Τρότσκι : Προφητικές Παρατηρήσεις για τον Εθνικισμό

Τον Ιούνιο του 1933, λίγους μόλις μήνες μετά την άνοδο των γερμανών Εθνικοσοσιαλιστών στην εξουσία, ο Λέον Τρότσκι έγραψε ένα πολύ σύντομο άρθρο με τίτλο «Τι είναι ο Εθνικοσοσιαλισμός». Δημοσιεύουμε σήμερα μερικές παραγράφους αυτού του άρθρου που οι παρατηρήσεις του συνηχούν με σημερινά φαινόμενα σε σχέση με τις ακροδεξιές δημαγωγικές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη και την Αμερική.
«Το χάος του μεταπολέμου έπληξε τους βιοτέχνες, τους εμπόρους και τους υπαλλήλους, όχι λιγότερο σκληρά από τους εργάτες. Η αγροτική κρίση χαντάκωνε τους χωρικούς. Ο μαρασμός των μεσαίων τάξεων δεν σήμαινε την προλεταριοποίηση τους αφού το ίδιο το προλεταριάτο τροφοδοτούσε μια γιγάντια στρατιά από μόνιμα άνεργους. Η πτώχευση της μικρομπουρζουαζίας, που δύσκολα καμουφλάρονταν με τις γραβάτες και τις κάλτσες από φυτικό μετάξι, ροκάνιζε όλες τις καθιερωμένες πεποιθήσεις και πριν από όλα το δόγμα του δημοκρατικού κοινοβουλευτισμού.
Ο μεγάλος αριθμός των κομμάτων, ο ψυχρός πυρετός των εκλογών, η αδιάκοπη διαδοχή των κυβερνήσεων, περιπλέκανε την πολιτική κρίση σ’ ένα καλειδοσκόπιο στείρων πολιτικών συνδυασμών. Μέσα στην ατμόσφαιρα την υπερθερμασμένη από τον πόλεμο, την ήττα, τις επανορθώσεις, τον πληθωρισμό, την κατοχή του Ρουρ, την κρίση, την εξαθλίωση και την απελπισία, η μικρομπουρζουαζία ορθώθηκε ενάντια σ’ όλα τα παλιά κόμματα που την είχαν εξαπατήσει. Τα έντονα παράπονα των βουτηγμένων στη χρεοκοπία μικροιδιοχτητών, των γιών τους πανεπιστημιακών απόφοιτων χωρίς απασχόληση και πελάτες, των άπροικων και ανύπαντρων θυγατέρων τους, απαιτούσανε την τάξη και τη σιδερένια πυγμή.

…

Ο μικροαστός είναι εχθρικός στην ιδέα της εξέλιξης γιατί η εξέλιξη βαδίζει αναπόφευκτα ενάντια του. Η πρόοδος δεν του έφερε τίποτε άλλο εκτός από χρέη, που δεν μπορεί να τα πληρώσει. Ο εθνικοσοσιαλισμός αποτάσσεται όχι μονάχα το μαρξισμό, αλλά επίσης και το δαρβινισμό. Οι ναζιστές καταριούνται το ματεριαλισμό γιατί οι νίκες της τεχνικής πάνω στη φύση σημαίνουνε τη νίκη του μεγάλου κεφαλαίου πάνω στο μικρό. Οι αρχηγοί του κινήματος εκκαθαρίζουνε τη διανόηση όχι μόνο γιατί και οι ίδιοι διαθέτουν διανοούμενους δεύτερης ή τρίτης σειράς αλλά προπάντων γιατί ο ιστορικός τους ρόλος δεν ανέχεται την καλλιέργεια μιας σκέψης ως το τέλος. Ο μικροαστός έχει ανάγκη από μια ανώτερη παρουσία, πάνω από τη φύση και την ιστορία, προστατευμένη ενάντια στο συναγωνισμό, τον πληθωρισμό, την κρίση και τον εκπλειστηριασμό. Στην εξέλιξη αυτή, στη ματεριαλιστική αντίληψη και στον ορθολογισμό – στον 20ο, στο 19ο και 18ο αιώνα – αντιτάσσεται ο εθνικός ιδεαλισμός σαν πηγή ηρωικής έμπνευσης. Το έθνος του Χίτλερ είναι η μυθολογική σκιά της ίδιας της μικρομπουρζουαζίας, παθητικό παραλήρημα που της δείχνει τη χιλιόχρονη βασιλεία της πάνω στη Γη.

….

Ο γερμανικός φασισμός, όπως και ο ιταλικός, ανέβηκε στην εξουσία πατώντας στη ράχη της μικρομπουρζουαζίας που τη μεταμόρφωσε σε κριό ενάντια στις οργανώσεις της εργατικής τάξης και τις οργανώσεις της δημοκρατίας. Αλλά ο φασισμός στην εξουσία είναι λιγότερο από κάθε τι άλλο κυβέρνηση της μικρομπουρζουαζίας. Αντίθετα είναι η δικτατορία η πιο αλύπητη του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Ο Μουσολίνι έχει δίκιο : οι μεσαίες τάξεις είναι ανίκανες για μια ανεξάρτητη πολιτική. Στις περιόδους της μεγάλης κρίσης καλούνται να φέρουν μέχρι παραλογισμού την πολιτική μιας από τις δύο βασικές τάξεις. Ο φασισμός πέτυχε να τις βάλει στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Συνθήματα όπως, η κρατικοποίηση του τραστ και η κατάργηση των άνομων ωφελημάτων πετάχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων από τότε που ανέβηκε στην εξουσία. Αντίθετα ο ιδιομορφισμός των γερμανικών «περιοχών» που στηρίζονταν στις ιδιομορφίες της μικρομπουρζουαζίας άφησε θέση στον καπιταλιστικό και αστυνομικό συγκεντρωτισμό. Κάθε επιτυχία της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής του εθνικοσοσιαλισμού σημαίνει αναπόφευκτα τη συντριβή του μικρού κεφαλαίου από το μεγάλο.»



Πηγή : Λέων Τρότσκι "Μελέτες και πολεμικές", Εκδόσεις Νέοι Στόχοι, 1971