­ου συ­ντη­ρη­τι­σμού του Φραν­σουά Φι­γιόν τον είχαν ήδη κα­τα­στή­σει σύμ­βο­λο μιας πο­λι­τι­κής ελίτ ξε­κομ­μέ­νης από την κοι­νω­νία και ολο­κλη­ρω­τι­κά υπο­ταγ­μέ­νης στα κέ­ντρα ισχύ­ος και στο χρήμα. Η απο­κά­λυ­ψη της σχε­δόν απί­στευ­της σω­ρεί­ας σκαν­δά­λων στα οποία βρέ­θη­κε ανα­μιγ­μέ­νος ήρθε να ολο­κλη­ρώ­σει αυτήν την ει­κό­να. Το τε­λι­κό απο­τέ­λε­σμα είναι ένα τα­πει­νω­τι­κό για την πα­ρά­τα­ξή του 20%, το χα­μη­λό­τε­ρο πο­σο­στό που έχει λάβει κοι­νός υπο­ψή­φιος της Δε­ξιάς σε όλη την γαλ­λι­κή ιστο­ρία.

Ο δρό­μος φαι­νό­ταν λοι­πόν ανοι­χτός για την ακρο­δε­ξιά της Μαρίν Λεπέν που εδώ και χρό­νια έχει κα­τα­φέ­ρει να γίνει ο κύ­ριος υπο­δο­χέ­ας της λαϊ­κού θυμού. Πρέ­πει να το­νι­στεί ότι αυτό που έδωσε μια και­νούρ­για ώθηση στην γαλ­λι­κή ακρο­δε­ξιά είναι ότι, από τη στιγ­μή που ανέ­λα­βε την ηγε­σία από τα πα­τρι­κά χέρια η Μαρίν Λεπέν, κα­τά­φε­ρε να συν­δυά­σει την πα­ρα­δο­σια­κή ρα­τσι­στι­κή και αντι­με­τα­να­στευ­τι­κή θε­μα­το­λο­γία με μια κοι­νω­νι­κή ατζέ­ντα εν πολ­λοίς δα­νει­σμέ­νη από την αρι­στε­ρά. Ενώ μια υπο­τι­θέ­με­να «σο­σια­λι­στι­κή» κυ­βέρ­νη­ση κα­τε­δα­φί­ζει κοι­νω­νι­κές κα­τα­κτή­σεις, η ακρο­δε­ξιά, , σε επί­πε­δο δια­κη­ρύ­ξε­ων βέ­βαια, υπε­ρα­σπί­ζε­ται το 35ωρο, τη συ­ντα­ξιο­δό­τη­ση στα 60 και δε­σμεύ­ε­ται να κα­ταρ­γή­σει τον νόμο για τα ερ­γα­σια­κά που πέ­ρα­σε ο Ολάντ. Πε­ρί­ο­πτη θέση σ’αυ­τήν την στρο­φή της Λεπέν κα­τέ­χει η διαρ­κής κα­ταγ­γε­λία της ΕΕ και η θέση για απο­χώ­ρη­ση από το ευρώ κα­τό­πιν δη­μο­ψη­φί­σμα­τος. Μ’αυ­τό το ανα­και­νι­σμέ­νο πρό­σω­πο, η Λεπέν μπο­ρεί αξιό­πι­στα να πα­ρου­σιά­ζε­ται ως «αντι­συ­στη­μι­κή» δύ­να­μη και είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι η ένωση βιο­μη­χά­νων χα­ρα­κτή­ρι­σε το πρό­γραμ­μά της, και ει­δι­κό­τε­ρα την θέση για έξοδο από το ευρώ, «απει­λή για τη στα­θε­ρό­τη­τα της γαλ­λι­κής οι­κο­νο­μί­ας». Και μπο­ρεί μεν, αφό­του πήρε την πρό­κρι­ση για τον δεύ­τε­ρο γύρο να στρογ­γυ­λεύ­ει τις θέ­σεις της για το ευρώ, η όλη πο­ρεία της Λε Πεν επι­βε­βαιώ­νει για άλλη μια φορά ότι το μυ­στι­κό της επι­τυ­χί­ας του φα­σι­σμού βρί­σκε­ται στην ικα­νό­τη­τά του να πα­ρου­σιά­ζε­ται ως δύ­να­μη ανα­τρο­πής. Μιας κί­βδη­λης ανα­τρο­πής φυ­σι­κά, που σε τί­πο­τε δεν απει­λεί τα θε­μέ­λια της ισχύ­ου­σας κοι­νω­νι­κής τάξης.

Δύο δια­με­τρι­κά αντί­θε­τοι πα­ρά­γο­ντες ήρθαν ωστό­σο να τα­ρά­ξουν αυτό το σκη­νι­κό.

Ο πρώ­τος είναι η αντί­δρα­ση του συ­στή­μα­τος και η ανά­δει­ξη του Εμα­νου­έλ Μα­κρόν ως ανά­χω­μα απέ­να­ντι στη διά­λυ­ση και των δύο εκ­δο­χών του αστι­κού μπλοκ.

Ο δεύ­τε­ρος είναι η επα­να­φο­ρά των κοι­νω­νι­κών αντι­στά­σε­ων και η πο­λι­τι­κή πρω­το­βου­λία που πήρε ο Ζαν-Λυκ Με­λαν­σόν με την συ­γκρό­τη­ση της Ανυ­πό­τα­κτης Γαλ­λί­ας.

Εμα­νου­έλ Μα­κρόν, το ανά­χω­μα του συ­στή­μα­τος

Ας αρ­χί­σου­με με τον Μα­κρόν. Το βιο­γρα­φι­κό του είναι γνω­στό και μι­λά­ει από μόνο του: τρα­πε­ζί­της, οι­κο­νο­μι­κός σύμ­βου­λος του Ολάντ και κα­τό­πιν υπουρ­γός οι­κο­νο­μι­κών, είναι ο βα­σι­κός αρ­χι­τέ­κτο­νας των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών που εφάρ­μο­σε ο απερ­χό­με­νος πρό­ε­δρος, με απο­κο­ρύ­φω­μα το νο­μο­σχέ­διο διά­λυ­σης των ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των της πε­ρυ­σι­νής άνοι­ξης. Ο Μα­κρόν εμ­φα­νί­στη­κε ως με­τε­ω­ρί­της στο πο­λι­τι­κό στε­ρέ­ω­μα, ως χα­μο­γε­λα­στός και νε­α­νι­κός μά­να­τζερ, χωρίς άλλη υπό­στα­ση εκτός από αυτήν που κα­τα­σκευά­ζουν οι επι­κοι­νω­νια­κές συ­ντα­γές και οι τε­χνι­κές του πο­λι­τι­κού μάρ­κε­τινγκ. Η ανά­δει­ξη μιας τόσο κενής πε­ριε­χο­μέ­νου φι­γού­ρας θα απο­τε­λού­σε μυ­στή­ριο αν δεν ήταν τόσο προ­φα­νές ότι έχαι­ρε από την αρχή της αμέ­ρι­στης στή­ρι­ξης των ΜΜΕ, των τρα­πε­ζών και ενός διαρ­κώς αυ­ξα­νό­με­νου τμή­μα­τος του κε­φα­λαί­ου αλλά και του μη­χα­νι­σμού του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος, που δεν δί­στα­σε να υπο­σκά­ψει ανοι­χτή την κα­μπά­νια του επί­ση­μου υπο­ψή­φιου του κόμ­μα­τος Μπε­νουά Αμόν.

Ο Μα­κρόν έλαβε επί­σης και το χρί­σμα του Βε­ρο­λί­νου, τόσο των Μέρ­κελ και Σόϊ­μπλε όσο και των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τών όπως φά­νη­κε από την εν­θου­σιώ­δη υπο­δο­χή που του επι­φύ­λα­ξαν στη γερ­μα­νι­κή πρω­τεύ­ου­σα ο υπουρ­γός εξω­τε­ρι­κών Σί­γκ­μαρ Γκά­μπριελ και ο ιδε­ο­λό­γος της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας Γιούρ­γκεν Χά­μπερ­μας. Πραγ­μα­τι­κή εν­σάρ­κω­ση πο­λι­τι­κού προ­ϊ­ό­ντος βγαλ­μέ­νου από τα σα­λό­νια της ολι­γαρ­χί­ας, ο Μα­κρόν δια­κη­ρύσ­σει ανοι­χτά την προ­σή­λω­σή του στην πιο σκλη­ρή εκ­δο­χή των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πο­λι­τι­κών. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι ως προ­τε­ραιό­τη­τα των πρώ­των μηνών της προ­ε­δρί­ας του θέτει την συ­νέ­χι­ση της διά­λυ­σης των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων μέσω προ­ε­δρι­κών δια­ταγ­μά­των και την νο­μο­θέ­τη­ση νέων φο­ρο­α­παλ­λα­γών για τα υψηλά ει­σο­δή­μα­τα και το κε­φά­λαιο.

Το μόνο βέ­βαιο είναι ότι αυτές οι χρε­ο­κο­πη­μέ­νες από κάθε άποψη πο­λι­τι­κές θα στεί­λουν ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρους ψη­φο­φό­ρους στην αγκα­λιά της ακρο­δε­ξιάς. Οπως συ­νο­ψί­ζει το σύν­θη­μα που βλέ­που­με το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα στους τοί­χους των γαλ­λι­κών πό­λε­ων και στα κοι­νω­νι­κά δί­κτυα «Μα­κρόν το 2017 = Λε Πεν το 2022». Ας μην απο­ρού­με λοι­πόν, χωρίς ανα­γκα­στι­κά να συμ­φω­νού­με, όταν η επι­λο­γή της υπερ­ψή­φι­σης του Μα­κρόν στο δεύ­τε­ρο γύρο της επό­με­νης Κυ­ρια­κής ως γραμ­μή άμυ­νας απέ­να­ντι στην ακρο­δε­ξιά απορ­ρί­πτε­ται έντο­να από ένα με­γά­λο τμήμα όσων έχουν ζήσει στο πετσί τους τις επι­πτώ­σεις των πο­λι­τι­κών που εφάρ­μο­σαν με θαυ­μα­στή συ­νέ­πεια όσοι κυ­βέρ­νη­σαν την Γαλ­λία τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες.

Η πα­ρα­κα­τα­θή­κη της υπο­ψη­φιό­τη­τας Με­λαν­σόν

Το θλι­βε­ρό και σο­κα­ρι­στι­κό συ­νά­μα θέαμα της μο­νο­μα­χί­ας με­τα­ξύ του Μα­κρόν και της Λε Πέν, μιας φα­σί­στριας και ενός αν­δρεί­κε­λου της ολι­γαρ­χί­ας, σί­γου­ρα απει­κο­νί­ζει την κα­τά­πτω­ση της αστι­κής δη­μο­κρα­τί­ας όχι μόνο στη Γαλ­λία αλλά και ευ­ρύ­τε­ρα στην Ευ­ρώ­πη και τον απο­κα­λού­με­νο δυ­τι­κό κόσμο. Δεν θα πρέ­πει όμως να μας κάνει να πα­ρα­βλέ­ψου­με το ιστο­ρι­κής ση­μα­σί­ας απο­τέ­λε­σμα του υπο­ψή­φιου της Ανυ­πό­τα­κτης Γαλ­λί­ας Ζαν-Λυκ Με­λαν­σόν, που με σχε­δόν 20% ορια­κά έχασε την πρό­κρι­ση στον δεύ­τε­ρο γύρο. Σ’αυ­τό το απο­τέ­λε­σμα πρέ­πει να δούμε και τον από­η­χο των κοι­νω­νι­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων της πε­ρα­σμέ­νης άνοι­ξης, που ση­μα­το­δό­τη­σαν το ορι­στι­κό δια­ζύ­γιο των σο­σια­λι­στών με την όποια κοι­νω­νι­κή βάση τους είχε απο­μεί­νει.

Η Ανυ­πό­τα­κτη Γαλ­λία έχει φυ­σι­κά να δια­νύ­σει ακόμη έναν δρόμο μακρύ και δύ­σκο­λο, να δο­κι­μα­στεί και να δια­μορ­φω­θεί στον «πό­λε­μο θέ­σε­ων» της τα­ξι­κής πάλης όπως έλεγε ο Γκράμ­σι. Η επι­τυ­χία της επι­βε­βαιώ­νει όμως την ύπαρ­ξη μιας νέας δυ­να­τό­τη­τας πο­λι­τι­κής συ­γκρό­τη­σης των λαϊ­κών τά­ξε­ων, που δίνει αναμ­φι­σβή­τη­τα ώθηση σε όλες τις μα­χό­με­νες πο­λι­τι­κές και κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις εντός και εκτός Γαλ­λί­ας.

Δεν υπάρ­χουν φυ­σι­κά συ­ντα­γές που θα μπο­ρού­σαν να με­τα­φερ­θούν αυ­τού­σιες σε άλλες χώρες συν­θή­κες και εθνι­κές πραγ­μα­τι­κό­τη­τες. Κάτι τέ­τοιο δεν είναι ούτε πραγ­μα­το­ποι­ή­σι­μο, ούτε ανα­γκα­στι­κά και ευ­κταίο. Τα ζη­τή­μα­τα που ανέ­δει­ξε η προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία του Με­λαν­σόν, σε επί­πε­δο θέ­σε­ων, ιδε­ο­λο­γι­κών ανα­φο­ρών και τρό­που ορ­γά­νω­σης, θα απο­τε­λέ­σουν το αντι­κεί­με­νο συ­ζη­τή­σε­ων και διερ­γα­σιών το επό­με­νο διά­στη­μα. Για να είναι όμως γό­νι­μες, αυτές οι ζυ­μώ­σεις πρέ­πει να λά­βουν σο­βα­ρά υπόψη τους αυτό που κο­μί­ζει η δυ­να­μι­κή της Ανυ­πό­τα­κτης Γαλ­λί­ας.

Θα ήθελα εδώ πολύ συ­νο­πτι­κά να ξε­χω­ρί­σω μόνο τρία ση­μεία που απο­τε­λούν κατά τη γνώμη πο­λύ­τι­μη πα­ρα­κα­τα­θή­κη για την ανα­συ­γκρό­τη­ση της αρι­στε­ράς στην Γαλ­λία αλλά και πέρα από αυτήν.

Το πρώτο είναι ότι ο Με­λαν­σόν κα­τόρ­θω­σε να εκ­φέ­ρει έναν πο­λι­τι­κό λόγο ρι­ζο­σπα­στι­κό και μα­χη­τι­κό, σε ρήξη με τον ητ­το­πά­θεια και την έλ­λει­ψη αυ­το­πε­ποί­θη­σης που απο­πνέ­ει ένας τυ­πο­ποι­η­μέ­νος αρι­στε­ρός λόγος. Ο Με­λαν­σόν μί­λη­σε ταυ­τό­χρο­να στο νου και στην καρ­διά εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων. Εδωσε μια προ­ο­δευ­τι­κή και ορ­θο­λο­γι­κή έκ­φρα­ση στο θυμό τους ανοί­γο­ντας ένα πα­ρά­θυ­ρο ελ­πί­δας για μια αλ­λα­γή που είναι πραγ­μα­το­ποι­ή­σι­μη αλλά έχει βάθος και ου­σια­στι­κό πε­ριε­χό­με­νο. Μπό­ρε­σε έτσι να κάνει μα­ζι­κή πο­λι­τι­κή, δη­λα­δή να δρα­στη­ριο­ποι­ή­σει και να εμπνεύ­σει ευ­ρύ­τε­ρα στρώ­μα­τα, πέρα από τα πα­ρα­δο­σια­κά ακρο­α­τή­ρια της αρι­στε­ράς, στρώ­μα­τα ερ­γα­τι­κά και λαϊκά αλλά και ένα με­γά­λο κομ­μά­τι της νε­ο­λαί­ας, που τον ανέ­δει­ξε πρώτο με δια­φο­ρά.

Το δεύ­τε­ρο στοι­χείο είναι ότι ο Με­λαν­σόν είχε λόγο συ­νο­λι­κό, με ορα­μα­τι­κά στοι­χεία που πα­ρα­πέ­μπουν σε καί­ριας ση­μα­σί­ας άξο­νες κάθε αξιό­πι­στου αρι­στε­ρού πο­λι­τι­κού σχε­δί­ου. Δεν αρ­κέ­στη­κε να κα­ταγ­γεί­λει τις νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές και να δε­σμευ­τεί ότι θα αναι­ρέ­σει τον πυ­ρή­να των μέ­τρων που επέ­βαλ­λαν ο Ολάντ και οι προ­κά­το­χοί του. Ο Με­λαν­σόν μί­λη­σε επί­σης για την ανά­γκη μιας δη­μο­κρα­τι­κής κα­θε­στω­τι­κής τομής, με σύ­γκλη­ση συ­ντα­κτι­κής εθνο­συ­νέ­λευ­σης που θα οδη­γή­σει στην κα­τάρ­γη­ση της προ­ε­δρι­κής υπε­ρε­ξου­σί­ας και θα κα­το­χυ­ρώ­σει κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα αλλά και τη δυ­να­τό­τη­τα λαϊ­κού ελέγ­χου μέσω της ανα­κλη­τό­τη­τας των εκλεγ­μέ­νων αντι­προ­σώ­πων και την δη­μιουρ­γία συμ­με­το­χι­κών θε­σμών.

Η κα­μπά­νια της Ανυ­πό­τα­κτης Γαλ­λί­ας έδωσε επί­σης κε­ντρι­κό βάρος στα ζη­τή­μα­τα της οι­κο­λο­γί­ας. Δεν τα αντι­με­τώ­πι­σε μόνο ως πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά ζη­τή­μα­τα, απα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για την αντι­στρο­φή της κα­τα­στρο­φής που επι­φέ­ρει η λο­γι­κή του κέρ­δους, του κα­τα­να­λω­τι­σμού και της λε­η­λα­σί­ας των φυ­σι­κών πόρων. Στο πρό­γραμ­μα που ανέ­πτυ­ξε ο Με­λαν­σόν, η οι­κο­λο­γι­κή προ­τε­ραιό­τη­τα απο­τε­λεί προ­νο­μια­κό πεδίο για την αλ­λα­γή του οι­κο­νο­μι­κού μο­ντέ­λου στη βάση μιας λο­γι­κής που ει­σά­γει στοι­χεία σχε­δια­σμού σύμ­φω­να με τις κοι­νω­νι­κές ανά­γκες και υπέρ­βα­σης της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης των κοι­νω­νι­κών δρα­στη­ριο­τή­των. Με άλλα λόγια, η συ­νε­πής οι­κο­λο­γία μπο­ρεί να νοη­θεί μόνο σε μια οι­κο­σο­σια­λι­στι­κή κα­τεύ­θυν­ση.

Η ση­μα­σία της ελ­λη­νι­κής εμπει­ρί­ας

Το τρίτο στοι­χείο μας αφορά ακόμη πιο άμεσα ίσως εδώ στην Ελ­λά­δα είναι βέ­βαια αυτό της Ευ­ρω­παϊ­κής Ενω­σης και συν­δέ­ε­ται άμεσα με την πικρή εμπει­ρία της συν­θη­κο­λό­γη­σης της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Ο Με­λαν­σόν κα­τά­φε­ρε να σπά­σει το μο­νο­πώ­λιο που είχε ως τώρα η ακρο­δε­ξιά ως μόνη δύ­να­μη αμ­φι­σβή­τη­σης της ΕΕ. Και σ’αυ­τό δι­καιού­μα­στε να πούμε ότι η ελ­λη­νι­κό πά­θη­μα υπήρ­ξε κα­τα­λυ­τι­κής ση­μα­σί­ας. Ο Με­λαν­σόν είναι ο μόνος ίσως αρι­στε­ρός ηγέ­της στην Ευ­ρώ­πη που δεν κρύ­βει κάτω από το χαλί αυτό συ­νέ­βη στη χώρα μας το κα­λο­καί­ρι του 2015.

Το δί­δαγ­μα που πήρε το δια­τύ­πω­σε με την πρό­τα­σή του για ένα σχέ­διο Β, που πε­ρι­λαμ­βά­νει την έξοδο από το ευρώ αλλά και από την ίδια την ΕΕ, ως όρο για να απο­φύ­γει μια αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση στην Γαλ­λία τον εξευ­τε­λι­σμό του Αλέξη Τσί­πρα και όσων τον ακο­λού­θη­σαν. Θαρρώ ότι κυ­κλο­φό­ρη­σε ευ­ρέ­ως εδώ η δή­λω­σή του «εγώ δεν είμαι Αλέ­ξης Τσί­πρας, δεν δια­πραγ­μα­τεύ­ο­μαι 17 ώρες με αν­θρώ­πους που με προ­σβάλ­λουν». Αυτό που είναι ίσως λι­γό­τε­ρο γνω­στό είναι ότι στην τε­λευ­ταία δη­μό­σια εμ­φά­νι­σή του πριν τον πρώτο γύρο, έχο­ντας δίπλα του τον ηγέτη του Πο­δέ­μος Πά­μπλο Ιγκλέ­σιας και την υπο­ψή­φια του Αρι­στε­ρού Μπλό­κο στις τε­λευ­ταί­ες προ­ε­δρι­κές εκλο­γές στην Πορ­το­γα­λία Μα­ρί­ζα Μα­τί­ας, ο Με­λαν­σόν σχο­λί­α­σε την απου­σία του Αλέξη Τσί­πρα ως εξής: «αυτός έκανε τις επι­λο­γές του και εμείς τις δικές μας. Εγώ θα πως την άποψή μου, συ­νέ­χι­σε, που δεν συ­μπί­πτει ανα­γκα­στι­κά με αυτήν των φίλων μου (δη­λα­δή του Ιγκλέ­σιας και της Μα­τί­ας). Οχι, δεν συμ­φω­νώ ότι έπρε­πε να υπο­γρά­ψει». Αλλά προ­σέ­θε­σε αμέ­σως ότι «αν νι­κή­σου­με στη Γαλ­λία, θα ξε­σφί­ξει η θηλιά που πέ­ρα­σαν στον λαιμό των Ελ­λή­νων. Και θα κά­νου­με αυτό που πρέ­πει για να μπο­ρέ­σουν να ανα­σά­νουν».

Οσοι αντι­στα­θή­κα­με στο ξε­πού­λη­μα της λαϊ­κής ελ­πί­δας ξέ­ρου­με ότι αυτές δεν είναι κου­βέ­ντες της στιγ­μής. Ει­δι­κά εμείς στην Λαϊκή Ενό­τη­τα, το πρώτο μή­νυ­μα αλ­λη­λεγ­γύ­ης από το εξω­τε­ρι­κό σ’ε­κεί­νες τις δρα­μα­τι­κές στιγ­μές του Αύ­γου­στου του 2015, το πή­ρα­με από τον Ζαν-Λυκ Με­λαν­σόν και τους συ­ντρό­φους του. Είχα προ­σω­πι­κά την τύχη και την τιμή να εκ­προ­σω­πή­σω την ΛΑΕ, που μόλις είχε δη­μιουρ­γη­θεί, στο θε­ρι­νό πα­νε­πι­στή­μιο του κόμ­μα­τός του στην Του­λού­ζη και δεν μπορώ να ξε­χά­σει την υπο­δο­χή που μου επι­φύ­λα­ξε ο ίδιος προ­σω­πι­κά και όλοι οι σύ­ντρο­φοι που πα­ρευ­ρί­σκο­νταν.

Με την επι­τυ­χία του στις 23 Απρι­λί­ου, ο Με­λαν­σόν δεν έφερε την Αρι­στε­ρά στο προ­σκή­νιο μόνο στη χώρα του. Αυτό και μόνο φυ­σι­κά θα ήταν ένα αξιο­ση­μεί­ω­το επί­τευγ­μα. Αλλά η ιστο­ρι­κή εμπει­ρία μας λέει ότι τα όσα συμ­βαί­νουν στην Γαλ­λία, στην χώρα των επα­να­στά­σε­ων και των κοι­νω­νι­κών αγώ­νων, έχουν κα­τα­λυ­τι­κή ση­μα­σία για το αρι­στε­ρό κί­νη­μα σε ευ­ρω­παϊ­κό και διε­θνές επί­πε­δο. Η Ανυ­πό­τα­κτη Γαλ­λία μας στέλ­νει το πιο πο­λύ­τι­μο και το δύ­σκο­λο ίσως στις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες μή­νυ­μα: την ελ­πί­δα και την αυ­το­πε­ποί­θη­ση σε έναν δί­καιο αγώνα. Γι αυτό και με τη σειρά μας εί­μα­στε απο­φα­σι­στι­κά στο πλευ­ρό της, μαζί με όλους τους ανυ­πό­τα­κτους και τους εξε­γερ­μέ­νους που προ­ε­τοι­μά­ζουν με πεί­σμα, με πε­ρί­σκε­ψη αλλά και με πάθος ένα απε­λευ­θε­ρω­τι­κό μέλ­λον.

Rproject