Aπό συνέντευξή του στα ΝΕΑ και στην ΒΙΚΥ ΧΑΡΙΣΟΠΟΥΛΟΥ το 2003
Περί τέχνης, καθημερινότητας, χάους, Αμερικανών και αισθηματισμού μιλάει ο 83χρονος ζωγράφος Άλκης Πιερράκος, μόνιμος κάτοικος Παρισιού.
«Γίναμε όλοι Αμερικανοί. Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας. Το μεγάλο ατού σ' εμάς τους Ευρωπαίους είναι ο αισθηματισμός», λέει ο 83χρονος ζωγράφος Άλκης Πιερράκος, που ζει και εργάζεται στο Παρίσι
«Ο ιμπρεσιονισμός είναι η ευτυχία που δεν ζούμε. Ο εξπρεσιονισμός είναι η καταγραφή του προβληματισμού που επιβάλλει η καθημερινότητα. Η πρωτοπορία επιτυγχάνεται στη μοναξιά, στην εσωστρέφεια που επιβάλλει η παρατήρηση του κόσμου, όχι στις επιβαλλόμενες δημόσιες σχέσεις, είναι τελικά θέμα εσωτερικής ωρίμανσης». Ο Άλκης Πιερράκος βάζει το προσωπικό του «χρώμα» στους «πατροπαράδοτους» ορισμούς των εικαστικών μορφών.
«Ελεγχόμενο χάος». Με τις δύο αντιφατικές, προσδιοριστικές της εσωτερικής «δομής» των έργων του, λέξεις ορίζει το έργο του 83χρονου, σήμερα, Άλκη Πιερρράκου ο Γάλλος φιλέλληνας θεωρητικός Ζακ Λακαριέρ. Ο ζωγράφος κραυγάζει σχεδόν με τα έργα του «κάτω η ψεύτικη ευτυχία», αλλά... «ζωγράφιζα κι εγώ γοργόνες, μπουκέτα και κοσμικές κυρίες. Μετά τον πόλεμο αναγκάστηκα να ενταχθώ και εικαστικά στον κόσμο της τραγωδίας. Σήμερα, έχω την υπεροψία να νομίζω ότι είμαι ένας νέος Καντίσκι», δηλώνει με την... ανερυθρίαστη «έπαρση» της πεντηκονταετούς παραγωγικής εικαστικής δραστηριότητας και την άκρως ευνοϊκή αντιμετώπισή της ανά την Ευρώπη.
Γεννημένος στην - πολυεθνική - Θεσσαλονίκη του 1920, ο Άλκης Πιερράκος πέρασε τα πρώτα του εφηβικά χρόνια στη Γιουγκοσλαβία και το 1954, ύστερα από μια επταετία σπουδών και αναζήτησης στην Ιταλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και την Αγγλία, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ζει και εργάζεται. Εξέθεσε έργα του από το 1951 (Λονδίνο) σε ομαδικές, αρχικά, και στη συνέχεια σε ατομικές εκθέσεις ανά την υφήλιο (Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο, Φλωρεντία, Μόσχα, Ρίο ντε Τζιανέιρο, Βρυξέλλες κ.ά).
«Υπήρξα ένας κακομαθημένος αστός. Με τα χρόνια, με τις εμπειρίες, με τις εικόνες που κατέγραψα τα χρόνια του Εμφυλίου, και αργότερα στη μεταπολεμική Ελλάδα, η καρδιά μου πήγε αριστερά», δηλώνει εκείνος. «Όταν έκανα τις πρώτες μου ακουαρέλες ήξερα ήδη καλά τη σημασία της ρωσικής πρωτοπορίας. Ήταν δύσκολα εκείνα τα χρόνια για τη Σοβιετική Ένωση αλλά είναι η επανάσταση που έφερε τα νέα μυαλά. Ο Στάλιν ήταν ένας σκληρός άνθρωπος που δεν βοήθησε την καλλιτεχνική δημιουργία - τους επέβαλε να ζωγραφίζουν εργάτες με κόκκινες σημαίες - αλλά αυτή η "στέρηση" της έκφρασης είναι που έφερε την έκρηξη της πρωτοπορίας. Μέχρι τότε οι Ρώσοι ζωγράφιζαν κι εκείνοι κοσμικές κυρίες σε σαλόνια, μπουκέτα και τοπία».
Θυμάται τον Έλληνα συλλέκτη Γεώργιο Κωστάκη και το πάθος του για τα απαγορευμένα επί του σταλινικού καθεστώτος έργα της λεγόμενης ρωσικής πρωτοπορίας. Κρατά ακόμη - «κοσμούν το σπίτι μας», λέει - τις ρώσικες κούκλες, αντίδωρα του συλλέκτη μαζί με το μαύρο χαβιάρι που του είχε στείλει ο Γ. Κωστάκης, αδυνατώντας να πληρώσει από τη Μοσχα σε χρήμα για την αγορά ενός πίνακα του νεαρού τότε Άλκη Πιερράκου.
«Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας»
Εξπρεσιονιστής, αφηρημένος, πειραματιστής αλλά και «παραδοσιακός», πιστός στην «καθαρή ζωγραφική», ο Άλκης Πιερράκος αρνείται τις σύγχρονες, λεγόμενες πρωτοποριακές, μεθόδους εικαστικής δημιουργίας. «Δεν υπάρχει ζωγραφική χωρίς το πινέλο», δηλώνει. «Μπορεί κανείς με τα γλυκύτερα μέσα να πει τα σκληρότερα πράγματα. Μπορεί το μολύβι, η ακουαρέλα, η σινική μελάνη να προκύψουν πολύ πιο βίαια από κάποια κολάζ».
Αρνείται τις «παραδοξολογίες» των σύγχρονων καλλιτεχνών. «Ο Πικάσο, ο Φράνσις Μπέικον δεν χρειάστηκε να κάνουν παραδοξολογίες για να καταγραφούν ως πρωτοπόροι. Η ζωγραφική πρέπει να παραμείνει ζωγραφική. Άλλο οι δημόσιες σχέσεις, άλλο ο κινηματογράφος...».
Και η αρετή του καλλιτέχνη;
«Μη νομίζετε πως είναι αυτό που λένε ταλέντο. Η πίστη στη συνέχεια είναι η αρετή. Γίναμε όλοι Αμερικανοί. Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας. Εγώ τους μισώ βαθιά τους Αμερικανούς. Το μεγάλο ατού σ' εμάς τους Ευρωπαίους είναι ο αισθηματισμός».
«Γίναμε όλοι Αμερικανοί. Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας. Το μεγάλο ατού σ' εμάς τους Ευρωπαίους είναι ο αισθηματισμός», λέει ο 83χρονος ζωγράφος Άλκης Πιερράκος, που ζει και εργάζεται στο Παρίσι
«Ο ιμπρεσιονισμός είναι η ευτυχία που δεν ζούμε. Ο εξπρεσιονισμός είναι η καταγραφή του προβληματισμού που επιβάλλει η καθημερινότητα. Η πρωτοπορία επιτυγχάνεται στη μοναξιά, στην εσωστρέφεια που επιβάλλει η παρατήρηση του κόσμου, όχι στις επιβαλλόμενες δημόσιες σχέσεις, είναι τελικά θέμα εσωτερικής ωρίμανσης». Ο Άλκης Πιερράκος βάζει το προσωπικό του «χρώμα» στους «πατροπαράδοτους» ορισμούς των εικαστικών μορφών.
«Ελεγχόμενο χάος». Με τις δύο αντιφατικές, προσδιοριστικές της εσωτερικής «δομής» των έργων του, λέξεις ορίζει το έργο του 83χρονου, σήμερα, Άλκη Πιερρράκου ο Γάλλος φιλέλληνας θεωρητικός Ζακ Λακαριέρ. Ο ζωγράφος κραυγάζει σχεδόν με τα έργα του «κάτω η ψεύτικη ευτυχία», αλλά... «ζωγράφιζα κι εγώ γοργόνες, μπουκέτα και κοσμικές κυρίες. Μετά τον πόλεμο αναγκάστηκα να ενταχθώ και εικαστικά στον κόσμο της τραγωδίας. Σήμερα, έχω την υπεροψία να νομίζω ότι είμαι ένας νέος Καντίσκι», δηλώνει με την... ανερυθρίαστη «έπαρση» της πεντηκονταετούς παραγωγικής εικαστικής δραστηριότητας και την άκρως ευνοϊκή αντιμετώπισή της ανά την Ευρώπη.
Γεννημένος στην - πολυεθνική - Θεσσαλονίκη του 1920, ο Άλκης Πιερράκος πέρασε τα πρώτα του εφηβικά χρόνια στη Γιουγκοσλαβία και το 1954, ύστερα από μια επταετία σπουδών και αναζήτησης στην Ιταλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και την Αγγλία, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ζει και εργάζεται. Εξέθεσε έργα του από το 1951 (Λονδίνο) σε ομαδικές, αρχικά, και στη συνέχεια σε ατομικές εκθέσεις ανά την υφήλιο (Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο, Φλωρεντία, Μόσχα, Ρίο ντε Τζιανέιρο, Βρυξέλλες κ.ά).
«Υπήρξα ένας κακομαθημένος αστός. Με τα χρόνια, με τις εμπειρίες, με τις εικόνες που κατέγραψα τα χρόνια του Εμφυλίου, και αργότερα στη μεταπολεμική Ελλάδα, η καρδιά μου πήγε αριστερά», δηλώνει εκείνος. «Όταν έκανα τις πρώτες μου ακουαρέλες ήξερα ήδη καλά τη σημασία της ρωσικής πρωτοπορίας. Ήταν δύσκολα εκείνα τα χρόνια για τη Σοβιετική Ένωση αλλά είναι η επανάσταση που έφερε τα νέα μυαλά. Ο Στάλιν ήταν ένας σκληρός άνθρωπος που δεν βοήθησε την καλλιτεχνική δημιουργία - τους επέβαλε να ζωγραφίζουν εργάτες με κόκκινες σημαίες - αλλά αυτή η "στέρηση" της έκφρασης είναι που έφερε την έκρηξη της πρωτοπορίας. Μέχρι τότε οι Ρώσοι ζωγράφιζαν κι εκείνοι κοσμικές κυρίες σε σαλόνια, μπουκέτα και τοπία».
Θυμάται τον Έλληνα συλλέκτη Γεώργιο Κωστάκη και το πάθος του για τα απαγορευμένα επί του σταλινικού καθεστώτος έργα της λεγόμενης ρωσικής πρωτοπορίας. Κρατά ακόμη - «κοσμούν το σπίτι μας», λέει - τις ρώσικες κούκλες, αντίδωρα του συλλέκτη μαζί με το μαύρο χαβιάρι που του είχε στείλει ο Γ. Κωστάκης, αδυνατώντας να πληρώσει από τη Μοσχα σε χρήμα για την αγορά ενός πίνακα του νεαρού τότε Άλκη Πιερράκου.
«Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας»
Εξπρεσιονιστής, αφηρημένος, πειραματιστής αλλά και «παραδοσιακός», πιστός στην «καθαρή ζωγραφική», ο Άλκης Πιερράκος αρνείται τις σύγχρονες, λεγόμενες πρωτοποριακές, μεθόδους εικαστικής δημιουργίας. «Δεν υπάρχει ζωγραφική χωρίς το πινέλο», δηλώνει. «Μπορεί κανείς με τα γλυκύτερα μέσα να πει τα σκληρότερα πράγματα. Μπορεί το μολύβι, η ακουαρέλα, η σινική μελάνη να προκύψουν πολύ πιο βίαια από κάποια κολάζ».
Αρνείται τις «παραδοξολογίες» των σύγχρονων καλλιτεχνών. «Ο Πικάσο, ο Φράνσις Μπέικον δεν χρειάστηκε να κάνουν παραδοξολογίες για να καταγραφούν ως πρωτοπόροι. Η ζωγραφική πρέπει να παραμείνει ζωγραφική. Άλλο οι δημόσιες σχέσεις, άλλο ο κινηματογράφος...».
Και η αρετή του καλλιτέχνη;
«Μη νομίζετε πως είναι αυτό που λένε ταλέντο. Η πίστη στη συνέχεια είναι η αρετή. Γίναμε όλοι Αμερικανοί. Ντρεπόμαστε για τον αισθηματισμό μας. Εγώ τους μισώ βαθιά τους Αμερικανούς. Το μεγάλο ατού σ' εμάς τους Ευρωπαίους είναι ο αισθηματισμός».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου