- Στη Νοτιοανατολική Ασία, όπως και στην Ινδία και κάποιες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, υπάρχουν κοινωνικές συνθήκες ανάλογες με εκείνες που έδωσαν τόπο στην κινεζική επανάσταση. Πιστεύετε ότι θα υπάρξουν κοινωνικές επαναστάσεις που θα δανειστούν στοιχεία της κινεζικής;
Μάο: Ο συνδυασμός αντιφεουδαρχικών και αντικαπιταλιστικών συναισθημάτων μαζί με την αντίθεση στον ιμπεριαλισμό και τον νεοαποικισμό γεννιούνται από την καταπίεση και τις αδικίες του παρελθόντος. Όπου είναι παρόντες αυτοί οι παράγοντες, μπορούν να ξεσπάσουν επαναστάσεις, αν και η πλειοψηφία των χωρών που αναφέρατε μπορεί να γνωρίσει κινήματα για την εθνική ανεξαρτησία, όχι το σοσιαλισμό. Και οι ευρωπαϊκές χώρες γνώρισαν τις αντιφεουδαρχικές επαναστάσεις τους αλλά δεν προχώρησαν στο σοσιαλισμό. Και μολονότι οι ΗΠΑ δεν πέρασαν από μια φεουδαρχική φάση, διεξήγαγαν πόλεμο για να κατακτήσουν την ανεξαρτησία από τη βρετανική αποικιοκρατία κι αργότερα έναν εμφύλιο για να επιβάλουν την ελεύθερη αγορά εργασίας.
- Πιστεύετε ακόμη ότι η ατομική βόμβα είναι μια χάρτινη τίγρη;
Μάο: Ήταν απλώς μια λογοτεχνική μεταφορά. Βεβαίως μια βόμβα μπορεί να σκοτώσει κόσμο, αλλά τελικώς ο λαός θα καταστρέψει τη βόμβα. Τότε είναι που αυτή μεταμορφώνεται σε χάρτινη τίγρη.
- Πιστεύετε ότι το τεράστιο χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στους λαούς της Κίνας και των ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο;
Μάο: Κατ' αρχάς, οι δυνάμεις της ιστορίας θα οδηγήσουν αναπόφευκτα κάποια στιγμή στο ξεπέρασμα αυτού του χάσματος. Αλλά ένας πόλεμος είναι μάλλον απίθανος: Θα μπορούσε να γίνει μόνο αν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στην Κίνα, γιατί οι Κινέζοι ποτέ δεν θα επιτεθούν στις ΗΠΑ. Ο κινεζικός στρατός δεν θα περνούσε τα σύνορά μας για να κάνει έναν πόλεμο. Η αναζήτηση συγκρούσεων έξω από τα σύνορά μας είναι έγκλημα. Οι Βιετναμέζοι είναι απόλυτα ικανοί να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με τις δικές τους δυνάμεις. Εμείς δεν έχουμε κινεζικά στρατεύματα εκτός των συνόρων μας: ούτε στο Βόρειο Βιετνάμ ούτε σε άλλο σημείο της νοτιανατολικής Ασίας.
- Ωστόσο οι Αμερικανοί λένε πως αν η Κίνα αρνηθεί την επιθετική της πολιτική, οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από το Βιετνάμ.
Μάο: Μα δεν υπάρχει καμιά επιθετική πολιτική που θα έπρεπε να εγκαταλείψουμε. Η Κίνα δεν έχει επιτεθεί πουθενά: υποστηρίζουμε τα επαναστατικά κινήματα αλλά όχι με την αποστολή στρατευμάτων. Είναι δικαίωμα της Κίνας να κάνει δημόσιες δηλώσεις και να καλεί σε εκδηλώσεις υπέρ των απελευθερωτικών κινημάτων. Ίσως αυτό είναι που οι ιμπεριαλιστές θεωρούν πρόκληση. Σε τελική ανάλυση, είναι οι ΗΠΑ και όχι η Κίνα που δίνουν όπλα στους Βιετναμέζους για να κάνουν την επανάστασή τους: Τους τελευταίους μήνες, οι επαναστατικές δυνάμεις κατάφεραν να πάρουν από τον εχθρό τεράστιες ποσότητες αμερικανικών όπλων, ενώ δεκάδες αξιωματικοί του καθεστώτος μαριονέτα του Ν. Βιετνάμ που εκπαιδεύτηκαν από τους Αμερικανούς αυτομόλησαν στους επαναστάτες.
- Δηλαδή υπάρχουν στο Νότιο Βιετνάμ συνθήκες για νίκη του απελευθερωτικού μετώπου;
Μάο: Οι αμερικανικές δυνάμεις δεν είναι διατεθειμένες να αποχωρήσουν άμεσα. Ο αγώνας θα συνεχιστεί τουλάχιστον για 1 - 2 χρόνια ακόμη. Έπειτα θα βαρεθούν και είτε θα γυρίσουν στην πατρίδα τους είτε θα πάνε κάπου αλλού.
- Πιστεύετε ότι μπορεί να βελτιωθούν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ;
Μάο: Ναι, υπάρχουν βάσιμες ελπίδες. Αλλά χρειάζεται χρόνος. Ίσως δεν υπάρξει βελτίωση σ’ αυτή τη γενιά κι ίσως δεν τη δω εγώ. Γιατί εγώ δεν θα αργήσω να συναντήσω το θεό.
- Εννοείτε πως επιτέλους θα διαπιστώσετε, αν υπάρχει θεός;
Μάο: Εγώ δεν πιστεύω στο Θεό αλλά κάποιοι που υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν καλά αυτά τα πράγματα διαδίδουν ότι υπάρχει ένας Θεός. Φαίνεται πως υπάρχουν πλήθος διαφορετικών θεών καθώς συχνά καλούνται να πάρουν μέρος στα πάθη των ανθρώπων. Στους ευρωπαϊκούς πολέμους, ο θεός των χριστιανών ήταν με το μέρος των Βρετανών, των Γάλλων, των Γερμανών κ.ο.κ, ακόμη κι όταν αυτοί οι λαοί μάχονταν μεταξύ τους. Στην κρίση της Διώρυγας του Σουέζ, ο χριστιανικός Θεός στήριζε τους Γάλλους και τους Βρετανούς, αλλά το άλλο μέρος είχε τη στήριξη του Αλλάχ.
- Νιώθετε δηλαδή ότι σας πολιορκεί ο θάνατος;
Μάο: Η ζωή είναι παράδοξη. Δυο μου αδέλφια δολοφονήθηκαν. Η σύζυγός μου εκτελέστηκε στη διάρκεια της επανάστασης, ένας μου γιος πέθανε στον πόλεμο στην Κορέα. Κι είναι περίεργο που ο θάνατος μέχρι αυτή τη στιγμή δε λέει να με αγγίξει. Πολλές φορές ετοιμάστηκα να τον υποδεχτώ αλλά φαίνεται πως αυτός ούτε που θέλει να με ξέρει. Ένας σωματοφύλακάς μου δολοφονήθηκε όσο στεκόταν ακριβώς πλάι μου, προστατεύοντάς με. Και μια άλλη φορά, μια βόμβα σκότωσε το διπλανό μου φαντάρο αφήνοντας εμένα σώο.
- Τι πιστεύετε ότι θα κάνουν οι μελλοντικές γενιές των Κινέζων;
Μάο: Δεν ξέρω. Υπάρχουν δυο πιθανότητες. Η μία είναι να προχωρήσουν αναπτύσσοντας την επανάσταση προς τον κομμουνισμό. Η άλλη είναι οι νέοι να αρνηθούν την επανάσταση, να τα βρουν με τον ιμπεριαλισμό και να ταχθούν υπέρ της μικρής μειοψηφίας των αντεπαναστατών που ακόμη υπάρχει στην χώρα. Ελπίζω να μη γίνει αντεπανάσταση, αλλά οι μελλοντικές εξελίξεις αφορούν τις μελλοντικές γενιές, σε συνθήκες που εμείς δεν μπορούμε να φανταστούμε...
Ο Μάο με οδήγησε στην πύλη και παρά τις διαμαρτυρίες μου με συνόδευσε στο αυτοκίνητο. Έμεινε εκεί, όρθιος και μόνος μέσα στο παγωμένο βράδυ, για να με αποχαιρετήσει όπως επιβάλλει η παράδοση αυτής της αρχαίας κουλτούρας. Δεν είδα σωματοφύλακες ούτε γύρω του ούτε γύρω από την πύλη. Καθώς απομακρυνόταν το αυτοκίνητο, πρόλαβα να τον δω τον να μπαίνει σκυφτός στο κτίριο, στηριγμένος στα χέρια ενός βοηθού του. Φαινόταν καταβεβλημένος.
Ο Μάο όχι μόνον έζησε να δει την ομαλοποίηση των σχέσεων της Κίνας με τις ΗΠΑ αλλ’ υπήρξε και ο κινητήριος μοχλός αυτής της εξέλιξης. Όπως σωστά είχε προβλέψει, η αποχώρηση των Αμερικανών από το Βιετνάμ άνοιξε τον δρόμο. Τον Οκτώβριο του 1971, η Λαϊκή Κίνα έγινε μέλος του ΟΗΕ εκτοπίζοντας την Ταϊβάν από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τέσσερις μήνες αργότερα, στις 21 του Φεβρουαρίου 1972, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, επισκέφτηκε επίσημα τον Μάο Τσε Τουνγκ στο Πεκίνο αρχίζοντας μια νέα εποχή για την Κίνα. Την 1η Ιανουαρίου του 1979, οι ΗΠΑ και η Κίνα αποκατέστησαν τις διπλωματικές τους σχέσεις, 30 χρόνια μετά την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και τρία, μετά τον θάνατο του Μάο. Και στις 15 Νοεμβρίου 1999, μετά από διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ που κράτησαν 13 χρόνια, η Κίνα υπέγραψε τη συμφωνία για την ένταξή της στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Είχε προηγηθεί η ένταξή της στην GATT. Η αγορά είχε ανοίξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου