Δεκαπέντε χρόνια από τη Γένοβα: Όταν το παλιό σαπίζει και το καινούργιο αργεί να γεννηθεί...

Αντώνης Νταβανέλος
Δεκαπέντε χρόνια πριν, στις 20-21 Ιούλη 2001, ζήσαμε μια μεγάλη «στιγμή» του κινήματος. Τη διεθνή διαδήλωση στη Γένοβα ενάντια στη Σύνοδο των G8.
Ήταν μια κο­ρύ­φω­ση του κι­νή­μα­τος ενά­ντια στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση, αλλά και ταυ­τό­χρο­να ένα ση­μείο κα­μπής που θα άλ­λα­ζε αι­σθη­τά το κί­νη­μα και τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά, του­λά­χι­στον στην Ευ­ρώ­πη.
Στις αρχές του 21ου αιώνα κυ­ριαρ­χού­σε ένα κλίμα άκρα­της αι­σιο­δο­ξί­ας των κα­πι­τα­λι­στών πα­γκό­σμια. Το συ­μπύ­κνω­νε η φράση του Φου­κου­γιά­μα για το «τέλος της Ιστο­ρί­ας», που δή­λω­νε ότι η κα­τάρ­ρευ­ση του Ανα­το­λι­κού Μπλοκ στα 1989 είχε ση­μά­νει τον ορι­στι­κό πλέον θρί­αμ­βο του κα­πι­τα­λι­σμού, την ανά­δει­ξη αυτού του σά­πιου συ­στή­μα­τος σε ανώ­τα­τη –και αξε­πέ­ρα­στη– βαθ­μί­δα της κοι­νω­νι­κής εξέ­λι­ξης.
Είχαν προη­γη­θεί οι «άγριες» δε­κα­ε­τί­ες του 1980-1990, όπου με την κα­θο­δή­γη­ση των Ρή­γκαν-Θά­τσερ ο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός κάλ­πα­ζε διε­θνώς. Ήταν ένα από τα με­γα­λύ­τε­ρα «μπουμ» στην ιστο­ρία του κα­πι­τα­λι­σμού, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα το δεύ­τε­ρο σε ισχύ και διάρ­κεια μετά τα «χρυσά» χρό­νια του 1950-1960. Σε αυτή την πε­ρί­ο­δο πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε μια πρω­το­φα­νής επέ­κτα­ση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κυ­ριαρ­χί­ας: α) στο εσω­τε­ρι­κό των χωρών του «κέ­ντρου» του συ­στή­μα­τος, όπου πλέον ανα­τρέ­πο­νταν βα­σι­κές κα­τα­κτή­σεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και ενι­σχυό­ταν η εξου­σία των «αγο­ρών» και β) στην «πε­ρι­φέ­ρεια», όπου ο νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρος κα­πι­τα­λι­σμός εξα­πλω­νό­ταν τα­χύ­τα­τα στην Ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη, στην Ασία, στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή κ.ο.κ. Αυτό ήταν η «πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση».

Σε πεί­σμα των με­τα­μο­ντέρ­νων ανα­λύ­σε­ων που είχαν σπεύ­σει πα­ράλ­λη­λα να κη­ρύ­ξουν το «τέλος του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος», η πρώτη βαθιά ρωγμή σε αυτό το κλίμα, που χα­ρα­κτή­ρι­ζε ως μά­ταια κάθε από­πει­ρα αντί­στα­σης, ήρθε με τον πιο «πα­ρα­δο­σια­κό» τρόπο: με το με­γά­λο απερ­για­κό ξέ­σπα­σμα των ερ­γα­τών στη Γαλ­λία στα τέλη της δε­κα­ε­τί­ας του ’90, που άνοι­ξαν μια νέα σε­λί­δα για τις προ­ο­πτι­κές του κι­νή­μα­τος «από τα κάτω». Ταυ­τό­χρο­να, η πο­λε­μι­κή κραυ­γή τους, το σύν­θη­μα «Tous Ensemble!» (Όλοι Μαζί!), ήταν μια αυ­θόρ­μη­τη και εν­στι­κτώ­δης επι­στρο­φή στην πα­ρά­δο­ση του Ενιαί­ου Με­τώ­που, που έμελε να απο­τε­λέ­σει τη βάση για τη μέ­θο­δο των σκλη­ρών αγώ­νων που ακο­λού­θη­σαν.

Την σκυ­τά­λη πήρε η Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή. Οι αγώ­νες των ιθα­γε­νών, η πάλη ενά­ντια στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις του νερού και των δασών, η πάλη των ακτη­μό­νων, οι αγώ­νες για συν­δι­κά­το στα κο­λα­σμέ­να maquilas (τα αγρο­κτή­μα­τα-ερ­γο­στά­σια στα σύ­νο­ρα Με­ξι­κού-ΗΠΑ), η ανα­σύ­ντα­ξη της μα­ζι­κής Αρι­στε­ράς κ.ο.κ. Στην Ευ­ρώ­πη, οι ενω­τι­κές προ­σπά­θειες με τις «ευ­ρω­πο­ρεί­ες» φαί­νο­νταν να πα­ρα­μέ­νουν απο­μο­νω­μέ­νες...

Το «σύν­θη­μα» για την κλι­μά­κω­ση ήρθε με το Σιάτλ, στα 1999. Στη­ρί­χθη­κε σε μια ενό­τη­τα στη δράση, που έμοια­ζε να βγαί­νει από τις κα­λύ­τε­ρες σε­λί­δες των πα­ρα­δό­σε­ων της έν­δο­ξης επο­χής του 1960: από τη μια ήταν τα «χε­λω­νό­παι­δα», οι ακτι­βι­στές των «νέων κι­νη­μά­των» ενά­ντια στην κα­τα­πί­ε­ση και την οι­κο­λο­γι­κή κα­τα­στρο­φή, και δίπλα τους ήταν οι «φορ­τη­γα­τζή­δες», οι teamsters, τα συν­δι­κα­λι­σμέ­να τμή­μα­τα των ερ­γα­τών, που κα­τόρ­θω­ναν να σπάνε –έστω και προ­σω­ρι­νά– τον έλεγ­χο της συν­δι­κα­λι­στι­κής γρα­φειο­κρα­τί­ας. Η σύ­γκρου­σή τους με την πο­λι­τι­κή «μη­δε­νι­κής ανο­χής», που είχε ήδη εγκα­τα­στα­θεί στις ΗΠΑ, προ­κά­λε­σε πα­γκό­σμια αί­σθη­ση. Ήταν φα­νε­ρό ότι πρό­τει­ναν έναν «άλλο δρόμο».

Σε αυτή τη βάση συ­γκρο­τή­θη­κε το Πα­γκό­σμιο Κοι­νω­νι­κό Φό­ρουμ. Μια προ­σπά­θεια συ­ντο­νι­σμού στη δράση με­τα­ξύ ορ­γα­νώ­σε­ων της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, μα­χη­τι­κών συν­δι­κά­των, ορ­γα­νώ­σε­ων κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης, ρι­ζο­σπα­στι­κών ΜΚΟ, ακόμη και ρι­ζο­σπα­στι­κών συλ­λο­γι­κο­τή­των θρη­σκευό­με­νων αν­θρώ­πων.

Ο στό­χος ήταν να ενο­ποι­η­θεί ο αγώ­νας ενά­ντια στην πα­γκο­σμιο­ποι­η­μέ­νη λι­τό­τη­τα με την αντί­στα­ση στις πολ­λα­πλές μορ­φές κα­τα­πί­ε­σης, με την πάλη ενά­ντια στον πό­λε­μο και τον ιμπε­ρια­λι­σμό.

Το «μή­νυ­μα» έπρε­πε να πε­ρά­σει στην Ευ­ρώ­πη. Η πρώτη από­πει­ρα με τη διε­θνή δια­δή­λω­ση στην Πράγα ήταν απο­τυ­χη­μέ­νη. Κα­νείς δεν είχε συ­νει­δη­το­ποι­ή­σει το μέ­γε­θος της κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κής κα­τα­στρο­φής που είχε δη­μιουρ­γή­σει στην Ανα­το­λι­κή Ευ­ρώ­πη η κα­τάρ­ρευ­ση του στα­λι­νι­σμού. Όμως η επό­με­νη σύ­νο­δος των G8, αυτής της Κε­ντρι­κής Επι­τρο­πής της «πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης», είχε ορι­στεί στη Γέ­νο­βα, στην Ιτα­λία, στη «μη­τέ­ρα-πα­τρί­δα» του ρι­ζο­σπα­στι­σμού στην Ευ­ρώ­πη μετά το 1968.

Ήταν φα­νε­ρό ότι η πρό­κλη­ση έπρε­πε να απα­ντη­θεί. Και αυτό έγινε υπό­θε­ση ενός πλα­τιού και εξαι­ρε­τι­κής ποιό­τη­τας τμή­μα­τος του κι­νή­μα­τος, της Αρι­στε­ράς και του αναρ­χι­σμού.



Γέ­νο­βα

Στο με­τα­ξύ στην Ιτα­λία η κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά είχε ήδη πα­ρα­δώ­σει την κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία στον Μπερ­λου­σκό­νι. Αντι­πρό­ε­δρος στην κυ­βέρ­νη­ση ήταν ο Φίνι, ένας «ξε­πλυ­μέ­νος» νε­ο­φα­σί­στας. Ήταν φα­νε­ρό ότι θα αντι­με­τω­πί­ζα­με πο­λι­τι­κή «μη­δε­νι­κής ανο­χής». Κα­νείς όμως δεν είχε κα­θα­ρή ει­κό­να για τη διά­στα­ση της γυ­μνής κρα­τι­κής βίας που έμελ­λε να εξα­πο­λυ­θεί.

Στην προ­ε­τοι­μα­σία για τη Γέ­νο­βα συ­γκρο­τή­σα­με την «Ελ­λη­νι­κή Επι­τρο­πή», το σχήμα πρό­δρο­μο του «Ελ­λη­νι­κού Κοι­νω­νι­κού Φό­ρουμ», με το φάσμα των δυ­νά­με­ων που αρ­γό­τε­ρα συ­γκρό­τη­σαν τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Το ΣΕΚ συ­γκρό­τη­σε τη «δική του» Επι­τρο­πή, ένα τμήμα των αναρ­χι­κών συ­ντα­ξί­δε­ψε μαζί μας για να εντα­χθεί εκεί –κυ­ρί­ως– στις δρά­σεις του Μαύ­ρου Μπλοκ, το ΚΚΕ έστει­λε μια πε­ριο­ρι­σμέ­νη «αντι­προ­σω­πεία», ενώ οι υπό­λοι­ποι απλώς υπο­τί­μη­σαν το γε­γο­νός.

Το μπλοκ της Ελ­λη­νι­κής Επι­τρο­πής, με μια δύ­να­μη πε­ρί­που 1.800 δια­δη­λω­τών, κα­τέ­λυ­σε στο γή­πε­δο της Via de Ciclamini. Απο­φα­σί­σα­με να δια­δη­λώ­σου­με την Πα­ρα­σκευή 20 Ιούλη, στο πιο «καυτό» ση­μείο της Γέ­νο­βας, στο σταθ­μό Μπρί­νιο­λε, όπου οι Ya Basta, η νε­ο­λαία της Κο­μου­νι­στι­κής Επα­νί­δρυ­σης, η LCR και άλλες ορ­γα­νώ­σεις της επα­να­στα­τι­κής Αρι­στε­ράς είχαν δη­λώ­σει ότι θα επι­χει­ρή­σουν να σπά­σουν την «κόκ­κι­νη ζώνη» στη Via Tolemaide.

Άλλοι (με­τα­ξύ τους η «κομ­μα­τι­κή» αντι­προ­σω­πεία του ΣΥΝ, το ΚΚΕ, η IST και το ΣΕΚ) απο­φά­σι­σαν να ακο­λου­θή­σουν το «ροζ κορ­δό­νι», που θα απέ­φευ­γε τη σύ­γκρου­ση. Τε­λι­κά, όταν κά­ποιοι επι­χεί­ρη­σαν να τα­ρα­κου­νή­σουν τα συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα του αστυ­νο­μι­κού οδο­φράγ­μα­τος, δέ­χτη­καν και αυτοί την απά­ντη­ση των δα­κρυ­γό­νων και των κα­νο­νιών νερού.

Το Μαύρο Μπλοκ ακο­λού­θη­σε τη δια­δή­λω­ση των Cobas (της ομο­σπον­δί­ας των αυ­τό­νο­μων «ερ­γα­τι­στών»), αλλά έσπα­σε από την αρχή τις συμ­φω­νί­ες και επι­χεί­ρη­σε διά­σπαρ­τες συ­γκρού­σεις και «κα­τα­στρο­φές» συμ­βό­λων, απο­φεύ­γο­ντας όμως ένα συ­γκεν­ρω­μέ­νο μέ­τω­πο με τις δυ­νά­μεις κα­τα­στο­λής.

Στο σταθ­μό Μπρί­νιο­λε έγινε μια πραγ­μα­τι­κή κό­λα­ση. Για πάνω από 4 ώρες ένα συ­μπα­γές μπλοκ δια­δη­λω­τών συ­γκρού­στη­κε με την αστυ­νο­μία, μέσα σε έναν κα­ται­γι­σμό δα­κρυ­γό­νων. Γύρω στις 5 το από­γευ­μα, στις λυσ­σα­λέ­ες συ­γκρού­σεις στα στενά δρο­μά­κια γύρω από το Μπρί­νιο­λε, δο­λο­φο­νή­θη­κε ο Κάρλο Τζου­λιά­νι, ένας νε­α­ρός αγω­νι­στής των Κοι­νω­νι­κών Κέ­ντρων, του ρεύ­μα­τος της «νέο-αυ­το­νο­μί­ας», που κι­νιό­ταν πο­λι­τι­κά με­τα­ξύ του Ya Basta και του Μαύ­ρου Μπλοκ. Ήταν η κο­ρύ­φω­ση μιας δο­λο­φο­νι­κής πρα­κτι­κής που είχε ήδη ως απο­τέ­λε­σμα εκα­το­ντά­δες τραυ­μα­τί­ες και συλ­λη­φθέ­ντες.



12_-_tzoyliani.jpg




Οι ει­κό­νες της μα­ζι­κής βίας κατά των δια­δη­λω­τών και η εί­δη­ση του φόνου του Τζου­λιά­νι πά­γω­σαν την Ιτα­λία. Σε τέ­τοιες στιγ­μές ο ρόλος της ορ­γα­νω­μέ­νης Αρι­στε­ράς είναι ανα­ντι­κα­τά­στα­τος. Ευ­τυ­χώς η Κο­μου­νι­στι­κή Επα­νί­δρυ­ση άντε­ξε. Το κά­λε­σμά της (Όλοι στους δρό­μους, όλοι στη Γέ­νο­βα!) κι­νη­το­ποί­η­σε μια λα­ο­θά­λασ­σα, με έντο­νη ερ­γα­τι­κή συμ­με­το­χή, που πα­ρου­σί­α­σε 300.000 δια­δη­λω­τές το Σάβ­βα­το 21 Ιούλη στη Γέ­νο­βα. Ήταν η με­γα­λύ­τε­ρη διε­θνής δια­δή­λω­ση στην ιστο­ρία της ευ­ρω­παϊ­κής Αρι­στε­ράς.

Όμως η κυ­βέρ­νη­ση Μπερ­λου­σκό­νι, σε πλήρη συ­ντο­νι­σμό με τους G8, είχε προ­α­πο­φα­σί­σει την πο­λι­τι­κή πυγ­μής. Χτύ­πη­σε τη δια­δή­λω­ση με τό­νους δα­κρυ­γό­νων και χη­μι­κών, που εξα­πο­λύ­ο­νταν από τους κα­ρα­μπι­νιέ­ρους και τα ελι­κό­πτε­ρα. Οι ει­δι­κές δυ­νά­μεις της αστυ­νο­μί­ας πραγ­μα­το­ποί­η­σαν κύ­μα­τα εφό­δων κατά των δια­δη­λω­τών. Οι κα­ρα­μπι­νιέ­ροι ει­σέ­βα­λαν στο σχο­λείο Ντίαζ και τσά­κι­σαν κυ­ριο­λε­κτι­κά τους ακτι­βι­στές του Φό­ρουμ της Γέ­νο­βα. Στις φυ­λα­κές του Μπα­λα­τζά­νι, όπου οδη­γή­θη­καν όλοι οι συλ­λη­φθέ­ντες, βα­σα­νί­στη­καν άγρια από αξιω­μα­τι­κούς. Γι’ αυτά τα εγκλή­μα­τα κα­τα­δι­κά­στη­καν αρ­γό­τε­ρα –αλλά πολύ αρ­γό­τε­ρα– πάνω από 100 στε­λέ­χη της αστυ­νο­μί­ας.

Μπρο­στά σε αυτή την πρό­κλη­ση, η Γέ­νο­βα επι­βε­βαί­ω­σε τις αντι­φα­σι­στι­κές και «κόκ­κι­νες» πα­ρα­δό­σεις της. Ο πλη­θυ­σμός τά­χθη­κε απο­φα­σι­στι­κά με τους δια­δη­λω­τές. Τα σπί­τια άνοι­ξαν για να κα­λύ­ψουν τους διω­κό­με­νους, οι υπη­ρε­σί­ες του Δήμου κι­νη­το­ποι­ή­θη­καν για τα πάντα, οι για­τροί και οι νο­σο­κό­μες/οι ανέ­λα­βαν υπη­ρε­σία στα πε­ζο­δρό­μια, οι τα­ξι­τζή­δες κου­βα­λού­σαν δω­ρε­άν χα­μέ­νους αν­θρώ­πους, η κραυ­γή «assasini» (δο­λο­φό­νοι) ακου­γό­ταν πα­ντού. Μόνο χάρη σε αυτή την αλ­λη­λεγ­γύη δεν υπήρ­ξαν πολύ με­γα­λύ­τε­ρες απώ­λειες.

Μέσα από αυτή τη δο­κι­μα­σία, η Κο­μου­νι­στι­κή Επα­νί­δρυ­ση βγήκε με ιδιαί­τε­ρα ενι­σχυ­μέ­νο κύρος. Ο ηγέ­της της, Φά­ου­στο Μπερ­τι­νό­τι, κή­ρυ­ξε μετά τη Γέ­νο­βα ότι «ο ρε­φορ­μι­σμός πέ­θα­νε». Λίγα χρό­νια μετά, ο Μπερ­τι­νό­τι θα μπει στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση Πρό­ντι και η Επα­νί­δρυ­ση θα οδη­γη­θεί σε δια­λυ­τι­κή κρίση. Ήταν μια προει­δο­ποί­η­ση που η αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα όφει­λε να πάρει πολύ πιο σο­βα­ρά υπόψη.

Στο με­τα­ξύ, όμως, θα ακο­λου­θού­σαν άλλα, πολύ σο­βα­ρά, γε­γο­νό­τα.



genova_2001.jpg




Ιμπε­ρια­λι­σμός, πό­λε­μος και κρίση

Στις 11 Σε­πτέμ­βρη του 2001, η Αλ Κάι­ντα χτύ­πη­σε τους Δί­δυ­μους Πύρ­γους στη Ν. Υόρκη. Η απά­ντη­ση της Αμε­ρι­κής του Τζ. Μπους ήταν τρο­με­ρή. Ξε­κί­νη­σε ο πό­λε­μος στην Ανα­το­λή, με το μοι­ραίο βήμα της ει­σβο­λής στο Ιράκ. Η Ευ­ρώ­πη, με πρώτη τη Βρε­τα­νία του Τόνι Μπλερ, συμ­με­τεί­χε πρό­θυ­μα, με πρό­σχη­μα την ανά­γκη κα­τα­στρο­φής των όπλων μα­ζι­κής κα­τα­στρο­φής που, τάχα, κα­τεί­χε το κα­θε­στώς του Σα­ντάμ Χου­σε­ΐν.

Η έφο­δος των δυ­τι­κών Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων στην Ανα­το­λή άλ­λα­ξε πλή­ρως τους όρους της συ­ζή­τη­σης για την «πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση». Όχι, η «πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση» δεν είναι ένας, τάχα, «κο­σμο­πο­λι­τι­σμός» του κε­φα­λαί­ου. Όχι, η πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση δεν είναι η κυ­ριαρ­χία ενός «πλέγ­μα­τος» πο­λυ­ε­θνι­κών υπερ-εται­ριών πάνω στα –υπο­τί­θε­ται– «ξε­πε­ρα­σμέ­να έθνη κράτη» (και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο δεν είναι η κυ­ριαρ­χία των... Εβραί­ων τρα­πε­ζι­τών και το­κο­γλύ­φων, όπως ισχυ­ρί­ζο­νται σή­με­ρα οι φα­σί­στες και οι ακρο­δε­ξιοί «λαϊ­κι­στές»). Η πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση είναι ο ιμπε­ρια­λι­σμός, στη σύγ­χρο­νη μορφή του. Με τους αντα­γω­νι­σμούς και τις εσω­τε­ρι­κές συ­γκρού­σεις, αλλά και με μια «πει­θαρ­χία» που επι­βάλ­λει ο συ­σχε­τι­σμός δυ­νά­με­ων με­τα­ξύ των κρα­τών-με­λών της ιμπε­ρια­λι­στι­κής αλυ­σί­δας. Και η αντι­με­τώ­πι­ση αυτού του «θη­ρί­ου» βάζει στο κί­νη­μα και την Αρι­στε­ρά με­γά­λα κα­θή­κο­ντα.

Η ει­σβο­λή στο Ιράκ προ­κά­λε­σε ένα με­γά­λο αντι­πο­λε­μι­κό κί­νη­μα στη Δύση, ακόμα και στις ΗΠΑ. Όμως το κί­νη­μα αυτό προ­σέ­κρου­σε πάνω στην ενο­ποί­η­ση των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων στην υπο­στή­ρι­ξη του πο­λέ­μου και απέ­τυ­χε να στα­μα­τή­σει τον πό­λε­μο. Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο απέ­τυ­χε να συμ­βά­λει σε μια ήττα του ιμπε­ρια­λι­σμού, όπως είχε συμ­βεί πα­λαιό­τε­ρα, είτε στην πε­ρί­πτω­ση του Βιετ­νάμ, είτε στην πε­ρί­πτω­ση των με­γά­λων αντι-αποι­κιο­κρα­τι­κών επα­να­στά­σε­ων.

Ανή­κου­με σε αυ­τούς που κι­νή­θη­καν με αυτή τη γραμ­μή (ενά­ντια στον πό­λε­μο, ήττα του ιμπε­ρια­λι­σμού, νίκη στην αντί­στα­ση). Όμως κα­νείς, διε­θνώς, δεν είχε έγκαι­ρα συ­νει­δη­το­ποι­ή­σει τις συ­νέ­πειες της κοι­νω­νι­κής ερή­μω­σης που προ­κά­λε­σε ο δυ­τι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός στη Μ. Ανα­το­λή. Αυτός ο πα­ρά­γο­ντας, σε συν­δυα­σμό με τη διε­θνή υπο­χώ­ρη­ση της Αρι­στε­ράς, σε συν­δυα­σμό με την προη­γού­με­νη σφαγή των πο­λι­τι­κών πρω­το­πο­ριών από τα ντό­πια κα­θε­στώ­τα στις αρα­βι­κές χώρες, δη­μιούρ­γη­σε τις συν­θή­κες για την ανά­δυ­ση της απο­κρου­στι­κής αντί­στα­σης του τζι­χα­ντι­σμού.

Λίγα χρό­νια μετά, εί­χα­με την ελ­πι­δο­φό­ρα άνοι­ξη των αρα­βι­κών εξε­γέρ­σε­ων. Επρό­κει­το για τε­ρά­στιες κι­νη­το­ποι­ή­σεις εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων, που η Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα εντε­λώς λα­θε­μέ­να υπο­τι­μά (ενώ δεν λεί­πουν και κά­ποιες ακραί­ες φωνές που θε­ω­ρούν ότι αυτά τα τε­ρά­στια κι­νή­μα­τα ήταν υπο­χεί­ρια... των ΗΠΑ και του Σόρος). Όμως, με εξαί­ρε­ση την Τυ­νη­σία όπου υπήρ­χε μια ισχυ­ρό­τε­ρη πο­λι­τι­κή και συν­δι­κα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά, το κύμα αυτό έχει καμ­φθεί. Με την ανοχή των ΗΠΑ και της Δύσης, στην Αί­γυ­πτο έχει απο­κα­τα­στα­θεί η «τάξη» με τη δι­κτα­το­ρία του Σίσι, ενώ στη Συρία η εξέ­γερ­ση του ντό­πιου πλη­θυ­σμού οδη­γή­θη­κε έντε­χνα στο αδιέ­ξο­δο μιας «μο­νο­μα­χί­ας» με­τα­ξύ του κα­θε­στώ­τος Άσαντ και του ISIS. Πρό­κει­ται για μια πλήρη απει­κό­νι­ση του σκο­τει­νού δια­στή­μα­τος που επι­κρα­τεί, όταν το παλιό πε­θαί­νει και το και­νούρ­γιο κα­θυ­στε­ρεί να εμ­φα­νι­στεί.

Στο με­τα­ξύ, αυτά τα «συμ­πτώ­μα­τα νο­ση­ρό­τη­τας» είχαν ήδη επε­κτα­θεί –και μά­λι­στα με εκρη­κτι­κό τρόπο– στο κέ­ντρο του διε­θνούς συ­στή­μα­τος. Από το 2008 ο κα­πι­τα­λι­σμός ζει την πιο βα­θειά κρίση του μετά το 1929. Οκτώ χρό­νια μετά την κα­τάρ­ρευ­ση της Λήμαν Μπρά­δερς, όχι μόνο δεν φαί­νε­ται διέ­ξο­δος, αλλά, αντί­θε­τα, πλη­θαί­νουν τα ση­μά­δια που δεί­χνουν ότι το 2016 θα είναι ένα νέο, ίσως και χει­ρό­τε­ρο, 2008. Σε αυτά τα χρό­νια οι κυ­ρί­αρ­χες τά­ξεις κα­τα­νό­η­σαν ότι έχουν κρίση στρα­τη­γι­κής: γνω­ρί­ζουν ότι ο νο­ε­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός δεν είναι δυ­να­τόν να τους βγά­λει από την κρίση, αλλά είναι απο­φα­σι­σμέ­νες να συ­νε­χί­σουν ακά­θε­κτες... τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή.

Αυτό το στρα­τη­γι­κό «βάλ­τω­μα» –που τόσο καλά απει­κο­νί­ζει ο Σόι­μπλε– δεν ση­μαί­νει ότι οι κα­πι­τα­λι­στές γί­νο­νται λι­γό­τε­ρο επι­κίν­δυ­νοι για τις λαϊ­κές τά­ξεις. Ίσα-ίσα, απέ­δει­ξαν στα 8 χρό­νια της κρί­σης ότι ο στό­χος τους δεν είναι πλέον μόνο μια επι­δεί­νω­ση του πο­σο­στού εκ­με­τάλ­λευ­σης των ερ­γα­τών, αλλά μια ρι­ζι­κή εκ­θε­με­λί­ω­ση όλων των ερ­γα­τι­κών και κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων του 20ού αιώνα, η με­τα­τρο­πή της ερ­γα­τι­κής τάξης σε ένα άθροι­σμα ατό­μων, σε ένα «πλή­θος» ανί­κα­νο να αντι­στα­θεί και να εμπνεύ­σει. Όμως, ταυ­τό­χρο­να, αυτό το στρα­τη­γι­κό κενό εξη­γεί και τα συμ­πτώ­μα­τα πο­λι­τι­κής «νο­ση­ρό­τη­τας» του συ­στή­μα­τος, όπως η ανά­δει­ξη του Τραμπ στις ΗΠΑ, του Τζόν­σον στη Βρε­τα­νία, της Λεπέν στη Γαλ­λία, του Γκρί­λο στην Ιτα­λία κ.ο.κ.

Στα χρό­νια της κρί­σης ο κό­σμος αντι­στά­θη­κε μα­ζι­κά στην Ελ­λά­δα, στην Ισπα­νία, στην Πορ­το­γα­λία και σή­με­ρα με συ­γκλο­νι­στι­κό τρόπο στη Γαλ­λία. Όμως, το ζή­τη­μα της πο­λι­τι­κής δια­χεί­ρι­σης των αγώ­νων του απο­δεί­χτη­κε –με κο­ρυ­φαίο πα­ρά­δειγ­μα τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εδώ– κα­θο­ρι­στι­κής ση­μα­σί­ας.

Στις μέρες της Γέ­νο­βας κυ­ριαρ­χού­σε η αι­σιο­δο­ξία. Πολ­λοί πι­στεύ­α­με ότι ήμα­σταν μια ανάσα από το να αρ­χί­σει ένας γε­νι­κευ­μέ­νος ανο­δι­κός καλ­πα­σμός, ένα νέο πα­γκό­σμιο ’68. Την επο­μέ­νη της Γέ­νο­βας, η γυμνή βία του κρά­τους έκανε ένα τμήμα του κι­νή­μα­τος (την ATTACK, τη Ναόμι Κλάιν, τις ρι­ζο­σπα­στι­κές ΜΚΟ, το νέο αυ­τό­νο­μο-ρε­φορ­μι­σμό κλπ) να στρα­φούν δεξιά. Να προ­τεί­νουν την εγκα­τά­λει­ψη του «δρό­μου» και τη στρο­φή σε πρα­κτι­κές έντι­μης δια­πραγ­μά­τευ­σης. Ένα άλλο τμήμα στρά­φη­κε στην «πο­λι­τι­κή». Στην προ­σπά­θεια, που κυ­ρί­ως εκ­φρά­στη­κε με τα «πλα­τιά κόμ­μα­τα» (με το Linke, το Bloco, το NPA, τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αρ­γό­τε­ρα το Podemos κλπ), να υπάρ­ξει συ­γκέ­ντρω­ση δυ­νά­με­ων, να συ­νε­χί­σου­με την τα­κτι­κή του ενιαί­ου με­τώ­που στο πο­λι­τι­κό πεδίο, να διεκ­δι­κή­σου­με νίκες για τον κόσμο μας.

Αυτή η τα­κτι­κή δο­κι­μά­στη­κε σε κο­ρυ­φαίο επί­πε­δο στην Ελ­λά­δα με τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και ητ­τή­θη­κε μέσα από τη συν­θη­κο­λό­γη­ση της ηγε­τι­κής ομά­δας του Α. Τσί­πρα. Όμως η συ­γκε­κρι­μέ­νη πείρα από αυτόν τον αγώνα (κυ­ρί­ως οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις και η τα­κτι­κή για την υλο­ποί­η­ση του συν­θή­μα­τος «Κυ­βέρ­νη­ση Αρι­στε­ράς», η ση­μα­σία της ρή­ξης-εξό­δου με την Ευ­ρω­ζώ­νη, αλλά και η ση­μα­σία της δη­μο­κρα­τί­ας και της δη­μό­σιας πο­λι­τι­κής πάλης μέσα στα «πλα­τιά κόμ­μα­τα») γί­νε­ται σή­με­ρα άξο­νας δια­φο­ρο­ποί­η­σης για τους anticapitalistas μέσα στο Podemos, για την αρι­στε­ρή πτέ­ρυ­γα του Bloco, για τις ορ­γα­νώ­σεις και τις συλ­λο­γι­κό­τη­τες της Αρι­στε­ράς στη Γαλ­λία κλπ. Επί­σης, η μα­ζι­κή ρήξη της αρι­στε­ρής πτέ­ρυ­γας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η δη­μιουρ­γία της ΛΑΕ, μαζί με το τμήμα που προ­σήλ­θε από την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, συ­νε­χί­ζουν να δί­νουν ένα πα­ρά­δειγ­μα προ­σπά­θειας για μια ρι­ζο­σπα­στι­κά αρι­στε­ρή, αλλά ταυ­τό­χρο­να και μα­ζι­κή-απο­τε­λε­σμα­τι­κή πο­λι­τι­κή.

Τα 15 χρό­νια, που ακο­λού­θη­σαν τη Γέ­νο­βα, ήταν χρό­νια πυκνά, χρό­νια με δυ­σκο­λί­ες, αγώ­νες, νίκες, αλλά και δια­ψεύ­σεις. Ο κα­λύ­τε­ρος τρό­πος για να συ­νε­χί­σου­με είναι ένα πα­λαιό­τε­ρο σύν­θη­μα του Μάη: «Ce n’ est qu’ un début –Continuons le combat». Δεν ήταν παρά μια αρχή – Να συ­νε­χί­σου­με τον αγώνα!


Rproject | Resist | Reclaim | Revolt