Σπύρος Μπενετάτος
Τα αυτονομιστικά κόμματα όχι μόνο πλειοψήφησαν αισθητά έναντι των ενωτικών κομμάτων, αλλά διατηρούν την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών του καταλανικού κοινοβούλιου (70 από τις 135 έδρες) και είναι πάλι σε θέση να σχηματίσουν κυβέρνηση. Το κόμμα του Ραχόι, που αναδύθηκε πλέον στα μάτια των Καταλανών ως ολοφάνερο σύμβολο του φρανκισμού, καταποντίστηκε και από τις 11 προηγούμενες έδρες του διατηρεί μόλις 3.
Παρά το ρεκόρ εκλογικής προσέλευσης (81,94%, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ιστορικό ρεκόρ του 74,85% που σημειώθηκε στις εκλογές εκλογές του 2015), ο συσχετισμός μεταξύ των δύο βασικών αντίπαλων μπλοκ δεν μεταβλήθηκε ουσιαστικά: Οι τρεις συνδυασμοί του αυτονομιστικού μπλοκ (το κόμμα του Πουϊτζδεμόν και οι συνεργαζόμενοι με αυτό – Μαζί για την Καταλονία - JuntsxCat, ο συναπισμός γύρω από τη σοσιαλδημοκρατική Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας -ERC–CatSí- και η αντικαπιταλιστική Λίστα Λαϊκής Ενότητας – CUP) συγκέντρωσαν το 47,49% των ψήφων, ποσοστό που πρακτικά συμπίπτει με το 47,8% που πήραν στις εκλογές του 2015. (Η διαδεδομένη πολιτική εκτίμηση ότι η αύξηση της συμμετοχής στις εκλογές θα λειτουργούσε σε βάρος του αυτονομιστικού μπλοκ αποδείχθηκε εσφαλμένη.) Τα τρία κόμματα του ενωτικού μπλοκ (οι νεοφιλελεύθεροι Πολίτες Ciudadanos –Cs, το καταλανικό σκέλος του σοσιαλιστικού κόμματος - PSC–PSOE και το τοπικό παράρτημα του Λαϊκού Κόμματος –PP του Ραχόι) συγκέντρωσαν το 43,49% των ψήφων, έναντι του 39,11% που έλαβαν το 2015. Οι 4 ποσοστιαίες μονάδες της ανόδου τους συμπίπτουν με τα ποσοστά υποχώρησης της δύναμης των ενδιάμεσων ως προς το ζήτημα της ανεξαρτησίας κομμάτων των εκλογών του 2015: της χριστιανοδημοκρατικής Δημοκρατικής Ένωσης της Καταλονίας (unio.cat - η οποία έχει πλέον οποία αυτοδιαλυθεί) που είχε πάρει 2,51% το 2015, και του αριστερού σχηματισμού γύρω από το Podemos, Καταλονία από Κοινού - Μπορούμε -CatComú–Podem, το οποίο έλαβε το 2015 το 8,94% των ψήφων και στις τωρινές εκλογές το 7,45%, υποχωρώντας κατά 1,5%.
Στο εσωτερικό όμως των δύο βασικών μπλοκ οι εκλογές ανέδειξαν σημαντικές ανακατατάξεις:
Στο ενωτικό μπλοκ (το μπλοκ που όχι μόνο αντιτάχθηκε στην αυτονομία, αλλά στήριξε ανοιχτά την εφαρμογή του άρθρου 155 και την κατασταλτική πολιτική του Ραχόι), οι Ciudadanos θριάμβευσαν, καθώς αναδείχθηκαν πρώτο κόμμα στην Καταλονία, με 25,37% των ψήφων και 37 έδρες, σε θεαματική άνοδο σε σύγκριση με τις επιδόσεις του στις εκλογές του 2015 (όπου έλαβε 17,9% και 25 έδρες). Δεν έχει βέβαια τη δυνατότητα να διεκδικήσει την κυβέρνηση, είναι όμως πλέον η ηγετική δύναμη του ενωτικού μπλοκ στην Καταλονία. Αλλά και πέραν της Καταλανίας, η θεαματική του άνοδος, αντιπαραβαλλόμενη με τον καταποντισμό του Λαϊκού κόμματος, του επιτρέπει πιθανότατα να διεκδικήσει την ηγεμονία στο ευρύτερο επίπεδο του ισπανικού Κράτους. Όσο για το Σοσιαλιστικό κόμμα, αυτό βελτίωσε μεν ελαφρά τη θέση του (13,88% και 17 έδρες, έναντι του 12,72% και των 16 εδρών του 2015), βρίσκεται όμως, όπως έχουν τα πράγματα, στη σκιά των Ciudadanos και, αν δεν διαφοροποιηθεί σε επίμαχα ζητήματα (ζητώντας πρωτίστως την άρση του 155), κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί στην Καταλονία. Έτσι, η συνοχή του μπλοκ στο άμεσο μέλλον δεν είναι πλέον απολύτως δεδομένη.
Στο αυτονομιστικό μπλοκ, το κόμμα του Πουϊτζδεμόν ανέκτησε μεγάλο μέρος της εκλογικής επιρροής που φαινόταν να έχει απολέσει στις δημοσκοπήσεις του περασμένου διαστήματος, επιτυγχάνοντας, με ελάχιστη διαφορά ψήφων, να προηγηθεί της ERC, η οποία ξεκίνησε την προεκλογική εκστρατεία με μεγάλο δημοσκοπικό προβάδισμα (JuntsxCat: 21,65% & 34 έδρες, ERC–CatSí: 21,39% & 32 έδρες). Ο Πουϊτζδεμόν παραμένει, λοιπόν, ο κύριος υποψήφιος για την προεδρία της νέας κυβέρνησης της Καταλονίας. Ενώ τα δύο αυτά κόμματα αύξησαν το ποσοστό και τις έδρες τους σε σχέση με τις εκλογές του 2015 (αθροίζουν από κοινού το 43% των ψήφων και 66 έδρες, ενώ το 2015, όπου είχαν κατέβει ως ενιαίος συνασπισμός, είχαν λάβει το 39,59% και 62 έδρες), το τρίτο κόμμα του μπλοκ, η CUP, έχασε πολύ μεγάλο της εκλογικής της δύναμης, παίρνοντας 4,45% και 4 έδρες, έναντι του 8,21% και των 10 εδρών που είχε κερδίσει το 2015. Οι έδρες της όμως είναι απαραίτητες για τον σχηματισμό αυτονομιστικής κυβέρνησης (απαιτούνται 68 έδρες)και έτσι παραμένει, όπως και στις εκλογές του 2015, ο κρίσιμος ρυθμιστής της κατάστασης.
Ο σχηματισμός κυβέρνησης από τις αυτονομιστικές δυνάμεις αναμένεται δύσκολος, διότι πλέον βρίσκονται άμεσα αντιμέτωποι με το έλλειμμα στρατηγικής που έγινε καταφανές το προηγούμενο διάστημα: κλιμάκωση της πίεσης διαπραγμάτευσης, όπως πρεσβεύει πλέον ο Πουϊτζδεμόν και η ERC, ή μονομερής ανεξαρτησία, όπως συνεχίζει να υποστηρίζει η CUP;
Το εκλογικό αποτέλεσμα προκαλεί –ή ξαναβάζει στο τραπέζι- πολλά και καυτά ερωτήματα για το καταλανικό κίνημα και την αριστερά, που υπερβαίνουν κατά πολύ το παρόν σημείωμα. Όσα όμως κι αν είναι αυτά, καταδεικνύει ότι ο αγώνας –ένας μακρύς αγώνας- για τη συγκρότηση μιας αυτοδύναμης Καταλανικής Πολιτείας συνεχίζεται. Μια νέα φάση ξεκινά. Δύσκολη και αβέβαιη, στην οποία όμως οι δυνάμεις της ανεξαρτησίας αποκτούν πρόσθετα πλεονεκτήματα, με πρώτιστο το φιάσκο στο οποίο οδηγήθηκε η πολιτική καταστολής, με την οποία επιχείρησε να αντιμετωπίσει το καταλανικό αυτονομιστικό κίνημα ο Ραχόι. Και δεύτερον, την ευκαρία που δίνει στις δυνάμεις της ανεξαρτησίας η νέα εντολή (που τους δώρισε εκ των πραγμάτων ο …Ραχόι!) να χαράξουν μια νέα, αυτή τη φορά συνεκτική, πολιτική για την επίτευξη της ανεξαρτησίας.
Δεν γνωρίζουμε βέβαια –αλλά θα γίνει σαφές τις ερχόμενες μέρες- πώς θα συνεχίσει ο Ραχόι με την κατασταλτική πολιτική του. Είναι όμως προφανές ότι τα αδιέξοδά της εντείνονται εκθετικά με το εκλογικό αποτέλεσμα , βάσει του οποίου εξόριστοι ή φυλακισμένοι καταλανοί πολιτικοί καλούνται να ξανασχηματίσουν κυβέρνηση. Η δυστοπία των καταλανικών εκλογών, των πρώτων εκλογών που διεξάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση με πολιτικούς κρατούμενους ή εξόριστους ηγέτες κοινοβουλευτικών πολιτικών κομμάτων, συνεχίζεται με νέα μορφή. Και το καταλανικό και ισπανικό αδιέξοδο συνεχίζει να είναι συγχρόνως ευρωπαϊκό αδιέξοδο…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου