«Μικρή» συμφωνία, ακόμη και αν τα υπογράψουν όλα!

Πάνος Κοσμάς*
Οι δανειστές τα θέλουν όλα, αλλά δίνουν μόνο τις δόσεις της δεύτερης αξιολόγησης – η κυβέρνηση σε υπαρξιακό αδιέξοδο, οι πολιτικές εξελίξεις μπροστά στο σημείο καμπής.
Λέ­γε­ται –και ισχύ­ει– ότι η ελ­λη­νι­κή γλώσ­σα είναι πολύ πλού­σια ώστε να δίνει τη δυ­να­τό­τη­τα, με την κα­τάλ­λη­λη χρήση λέ­ξε­ων και φρα­στι­κών σχη­μά­των, είτε να εκλε­πτύ­νεις και ομορ­φύ­νεις το λόγο σου, είτε όμως και να πα­ρα­πλα­νή­σεις. Ωστό­σο, αυτό που συμ­βαί­νει με τη μνη­μο­νια­κή αργκό, την οποία οι ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ προ­ή­γα­γαν πολύ πέρα από τις επι­δό­σεις των προη­γού­με­νων κυ­βερ­νή­σε­ων, είναι πρω­το­φα­νές. Κά­πο­τε ήταν η περί τον Τσί­πρα ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που έλεγε πως «πίσω από τους άψυ­χους αριθ­μούς βρί­σκο­νται άν­θρω­ποι», τώρα οι υπουρ­γοί του, ανα­φε­ρό­με­νοι στη μεί­ω­ση του αφο­ρο­λό­γη­του ορίου, μι­λούν για «διεύ­ρυν­ση της φο­ρο­λο­γι­κής βάσης»…



Το πα­ρά­δειγ­μα αυτό είναι αρ­κε­τά εύ­γλωτ­το για να μας δώσει ένα μέτρο τού τι συ­ζη­τεί­ται στο πα­ρα­σκή­νιο με­τα­ξύ κυ­βέρ­νη­σης και δα­νει­στών. Γιατί η μεί­ω­ση του αφο­ρο­λό­γη­του είναι «διεύ­ρυν­ση της φο­ρο­λο­γι­κής βάσης»; Απλού­στα­τα διότι για κάθε 1000 ευρώ μεί­ω­σης του αφο­ρο­λο­γή­του, περ­νούν από τον «πάγκο» της Εφο­ρί­ας πε­ρί­που 300.000 νέα θύ­μα­τα, που με ει­σο­δή­μα­τα 500 ή 600 ευρώ το μήνα προ­σπα­θού­σαν να αντέ­ξουν όλα τα δεινά της ανερ­γί­ας και της φο­ρο­λε­η­λα­σί­ας μέσω ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.λπ. έχο­ντας έστω ασυ­λία ως προς το φόρο ει­σο­δή­μα­τος. Το αφο­ρο­λό­γη­το μειώ­θη­κε με την προη­γού­με­νη αξιο­λό­γη­ση από 9545 ευρώ σε 8636 ευρώ και τώρα συ­ζη­τεί­ται η πε­ραι­τέ­ρω μεί­ω­σή του μέχρι και τα 5000 ευρώ! Αν συμ­βεί αυτό, θα έχουν πράγ­μα­τι μια «γεν­ναία διεύ­ρυν­ση της φο­ρο­λο­γι­κής βάσης» με πάνω από 1.100.000 νέα θύ­μα­τα.

Η συ­ζή­τη­ση ξε­κί­νη­σε από τη δια­πί­στω­ση του αξιό­τι­μου κ. Τόμ­σεν ότι από τα 5,5 πε­ρί­που εκα­τομ­μύ­ρια φυ­σι­κά πρό­σω­πα που δή­λω­σαν ει­σό­δη­μα από μισθό ή σύ­ντα­ξη, τα 3.000.000 ήταν κάτω από το αφο­ρο­λό­γη­το. Και αντί απ’ αυτό να βγει το συ­μπέ­ρα­σμα ότι η άγρια λι­τό­τη­τα έχει οδη­γή­σει πάνω από το 50% όσων έχουν ει­σό­δη­μα από μισθό ή σύ­ντα­ξη στην έσχα­τη ανέ­χεια, οι φω­στή­ρες του ΔΝΤ έβγα­λαν το αντί­θε­το συ­μπέ­ρα­σμα: ότι στην Ελ­λά­δα υπάρ­χουν εκα­τομ­μύ­ρια… φο­ρο­δια­φεύ­γο­ντες από τα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα!
Η κυ­βέρ­νη­ση κρα­τά­ει από αυτή την υπό­θε­ση το «εκα­τομ­μύ­ρια», διότι μέσα σε αυτά τα εκα­τομ­μύ­ρια κρύ­βο­νται και οι δικές της ελ­πί­δες να δια­σώ­σει ένα μέρος της εκλο­γι­κής της πε­λα­τεί­ας και έτσι να απο­φύ­γει την πο­λι­τι­κή κα­τάρ­ρευ­ση. Κατά τα άλλα, όμως, τόσο η κυ­βέρ­νη­ση όσο και το ΔΝΤ και γε­νι­κό­τε­ρα οι δα­νει­στές συ­ζη­τούν πάνω στο θέμα «διεύ­ρυν­ση της φο­ρο­λο­γι­κής βάσης»!

Οι «Financial Times» δη­μο­σί­ευ­σαν άρθρο με τίτλο «Πόσα να αντέ­ξει μια χώρα;» βα­σι­σμέ­νο σε οδοι­πο­ρι­κό συ­ντα­κτών τους στην Ηλεία και στην κα­τα­γρα­φή της έκτα­σης της φτώ­χειας και της ανερ­γί­ας, αλλά η κυ­βέρ­νη­ση «δεν γνω­ρί­ζει» τι κρύ­βε­ται πίσω από τους αριθ­μούς που συ­ζη­τεί με τους δα­νει­στές...



Έτοι­μοι να υπο­γρά­ψουν, αλλά…



Ύστε­ρα από τον ευθύ εκ­βια­σμό Σόι­μπλε στο Ντα­βός και τη δια­φαι­νό­με­νη συμ­φω­νία του με το ΔΝΤ, τα κυ­βερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη έκα­ναν την ανα­με­νό­με­νη υπο­χώ­ρη­ση από τις… «κόκ­κι­νες» γραμ­μές: Δέ­χθη­καν όχι μόνο τον «υπερ-κό­φτη», αλλά και την εξει­δί­κευ­σή του, πα­ζα­ρεύ­ο­ντας μόνο να μη νο­μο­θε­τη­θούν από τώρα τα συ­γκε­κρι­μέ­να μέτρα για την πε­ρί­ο­δο ύστε­ρα από το 2018. Έχουν δε­χθεί και τα βα­σι­κά «πα­κέ­τα» της συ­γκε­κρι­με­νο­ποί­η­σης του «υπερ-κό­φτη»: θα είναι η δρα­στι­κή μεί­ω­ση του αφο­ρο­λο­γή­του, η μεί­ω­ση των συ­ντά­ξε­ων με την κα­τάρ­γη­ση της προ­σω­πι­κής δια­φο­ράς από το 2019, τα ερ­γα­σια­κά και η αύ­ξη­ση του ΦΠΑ (πι­θα­νό­τα­τα του με­σαί­ου συ­ντε­λε­στή από 13% σε 14%). Πίσω από όλα αυτά, κρύ­βο­νται επί­σης εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι με σάρκα και οστά, που η ζωή τους θα βυ­θι­στεί ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο στην ανέ­χεια και την εξα­θλί­ω­ση, αλλά η κυ­βέρ­νη­ση εν­δια­φέ­ρε­ται μόνο για το φύλλο συκής: να συ­γκε­κρι­με­νο­ποι­η­θούν τα «αντι­κεί­με­να» όπου θα δρά­σει ο «υπερ-κό­φτης», αλλά να μη νο­μο­θε­τη­θούν από αυτή την κυ­βέρ­νη­ση!

Ούτε αυτό όμως φτά­νει για να κρα­τη­θεί η κυ­βέρ­νη­ση από τα ρέλια της εξου­σί­ας. Χρειά­ζε­ται απε­γνω­σμέ­να και κά­ποια «ανταλ­λάγ­μα­τα» που θα στη­ρί­ξουν κά­ποιου εί­δους success story. Ποια είναι τα «ανταλ­λάγ­μα­τα»; Τα με­σο­πρό­θε­σμα μέτρα για το χρέος και –στη βάση αυτή– η έντα­ξη των ελ­λη­νι­κών ομο­λό­γων στο πρό­γραμ­μα αγο­ράς ομο­λό­γων της Ευ­ρω­παϊ­κής Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας. Ενώ τα εκα­τομ­μύ­ρια των ερ­γα­ζο­μέ­νων και συ­ντα­ξιού­χων δυ­στυ­χούν και ανα­μέ­νε­ται να δυ­στυ­χή­σουν πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο με τα μέτρα που πλέον συ­ζη­τεί η κυ­βέρ­νη­ση, ανα­ζη­τεί­ται success story για τις τρά­πε­ζες, το ντό­πιο και ξένο κε­φά­λαιο.

Πλην όμως –φευ!– παρ’ όλη την επί­δει­ξη προ­θυ­μί­ας να προσ­διο­ρι­στούν τα αντι­κεί­με­να του «υπερ-κό­φτη» ακρι­βώς εκεί που ζητεί το ΔΝΤ, τα «ανταλ­λάγ­μα­τα» δεν έρ­χο­νται. Και δεν έρ­χο­νται ακόμη κι αν η κυ­βέρ­νη­ση τα υπο­γρά­ψει όλα! Διότι οι δα­νει­στές τα θέ­λουν όλα, αλλά το μόνο που δί­νουν είναι η δεύ­τε­ρη αξιο­λό­γη­ση και η εκτα­μί­ευ­ση των δα­νεια­κών δό­σε­ων που ανα­λο­γούν. Δη­λα­δή το μόνο που δί­νουν είναι τα χρή­μα­τα που θα τους επι­στρα­φούν άμεσα για την πλη­ρω­μή των ελ­λη­νι­κών ομο­λό­γων που λή­γουν τον Απρί­λιο και τον Ιού­λιο, τα οποία κα­τέ­χουν η ΕΚΤ και άλλες κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες!

Η κυ­βέρ­νη­ση το συ­νει­δη­το­ποί­η­σε αυτό πολύ καλά, και γι’ αυτό η δεύ­τε­ρη επι­στο­λή Τσα­κα­λώ­του προς τους δα­νει­στές δεν πε­ριεί­χε συ­γκε­κρι­μέ­νες δε­σμεύ­σεις! Διότι θα ήταν δε­σμεύ­σεις άνευ οποιου­δή­πο­τε αντι­κρί­σμα­τος και βάση για να ζη­τή­σουν οι δα­νει­στές ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρα…



«Μικρή» συμ­φω­νία, άδηλο μέλ­λον



Ανα­φε­ρό­με­νη στους «ευ­ρω­παϊ­κούς συ­σχε­τι­σμούς» και στην υπο­τι­θέ­με­νη στή­ρι­ξη από κά­ποιους «φί­λους» δι­κούς της αλλά όχι του ελ­λη­νι­κού λαού, η κυ­βέρ­νη­ση ξεχνά ότι η Γερ­μα­νία ελέγ­χει μόνη της τον ESM (έχει το 28% των δι­καιω­μά­των ψήφου, όταν απαι­τεί­ται πλειο­ψη­φία 80% για να ισχύ­σει μια από­φα­ση) και ότι έχει δη­λώ­σει πως τα με­σο­πρό­θε­σμα μέτρα για το χρέος με­τα­τί­θε­νται για μετά το τέλος του προ­γράμ­μα­τος. Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, η Γερ­μα­νία δεν πρό­κει­ται να δε­χθεί να γίνει καν μνεία για με­σο­πρό­θε­σμα μέτρα πριν από τις γερ­μα­νι­κές εκλο­γές του τέ­λους Σε­πτεμ­βρί­ου. Επο­μέ­νως, η Ελ­λά­δα χάνει πι­θα­νό­τα­τα ορι­στι­κά την έντα­ξη των ελ­λη­νι­κών ομο­λό­γων στο QE.

Οι δα­νει­στές, λοι­πόν, δί­νουν «μικρή» συμ­φω­νία χωρίς ανταλ­λάγ­μα­τα, συ­ντη­ρώ­ντας τη «με­γά­λη εκ­κρε­μό­τη­τα»: την κα­θή­λω­ση του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού στην ουρά της ανα­μο­νής των «με­γά­λων απο­φά­σε­ων» για το μέλ­λον της Ευ­ρω­ζώ­νης και της ΕΕ.

Η προ­ε­δρία Τραμπ, το «σκλη­ρό Brexit», η ευ­θεία επί­θε­ση του νέου Αμε­ρι­κα­νού προ­έ­δρου στην ΕΕ, ήδη εμπνέ­ουν στα με­γά­λα διε­θνή μί­ντια μια αρ­θρο­γρα­φία που κα­τα­λή­γει στο εξής συ­μπέ­ρα­σμα: η ΕΕ και η Ευ­ρω­ζώ­νη είτε θα προ­χω­ρή­σουν σε έναν νέο αντι­δρα­στι­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό με βάση τις δύο –ή και πε­ρισ­σό­τε­ρες– τα­χύ­τη­τες, είτε θα δια­λυ­θούν! Δεν πρέ­πει να υπάρ­χει καμία αμ­φι­βο­λία ότι ο γερ­μα­νι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός θα επι­λέ­ξει τη φόρ­μου­λα της Ευ­ρω­ζώ­νης των δύο «τα­χυ­τή­των». Στο πλαί­σιο αυτό, δεν πρέ­πει να υπάρ­χει επί­σης καμία αμ­φι­βο­λία ότι η Ελ­λά­δα, πριν και πε­ρισ­σό­τε­ρο από οποια­δή­πο­τε άλλη χώ­ρα-μέ­λος, προ­ο­ρί­ζε­ται γι’ αυτήν τη δεύ­τε­ρη «τα­χύ­τη­τα».

Μπο­ρού­με να κά­νου­με διά­φο­ρες ει­κα­σί­ες για το τι θα μπο­ρού­σε να ση­μαί­νει αυτό, αλλά το άμεσα εν­δια­φέ­ρον είναι το εξής: η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ βρί­σκε­ται προ του σκλη­ρού και υπαρ­ξια­κού δι­λήμ­μα­τος είτε να δώσει και να υπο­γρά­ψει τα πάντα για να πάρει κάτι «πολύ λίγο» που θα συ­ντη­ρεί τη «με­γά­λη εκ­κρε­μό­τη­τα» και θα τη βάλει σε τρο­χιά δια­λυ­τι­κού πο­λι­τι­κού εκ­φυ­λι­σμού, είτε να συρ­θεί η δια­πραγ­μά­τευ­ση μέχρι το πρώ­ι­μο κα­λο­καί­ρι στα όρια του πι­στω­τι­κού γε­γο­νό­τος, είτε να πάει σε εκλο­γές ‒ή δη­μο­ψή­φι­σμα.

Ό,τι κι αν επι­λέ­ξει, θα πάμε σε δια­φο­ρε­τι­κές εκ­δο­χές πο­λι­τι­κής κρί­σης και αστά­θειας: στην πρώτη πε­ρί­πτω­ση πιο αρ­γό­συρ­της, στη δεύ­τε­ρη και την τρίτη πε­ρί­πτω­ση αμε­σό­τε­ρης και οξύ­τε­ρης.

Στο ξε­κί­νη­μά του, το 2017 υπό­σχε­ται ότι δεν θα μας αφή­σει να πλή­ξου­με, καθώς οι διε­θνείς και εσω­τε­ρι­κές εξε­λί­ξεις, σε πλήρη «συ­ντο­νι­σμό», προ­οιω­νί­ζο­νται «με­γά­λη ανα­τα­ρα­χή». Σε τέ­τοιες συν­θή­κες, η Αρι­στε­ρά πρέ­πει να θυ­μά­ται ότι για να γίνει η «με­γά­λη ανα­τα­ρα­χή» και «θαυ­μά­σια κα­τά­στα­ση», απαι­τεί­ται η δική της πρω­τα­γω­νι­στι­κή πα­ρέμ­βα­ση ‒στο κί­νη­μα και στις κε­ντρι­κές πο­λι­τι­κές μάχες. Η οποία με τη σειρά της προ­ϋ­πο­θέ­τει τη με­τω­πι­κή συ­νερ­γα­σία των δυ­νά­με­ων της αντι­μνη­μο­νια­κής-ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς και τον πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την "Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά" που κυ­κλο­φο­ρεί