ΞΕΨΥΧΑ Ο ΟΠΕΚ ΚΑΙ ΠΕΦΤΕΙ Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ

Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*  Κατρακυλούν συνεχώς οι τιμές του πετρελαίου - τόσο του τύπου Μπρεντ στο Λονδίνο, το οποίο έπεσε προχτές στα88,46 δολάρια το βαρέλι, όσο και του τύπου WTI (ακρωνύμιο των λέων West Texas Intermediate) στη Νέα Υόρκη που βυθίστηκε ακόμη περισσότερο, στα 85,13 δολάρια το βαρέλι, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω είναι 159 λίτρα. Οι τιμές αυτές συνιστούν χαμηλό τετραετίας και όλα δείχνουν ότι η πτώση των τιμών θα συνεχιστεί, αν αυτό επιθυμούν οι ΗΠΑ. Υπάρχουν δύο καθοριστικοί παράγοντες που οδηγούν σε αυτή τη σταδιακή πτώση των τιμών του πετρελαίου. Ο πρώτος λόγος είναι πολιτικός. Μετά τις εισβολές των ΗΠΑ στο Ιράκ αρχικά και στη Λιβύη στη συνέχεια, αλλά και την εκλογή του φιλοαμερικανού για τα ιρανικά δεδομένα προέδρου Χασάν Ροχανί στην Τεχεράνη, ο πάλαι ποτέ κραταιόςΟΠΕΚ, ο οργανισμός των δώδεκα πετρελαιοπαραγωγών χωρών, έχει πλέον γίνει πιόνι της Ουάσιγκτον! Τα 12 κράτη του ΟΠΕΚ κατέχουν το 81% των σήμερα γνωστών παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου. Προσοχή, αναφερόμαστε σε αποθέματα, όχι σε ημερήσια παραγωγή.

Οι έξι χώρες είναι σχετικά ασήμαντες, αφού όλες μαζί και οι έξι κατέχουν μόλις το 10% των αποθεμάτων του ΟΠΕΚ -το 4% η Λιβύη, το 3,1% η Νιγηρία, το 2,1% το Κατάρ, το 1% η Αλγερία και από 0,7% η Αγκόλα και ο Ισημερινός-, άθροισμα δηλαδή 11,6% των αποθεμάτων του ΟΠΕΚ. Οι άλλες έξι χώρες είναι πολύ σημαντικότερες, καθώς συνολικά κατέχουν το 88,4% των αποθεμάτων του ΟΠΕΚ.

Πρώτη δεν είναι η Σαουδική Αραβία, αλλά η Βενεζουέλα - γι' αυτό και οι ΗΠΑ είχαν λυσσάξει εναντίον του Ούγκο Τσάβες! Πρώτη η Βενεζουέλα λοιπόν με το 24,7% των αποθεμάτων του ΟΠΕΚ, δεύτερη η Σαουδαραβία με 22%, τρίτο το Ιράν με 13,1%, τέταρτο το Ιράκ με 12%, πέμπτο με 8,4% το Κουβέιτ και έκτα με 8,1% τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οταν στη Βενεζουέλα, στο Ιράν, το Ιράκ καιστη Λιβύη υπήρχαν αντιαμερικανικά καθεστώτα, περίπου το 60% του πετρελαίου του ΟΠΕΚ βρισκόταν σε χώρες με αντιαμερικανικό προσανατολισμό.

Τώρα, μόνο το ένα τέταρτο του πετρελαίου του ΟΠΕΚ ελέγχεται από τέτοια κράτη. Εχει απομείνει μόνο η Βενεζουέλα, άντε και ο Ισημερινός και η Αλγερία και η Αγκόλα, που δεν έχουν παρά το 27,1% των αποθεμάτων του ΟΠΕΚ. Είναι εξόφθαλμο πως είναι αδύνατον να δώσει τον τόνο στην πολιτική του ΟΠΕΚ η απομονωμένη Βενεζουέλα, αφού τα φιλοαμερικανικά καθεστώτα ελέγχουν το 75% σχεδόντων αποθεμάτων του ΟΠΕΚ και συγκροτούν ισχυρότατο μέτωπο. Την τελευταία τετραετία, η τιμή του πετρελαίου ήταν υψηλότερη παρά ποτέ για τόσο μεγάλο διάστημα, αφού κυμάνθηκε μεταξύ 100 και 110 δολαρίων, με ελάχιστες παροδικές εξάρσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω.

Αυτές οι υψηλότατες τιμές επέτρεψαν να καταστεί εφικτή η εκμετάλλευση από τις ΗΠΑ των σχιστολιθικών κοιτασμάτων πετρελαίου της, η οποία έχει υπερβολικά μεγάλο κόστος εξόρυξης. Για να αντιληφθούμε καλύτερα για τι πράγμα και πόσο μεγάλες διαφορές μιλάμε, αρκεί να πούμε ότι π.χ. στη Σαουδική Αραβία και στο Ιράκ το κόστος εξόρυξης ενός βαρελιού πετρελαίου ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 2-3 δολάρια το βαρέλι (τα υπόλοιπα... 100 δολάρια είναι κέρδος !!!), ενώ για να βγάλουν οι Αμερικανοί ένα βαρέλι πετρέλαιο από σχιστολιθικά κοιτάσματα μπορεί το κόστος να φτάσει μέχρι και στα... 50 (!!!) δολάρια, δηλαδή 25 φορές ακριβότερα! Τα τρία-τέσσερα τελευταία χρόνια οι Αμερικανοί έκαναν πραγματικά άλματα στην παραγωγή πετρελαίου, με προοπτική σε λιγότερα από δέκα χρόνια να γίνουν οι ΗΠΑ η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, όπως ήταν πριν από έναν αιώνα! Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εξαγωγές πετρελαίου των ΗΠΑ έφτασαν ήδη τα επίπεδα της δεκαετίας του... 1950, πριν από εξήντα χρόνια!

Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ οι ΗΠΑ είναι πλέον καθαρά χώρα εισαγωγής ολοένα και μεγαλύτερων ποσοτήτων πετρελαίου, τον Ιανουάριο του 2013 έκαναν εξαγωγές 100.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα, φέτος τον Ιούλιο εξήγαν 400.000 βαρέλια την ημέρα! Σίγουρα τα νούμερα αυτά είναι ακόμη αστεία σε σύγκριση με τα 9,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα που εξάγει η Σαουδαραβία, ο πρώτος εξαγωγέας πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα. Αν όμως συνεχιστεί αυτή η ορμητική ανάπτυξη της παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ από σχιστολιθικά κοιτάσματα, τίποτα δεν αποκλείεται. Είναι χαρακτηριστικό του δυναμισμού της αμερικανικής παραγωγής ότι, ενώ το 2011 υπήρχαν στις ΗΠΑ λιγότερες από 200 πετρελαιοπηγές αυτού του τύπου, έναν μόλις χρόνο αργότερα, το 2012, οι πετρελαιοπηγές σχιστολιθικών κοιτασμάτων είχαν γίνει... 4.000! Είχαν δηλαδή υπερεικοσαπλασιαστεί! Οπως ήδη αντιλήφθηκαν οι αναγνώστες, ακριβώς η παραγωγή πετρελαίου αυτού του τύπου από τις ΗΠΑ είναι ο δεύτερος παράγοντας ανατροπής της πετρελαϊκής αγοράς που ωθεί τις τιμές του αργού πετρελαίου προς τα κάτω.

*Δημοσιεύθηκε στο "ΕΘΝΟΣ" την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2014