Εδώ και μήνες συζητιέται και σε κάποιες περιοχές έχουν γίνει τέτοιες προσπάθειες «από τα κάτω». Ωστόσο είναι εμφανές ότι πρέπει να ξυπνήσουν και οι ηγεσίες και να υπάρξει ένας συντονισμός και σε κεντρικό επίπεδο μεταξύ των δυνάμεων της αριστεράς και των συλλογικοτήτων του αντιεξουσιαστικού χώρου που λειτουργούν με κινηματική λογική, που θα δώσει το έναυσμα αλλά και την αισιοδοξία στους ανθρώπους σε κάθε περιοχή να βρεθούν σε τέτοιες κοινές πρωτοβουλίες. Εδώ υπάρχει αντίστοιχη απόφαση του τελευταίου Πανελλαδικού Συντονιστικού της Ανταρσύα για ένα τέτοιο κάλεσμα, το
οποίο μένει να δούμε τις επόμενες βδομάδες αν θα υλοποιηθεί από την ΚΣΕ ή αν θα παραμείνει σε
διακηρυκτικό επίπεδο. Μερικές σκέψεις για τα άμεσα καθήκοντα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς σε μία δύσκολη συγκυρία, τόσο από πλευράς μαχητικότητας του κινήματος όσο και από πλευράς φασιστικής απειλής. Μπορούμε να αντιστρέψουμε το κλίμα και να ξαναζωντανέψουμε την προοπτική της νίκης και της ανατροπής;
Ένα τέτοιο μέτωπο θα πρέπει να αντιπαρατεθεί και σε ιδεολογικό/φρασεολογικό επίπεδο με το ανερχόμενο φασιστικό κίνημα. Καλώς ή κακώς, η αντικαπιταλιστική φρασεολογία δεν είναι κοινός τόπος για τον πολύ κόσμο. Η ελληνική ταυτότητα και η «εθνική ενότητα» είναι έννοιες θετικές για τους περισσότερους και εκεί πατάει η Χρυσή Αυγή. Άλλωστε όλο και από περισσότερους ακούς ότι «δε συμφωνώ με όλα όσα λέει και κάνει η Χρυσή Αυγή, αλλά σε κάποια καλά τα λένε». Και εκεί είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος, στην εύνοια ή έστω ανοχή που της δείχνει όλο και περισσότερος κόσμος, μέσα στην απόγνωσή του και το γενικότερο μπέρδεμα λόγω της κατάρρευσης όλων όσων θεωρούσε μέχρι σήμερα δεδομένα. Αυτό που μπορεί ένα αντιφασιστικό μέτωπο να αντιπαραθέσει σαν κεντρικό σύνθημα –για να μην είναι ένα στείρο κίνημα άρνησης- είναι αυτό της πραγματικής δημοκρατίας –πραγματικής για να διαχωρίζεται από τη σάπια κατάσταση που βιώνουμε εδώ και δεκαετίες– η οποία είναι μία έννοια καθολικά αναγνωρισμένη ως θετική αλλά με την οποία η Χρυσή Αυγή δεν μπορεί να «παίξει».
Φυσικά ένα τέτοιο μέτωπο δεν μπορεί να στεγάσει όλες τις αντιφασιστικές δράσεις που απορρέουν από τις διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε χώρου και κάθε οργάνωσης. Αυτές μπορούν να γίνονται παράλληλα. Όμως εκεί που μπορούμε να είμαστε μαζί πρέπει να είμαστε μαζί, με ένα συντονισμό, μια συνεννόηση για την περιφρούρηση των δράσεων κλπ – κανείς δεν περισσεύει, ειδικά σε τέτοιες κρίσιμες εποχές.
Επίσης χρειάζεται συντονισμένη παρέμβαση στα σχολεία, κατεξοχήν χώρο φασιστικής στρατολόγησης σήμερα, είτε με τη μορφή του αντιφασιστικού μετώπου, είτε –ακόμα καλύτερα- με τη μορφή αριστερών σχημάτων τύπου ΕΑΑΚ.
…αλλά όχι αρκετό.
Το αντιφασιστικό μέτωπο όμως σίγουρα δεν είναι αρκετό για να ανακόψει τον εκφασισμό της κοινωνίας. Ακριβώς επειδή είναι ένα μέτωπο «αντί-», που ετεροκαθορίζεται δηλαδή, έχει περιορισμούς στην παρέμβασή του σε μια κοινωνία που αναζητά μια σανίδα σωτηρίας. Αν δεν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις αναγκαίες αντι-δομές και το «αντίπαλο δέος», όλο και περισσότερος κόσμος θα βρίσκει αποκούμπι στην «προστασία» της Χρυσής Αυγής όταν το κοινωνικό κράτος καταρρέει με αυτή την ταχύτητα. Αυτό που προτείνω είναι ουσιαστικά μια εναλλακτική ανάγνωση του σχήματος κόμμα-μέτωπο-κίνημα, μια προσαρμογή στις σημερινές ανάγκες, όπου σε «κόμμα» μετατρέπεται το αντικαπιταλιστικό μέτωπο, ενώ το μέτωπο γίνεται ευρύτερο και περιλαμβάνει δυνάμεις με τις οποίες συμπίπτουν οι άμεσοι στόχοι που κι εμείς θέτουμε, χωρίς όμως να είναι απαραίτητο ότι με το ίδιο ακριβώς σχήμα θα φτάσουμε μέχρι την αντικαπιταλιστική ανατροπή. Ας ξεκινήσουμε από το κόμμα. Μάλλον, επειδή η λέξη κόμμα παραπέμπει σε έναν αρκετά συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας, προτιμώ τη λέξη «οργάνωση» ή «νέος κομμουνιστικός φορέας», όπως συζητιέται έντονα τελευταία στο χώρο.
Χρειάζεται ο νέος κομμουνιστικός φορέας;
Η απάντηση είναι απλή: σαφέστατα. Όποιος δε βλέπει την απουσία σύγχρονου επαναστατικού υποκειμένου που να μπορεί να εμπνεύσει είναι τυφλός (ή ήδη οργανωμένος σε κάποιο χώρο που θεωρεί ότι αποτελεί αυτό το υποκείμενο, άρα μάλλον θεωρεί ότι είμαστε σε καλό δρόμο και δε μοιραζόμαστε τις ίδιες ανησυχίες, τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό – φυσικά, ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει, η πραγματικότητα όμως συνήθως είναι αδυσώπητη). Στις μάχες που έρχονται χρειάζεται μία στοιχειωδώς συμπαγής οργάνωση. Δεν είναι τυχαία πχ και η μετατροπή του Σύριζα σε κόμμα. Όποιος είναι σκορπιοχώρι δύσκολα θα αντέξει και θα καταφέρει να πάρει τις αναγκαίες πρωτοβουλίες στη δύσκολη πολιτικά περίοδο που ήδη διανύουμε.
Ωραία, και τι χαρακτηριστικά θα έχει αυτή η οργάνωση;
Είναι εμφανές ότι ο ιεραρχικός δημοκρατικός συγκεντρωτισμός (και ακόμα περισσότερο η σταλινική εκδοχή του) είναι σήμερα απωθητικός για τον ευρύτερο προοδευτικό κόσμο – περισσότερο από την αρχική επιτυχία της ρωσικής επανάστασης, του χρεώνεται ο εν συνεχεία εκφυλισμός και η γραφειοκρατικοποίησή της (ανεξάρτητα από το αν κάτι τέτοιο όντως ισχύει ή όχι). Δεν είναι τυχαίο το ότι ειδικά μετά την πτώση του «υπαρκτού» υπάρχει όλο και πιο έντονο ενδιαφέρον για εγχειρήματα άμεσης δημοκρατίας (οι πλατείες είναι ένα τρανταχτό και πρόσφατο παράδειγμα). Ο νέος κομμουνιστικός φορέας λοιπόν θα λειτουργεί όσο γίνεται αντιιεραρχικά, με βάση τη δημοκρατική ενότητα δράσης, χωρίς οι διαφορές να κρύβονται αλλά και χωρίς να αποτελούν εμπόδιο στη δράση.
Επίσης, κάτι που λέμε εδώ και ένα χρόνο αλλά ποτέ δεν το κάνουμε πιο συγκεκριμένο: να μάθουμε από τις πλατείες, από τον τρόπο οργάνωσής τους. Σωστά, δεν μπορεί να λειτουργεί στα πάντα αμεσοδημοκρατικά μια οργάνωση με πανελλαδική δικτύωση, όμως μπορούν να εισαχθούν τέτοια στοιχεία, όπως πχ τα εσωτερικά δημοψηφίσματα, όπου θα συμμετέχουν όλα τα μέλη (μπορούν να κατατεθούν συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς μπορεί να γίνει πρακτικά κάτι τέτοιο – αυτό που μας λείπει είναι η πολιτική βούληση). Εκτιμώ πως μια οργάνωση που θα προσέγγιζε ειλικρινά τέτοιες μεθόδους λήψης αποφάσεων θα μπορούσε να εμπνεύσει τη νεολαία που λοξοκοιτάζει προς τον αντιεξουσιαστικό χώρο αλλά και να συσπειρώσει κόσμο που πολιτικοποιήθηκε στις πλατείες ή που έχει αποσυρθεί, ειδικά αν αυτό γινόταν θαρραλέα, με μια καμπάνια εγγραφής μελών τύπου «χτίζουμε την αντισυστημική αριστερά της άμεσης (ή πραγματικής) δημοκρατίας». Χρειαζόμαστε τέτοια άλματα, χρειαζόμαστε να δούμε (και να δοκιμάσουμε) τα πράγματα αλλιώς από όπως έχουμε συνηθίσει. Αν θέλετε, και επειδή πρέπει να διδασκόμαστε από το παρελθόν, αν οι πλατείες και οι συνελεύσεις γειτονιάς του 2011 έχουν μια ελάχιστη αναλογία με τα σοβιέτ του 1905, τότε, όπως οι μπολσεβίκοι πήραν με το μέρος τους τα σοβιέτ το 1917, έτσι κι εμείς πρέπει να προετοιμάσουμε μια αντίστοιχη μελλοντική επανάσταση προσεγγίζοντας ιδέες που υπάρχουν σήμερα σε ανοιχτές συνελεύσεις και αυτοδιαχειριζόμενους χώρους. Άλλωστε, ο τρόπος οργάνωσης του επαναστατικού υποκειμένου οφείλει να έχει στοιχεία από τη μελλοντική σοσιαλιστική και κομμουνιστική κοινωνία και δεν μπορούμε να λέμε στον κόσμο ότι είμαστε αντίθετοι με τη λογική της ανάθεσης αλλά να την εφαρμόζουμε οι ίδιοι στα εσωτερικά μας ζητήματα. Ακόμα και τα συνέδρια με αναλογία αντιπροσώπων 1:3 μπορεί να φαίνονται δημοκρατικά, αλλά στην πραγματικότητα στις κεντρικές πολιτικές αποφάσεις αφήνουν τα 2/3 των μελών της οργάνωσης ουσιαστικά σε ρόλο αφισοκολλητή!
Συνεχίζοντας στο ίδιο μοτίβο, και εφόσον δεν είμαστε της λογικής «ένα είναι το κόμμα», εφόσον δηλαδή δεχόμαστε ότι στη σοσιαλιστική κοινωνία θα υπάρχει πολιτική πολυφωνία και διαφορετικά κόμματα, αυτό σημαίνει ότι ακόμα και το επαναστατικό υποκείμενο θα μπορούσε (ή και θα έπρεπε) να έχει μετωπικό ή έστω πολυτασικό χαρακτήρα. Το οποίο μας φέρνει στο ότι…
Η Ανταρσύα μπορεί να γίνει ο νέος κομμουνιστικός φορέας – ας το πιστέψουμε!
Η όλη συζήτηση για το σύγχρονο επαναστατικό υποκείμενο που… θα έρθει κάποτε, τείνει να αποκτήσει μυθικά χαρακτηριστικά, κάτι σαν τη λαϊκή εξουσία που ευαγγελίζεται το ΚΚΕ. Λοιπόν, σύντροφοι, ας είμαστε ρεαλιστές και πρακτικοί άνθρωποι: είμαστε ήδη 5 χρόνια βουτηγμένοι στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Έχουμε στα χέρια μας μια μετωπική οργάνωση η οποία, πρώτη φορά για τα δεδομένα της «εκτός των τειχών» αριστεράς, είναι γνωστή σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Και αντί να σοβαρευτούμε, να τη φροντίσουμε και να τη μετατρέψουμε μεθοδικά αλλά και με την ταχύτητα που απαιτείται στο όχημα με το οποίο θα κάνουμε τη δική μας έφοδο στον ουρανό, τη θυμόμαστε κυρίως στις εκλογές και τον υπόλοιπο καιρό η κάθε οργάνωση κάνει τους δικούς της σχεδιασμούς, ρεμβάζοντας για το μελλοντικό επαναστατικό υποκείμενο. Την ίδια ώρα, η Χρυσή Αυγή δημιουργεί δεσμούς με την κοινωνία, έχει ήδη την αστυνομία με το μέρος της, κάνει ακτιβισμούς για να περάσει τα μηνύματά της, επηρεάζει –έως και καθορίζει- την πολιτική ατζέντα. Η ελληνική «πορεία προς τη Ρώμη» μέσα σε τόσο συμπυκνωμένο πολιτικό χρόνο μπορεί να είναι ζήτημα ακόμα και μηνών και εμείς θα πιαστούμε στον ύπνο, σχεδιάζοντας το υποκείμενο με το οποίο θα σχεδιάσουμε την επανάσταση. Ας ξυπνήσουμε, δεν υπάρχει άλλος χρόνος! Πιστεύει κανείς ότι μπορούμε πλέον να στήσουμε κάτι από την αρχή και να προλάβουμε να το δικτυώσουμε και να το διαδώσουμε πανελλαδικά πριν μας τσακίσουν τα νέα τάγματα ασφαλείας που ήδη στήνονται; Το όχημα υπάρχει, είναι η Ανταρσύα, ας ρίξουμε όλες μας τις δυνάμεις εκεί γιατί έχουμε πραγματικά πολλή δουλειά για να αναπληρώσουμε την ουσιαστική απραξία του τελευταίου διαστήματος.
Πρακτικά αυτό πώς μπορεί να γίνει;
Στην ουσία πρέπει να ολοκληρωθεί το δειλό βήμα δημοκρατικής συγκρότησης που έγινε στην πρώτη συνδιάσκεψη. Πρέπει να βρούμε τρόπους να αποφασίζουμε για τα πάντα σε επίπεδο Ανταρσύα (και όχι μόνο για όσα «αναγκαζόμαστε») και να συμφωνήσουμε ότι οι αποφάσεις αυτές δεσμεύουν όλα τα μέλη. Αν και έχουμε εκλεγμένα όργανα, αυτά παίρνουν αποφάσεις που δεν υλοποιούνται πάντα. Ενώ δηλαδή έχουμε ένα υποτυπωδώς δημοκρατικό οργανωτικό πλαίσιο, ούτε καν αυτό δεν τηρείται. Άρα χρειαζόμαστε και έναν ποιοτικά αναβαθμισμένο σε όλα τα επίπεδα κανονισμό λειτουργίας, αλλά κυρίως την πολιτική βούληση να επιβληθεί αυτός – και εκ των πραγμάτων, αυτό θα γίνει εις βάρος της ουσιαστικά απόλυτης αυτονομίας των επί μέρους οργανώσεων που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Μα, γίνεται κάτι τέτοιο; Δεν κρύβει κινδύνους;
Η διαδικασία της μετατροπής της Ανταρσύα από συμπαράταξη οργανώσεων σε πολιτικό υποκείμενο , στο βαθμό που δε θα συνειδητοποιήσουν όλες οι πλευρές την κρισιμότητα της κατάστασης και την άμεση ανάγκη για κάτι τέτοιο, φυσικά και μπορεί να φέρει κλυδωνισμούς, ακόμα και αποχωρήσεις. Ωστόσο η Ανταρσύα όπως (υπο-)λειτουργεί σήμερα δεν μπορεί να προσφέρει σε καμία περίπτωση αυτά που έχει ανάγκη το σύγχρονο αντικαπιταλιστικό κίνημα. Ή θα αναβαθμιστεί ραγδαία ποιοτικά, ή θα είναι άχρηστη – ίσως και βάρος. Συγκεκριμένα για παράδειγμα θεωρώ πιο σημαντικό να παίρναμε απόφαση σαν Ανταρσύα για το πού θα είναι το μπλοκ μας στη ΔΕΘ (δηλαδή ουσιαστικά να είχαμε ενιαία στρατηγική για τα εργασιακά/συνδικαλιστικά ζητήματα), ακόμα κι αν η απόφαση αυτή ήταν πολιτικά λάθος για το 40% των μελών μας, παρά να καλούμε σε διαφορετικά σημεία. Γιατί και αυτό το πισωγύρισμα της Ανταρσύα, η αδυναμία δηλαδή να πάρει μια τέτοια απόφαση (άλλωστε δεν είμαστε πια στο 2009), είναι πολιτικά λάθος, και μάλιστα μεγαλύτερο από το να πηγαίναμε όλοι στο «λάθος» σημείο. Ας το συνειδητοποιήσουμε: αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ΔΕΝ λύνεται σε επίπεδο ΝΑΡ-ΣΕΚ-ΑΡΑΝ κλπ. Το πρώτο βήμα για να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις των καιρών είναι να παραδεχτούν οι οργανώσεις την ανεπάρκειά τους, καθώς και το ότι ο καπιταλισμός δε θα πέσει επειδή θα επιμείνουν μέχρι τελικής πτώσης στη γραμμή της η καθεμία.
Καλύτερα να κάνουμε λάθη, παρά να μην κάνουμε τίποτα
…και να παρακολουθούμε τις εξελίξεις ουσιαστικά αμέτοχοι. Γιατί μόνο μέσα από την Ανταρσύα έχουμε σα χώρος μία στοιχειώδη μαζικότητα και μπορούμε να παρεμβαίνουμε στο κίνημα και την κοινωνία. Άρα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει υποχώρηση σε επιμέρους ζητήματα για όλες τις οργανώσεις, είναι ανάγκη να περάσει όλη η εξουσία και οι αποφάσεις για τις δράσεις μας στα μέλη και τα όργανα της Ανταρσύα, με απλή πλειοψηφία - και άμεσα! Η ουσιαστική απραξία του τελευταίου χρόνου (αν τα βάλουμε κάτω, πέρα από το γραφείο τύπου, την επιστολή για το αγωνιστικό μέτωπο ρήξης και ανατροπής και τις εκλογές, δεν κάναμε κάτι άλλο ως Ανταρσύα) πρέπει να σταματήσει το ταχύτερο δυνατό – όπως είχε γράψει και ο Ένγκελς, «ένα γραμμάριο δράσης αξίζει όσο ένας τόνος θεωρίας». Καιρός είναι να συνέλθουμε από την παρατεταμένη αμηχανία και να περάσουμε στη δράση, πράγμα που μπορούμε να κάνουμε μόνο συντεταγμένα.
Ωραία, και τι πρέπει να κάνει αυτή η νέα, αναβαθμισμένη Ανταρσύα;
Όσο κι αν δε μου αρέσει αυτό που θα πω, πρέπει να διδαχθούμε από όσα έχει κάνει σωστά η Χρυσή Αυγή και να τα προσαρμόσουμε στις δικές μας ιδέες και σκοπούς. Καταρχάς οφείλουμε να αναθεωρήσουμε την (σε εργαστηριακές συνθήκες σωστή, μόνο που η ταξική πάλη δε διεξάγεται σε θεωρητικά εργαστήρια) θέση ότι «δε θα κάνουμε εμείς τίποτα, οι εργαζόμενοι και το κίνημα θα τα κάνουν όλα και εμείς θα είμαστε δίπλα τους». Δε γίνεται πχ η Ανταρσύα να μην είναι σε καμία κινητοποίηση εδώ και μισό χρόνο (!) επειδή περιμένουμε (έστω, προσπαθούμε) να ξαναγιγαντωθεί το κίνημα. Βεβαίως και θα είμαστε σε όλες τις μαζικές κινητοποιήσεις – όμως παράλληλα πρέπει να βάλουμε και ακτιβισμούς ως Ανταρσύα στην ημερήσια διάταξη. Πώς η Χρυσή Αυγή συγκεντρώνει τον κόσμο της όπου γίνεται κάτι με μετανάστες, δημιουργώντας μίνι-εξεγερσιακά γεγονότα (τα οποία μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα μαζικά ακόμα, αλλά με τη δεκτικότητα που έχει η κοινωνία σε αυτά, μην αμφιβάλλετε ότι σύντομα θα γίνουν); Έτσι κι εμείς πρέπει να δίνουμε το δικό μας στίγμα με αντίστοιχες διαμαρτυρίες/καταλήψεις ενάντια στους πραγματικούς εχθρούς του λαού, δηλαδή τη συγκυβέρνηση, την τρόικα, τους ντόπιους καπιταλιστές κλπ. Πάνω από όλα, αυτό που έχουμε καθήκον να κάνουμε – και που μόνο έτσι μπορούμε να το πετύχουμε – είναι…
Να αλλάξουμε άμεσα την ατζέντα!
Αυτό που έχει πετύχει η τρόικα εσωτερικού και εξωτερικού με την πολύτιμη βοήθεια της Χρυσής Αυγής είναι να στρέψει τη λαϊκή οργή στην πιο ανώδυνη για το σύστημα κατεύθυνση: τους μετανάστες. Ο κόσμος, επειδή είναι όντως φοβισμένος, είναι πολύ δεκτικός στις ρατσιστικές ιδέες. Αν η ατζέντα παραμείνει σε αυτό το πεδίο, το παιχνίδι το χάσαμε. Πρέπει ουσιαστικά να αλλάξουμε το ερώτημα «τι κάνουμε με τους μετανάστες;» που έχει περάσει σα βασικό πρόβλημα σήμερα στο «τι κάνουμε με τη φτώχια;». Είναι εξαιρετικά δύσκολο και ήδη έχουμε χάσει χρόνο, γι’αυτό και είναι άμεση ανάγκη να προχωρήσουμε σε τέτοιου είδους ακτιβισμούς, που θα κατευθύνουν τη λαϊκή οργή στους πραγματικούς φταίχτες. Και μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποκαλύψουμε στα μάτια της κοινωνίας τον πραγματικό ρόλο του φασισμού, όταν θα φανεί σε ποιους επιτίθενται οι μεν και σε ποιους οι δε. Αυτή τη στιγμή η κοινωνία βλέπει μόνο τη Χρυσή Αυγή στο δρόμο. Ο συμβολισμός είναι ισχυρότατος και εδραιώνει τη Χρυσή Αυγή ως τη μόνη αντισυστημική δύναμη στα μάτια μεγάλου μέρους της κοινωνίας και γι’αυτό ταυτίζεται με τη λαϊκή οργή, πράγμα που εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε μέσα από τις ανακοινώσεις μας, τις δράσεις μας σε συνδικάτα και φοιτητικά αμφιθέατρα ή στις μεγάλες πορείες. Σωστά είναι όλα αυτά, αλλά επικοινωνιακά δεν περνάνε στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα όσο πρέπει. Και μία Ανταρσύα που θα πραγματοποιεί σε τακτική βάση ακτιβισμούς είναι απαραίτητο συμπλήρωμα στο αντιφασιστικό μέτωπο που λέγαμε πιο πάνω – χωρίς κάτι τέτοιο, το αντιφασιστικό μέτωπο θα αρχίσει να γίνεται σιγά σιγά όλο και πιο αντιδημοφιλές, αφού θα «αντιτίθεται στους μόνους που κάνουν κάτι».
Ρε, μπας και φαινόμαστε όντως ψευτοκουλτουριάρηδες;
Στα πρόσφατα γεγονότα στην Κόρινθο ένας χρυσαυγίτης μίλησε για «συριζαίους, ανταρσαίους και λοιπούς ψευτοκουλτουριάρηδες». Νομίζετε ότι είναι άστοχο το σχόλιο; Βεβαίως, καθήκον της αριστεράς είναι και να εκπαιδεύει τον κόσμο. Όμως τα λαϊκά στρώματα που υποτίθεται ότι θέλουμε να εκφράσουμε, μπορούν να ταυτιστούν με το λόγο μας; Ή μάλλον, αρκεί ο λόγος μας; Έχουμε επαφή με το λαό, συνειδητοποιούμε πού απευθυνόμαστε; Δεν το λέω ελιτίστικα, απλά είναι άμεση ανάγκη να κάνουμε πιο εύληπτα τα μηνύματά μας στις ευρύτερες μάζες! Στις πρώτες εκλογές (όταν ήταν πολύ ρευστά τα πράγματα και ο κόσμος ήταν πολύ δεκτικός σε νέες προτάσεις) η Χρυσή Αυγή κατέβαινε στον κόσμο και έλεγε για «κρεμάλες στους προδότες πολιτικούς» και εμείς τους λέγαμε για «αντικαπιταλιστική ανατροπή», ενώ δεν καταδεχτήκαμε καν να πούμε στις αφίσες «κάτω τα μνημόνια»! Σύντροφοι, μερικές φορές είμαστε εκτός πραγματικότητας και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο πιο γρήγορα θα διορθωθούμε. Οι ακτιβισμοί που προτείνονται εδώ μπορούν να περάσουν τα αντικαπιταλιστικά μηνύματά μας εμπειρικά, μέσω συμβολισμών. Ουσιαστικά, πρέπει να μετατρέψουμε το «ρε καλά τους κάνει η Χρυσή Αυγή» που ακούγεται όλο και περισσότερο στα λαϊκά στρώματα σε «καλά τους κάνει η Ανταρσύα». Αν περιμένουμε να πάρουμε τον κόσμο με το μέρος μας επειδή απλά «καλά τους τα λέει η Ανταρσύα», ειδικά με αυτά που λέμε που, καλώς ή κακώς, είναι εκ των πραγμάτων πιο «δύσκολα» από το φτηνό λαϊκισμό του φασισμού, το χάσαμε το παιχνίδι από τη σέντρα!
Αριστερό Μέτωπο Ανατροπής με βάση τους άμεσους στόχους
Αυτά τα λίγα για το τι πρέπει να κάνει η Ανταρσύα, για τα πρώτα βήματα μετατροπής της στο σύγχρονο κομμουνιστικό φορέα. Πάμε ένα σκαλί πιο πάνω τώρα: το μέτωπο. Συνεχίζοντας με βάση τις σκέψεις της προηγούμενης παραγράφου, ο στόχος της «αντικαπιταλιστικής ανατροπής» είναι, όπως και να το κάνουμε, μαξιμαλιστικός. Το να μπαίνει σαν πρόταγμα στο όχημα με το οποίο καλείς τον κόσμο να συνταχθεί σήμερα, απλά τρομάζει τους λιγότερο πολιτικοποιημένους, που καλώς ή κακώς είναι η συντριπτική πλειοψηφία. Δεν είναι τυχαίο το ότι η Χρυσή Αυγή δεν έχει σαν πρόταγμα το φασισμό, το κράτος του ενός αρχηγού-φύρερ κλπ, παρά το ότι αυτοί είναι οι στόχοι της, αλλά απαντάει – από τη σκοπιά της – στα άμεσα ζητήματα και έτσι κερδίζει κόσμο. Ούτε φυσικά λέω να κρύψουμε ότι δικός μας στόχος είναι η ανατροπή του καπιταλισμού – αυτός είναι ο ξεκάθαρος στρατηγικός στόχος για την Ανταρσύα και σε αυτό το επίπεδο θα κάνουμε την ιδεολογική ζύμωση σε αυτή την κατεύθυνση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε όμως παράλληλα είναι να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις στη δημιουργία ενός ευρύτερου μετώπου που θα απαντάει στο τι πρέπει να γίνει άμεσα, και μέσα σε αυτό το μέτωπο η Ανταρσύα θα αποτελεί την αντικαπιταλιστική/κομμουνιστική συνιστώσα που θα διεκδικεί και την ιδεολογική ηγεμονία. Αυτό το μέτωπο σήμερα μπορεί να περιλαμβάνει - εκτός από την Ανταρσύα - τις δυνάμεις που έχουν παραμείνει στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, τις δυνάμεις που έφυγαν από το ΕΠΑΜ και τις υπόλοιπες ομάδες (καθώς και ανένταχτους αριστερούς) που συμφωνούν με τα πέντε σημεία. Εάν κάτι τέτοιο γίνει σωστά, μπορεί να αποτελέσει μεγάλο πόλο έλξης και για κόσμο που στράφηκε στον Σύριζα (πιθανότατα και οργανωμένες δυνάμεις σε δεύτερη φάση) στις τελευταίες εκλογές αλλά βλέπει και διαφωνεί με τη διαδικασία ενσωμάτωσης και ταχείας σοσιαλδημοκρατικοποίησης αυτού του χώρου αλλά και για κόσμο που φοβήθηκε από τα μισόλογα του Σύριζα και έδωσε μια τελευταία ευκαιρία στις δυνάμεις της συγκυβέρνησης. Ουσιαστικά εκεί που θα παιχτούν τα πράγματα στην αριστερά στο επόμενο διάστημα είναι στο «ρήξη ή ενσωμάτωση». Ο Σύριζα φαίνεται προς τα πού πηγαίνει, ο ρόλος μας λοιπόν είναι να συμβάλλουμε άμεσα στη διαμόρφωση του πόλου που θα εκφράσει μαζικά την επιλογή της ρήξης – πράγμα που, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, προσπάθησε αλλά δεν κατάφερε να κάνει μόνη της η Ανταρσύα.
Δομές αλληλεγγύης, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι, συνελεύσεις γειτονιάς – το κοινωνικό κράτος των «από κάτω»
Τέλος, εκτός από τα άλλα δύο πεδία στα οποία αναφερθήκαμε (αντιφασιστικό και κεντρικό πολιτικό) εξίσου σημαντικό είναι και να στήσουμε/στηρίξουμε αντι-δομές αλληλεγγύης που θα δώσουν ανάσα και ελπίδα στην κοινωνία που θα περάσει ακόμα χειρότερες μέρες το επόμενο διάστημα. Ουσιαστικά πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα των πλατειών και να ξαναβρεθούμε με αυτόν τον κόσμο στήνοντας στέκια όπου θα μπορούν να γίνονται δωρεάν μαθήματα, προβολές, θεατρικά, γενικά δηλαδή να μπορεί κανείς να μορφωθεί/διασκεδάσει χωρίς κόστος, έξω από τις σύγχρονες καπιταλιστικές δομές. Πρόκειται για μια διαδικασία μέσα από την οποία καλλιεργείται εμπειρικά δυνητικά αντικαπιταλιστική συνείδηση στον κόσμο που συμμετέχει και κυρίως στη νεολαία. Παράλληλα – και ειδικά στην επαρχία – μπορούν να γίνουν δίκτυα απευθείας διάθεσης προϊόντων από τους παραγωγούς στην τοπική κοινωνία αλλά και να διοργανωθούν συσσίτια που γίνονται όλο και πιο απαραίτητα. Σήμερα που το κοινωνικό κράτος καταρρέει και η ανεργία χτυπάει κόκκινο, όλο και περισσότερος κόσμος θα χρειάζεται βοήθεια για να επιβιώσει. Αυτή την ανάγκη ή θα την καλύψει το κίνημα, μπολιάζοντας τον κόσμο με τις ιδέες της αλληλεγγύης κόντρα στον κοινωνικό κανιβαλισμό αλλά και ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή του όταν θα βλέπει στην πράξη ότι «μπορεί χωρίς αφεντικά», ή θα την καλύψει η Χρυσή Αυγή με μαφιόζικες πρακτικές εκδούλευσης, όπως ήδη έχει κάνει σε διάφορες περιοχές – ευτυχώς, ακόμα αποσπασματικά.
Συνοψίζοντας
Όλα τα παραπάνω είναι εξίσου σημαντικά, αλληλένδετοι κρίκοι για μία νικηφόρα στρατηγική σήμερα. Το αν υπάρχει ακόμα χρόνος για να ανατραπεί η κατάσταση μένει να αποδειχθεί. Αυτό που εμείς οφείλουμε να κάνουμε είναι να αφήσουμε στην άκρη ενδοιασμούς και αμφιβολίες και να ρίξουμε μεθοδικά και συντονισμένα όλες μας τις δυνάμεις σε όλα αυτά τα μέτωπα για να ξαναδώσουμε ελπίδα και προοπτική στο κίνημα. Άλλος χρόνος για αμφιταλαντεύσεις δεν υπάρχει. Μην καταδέχεσαι πια να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;». Πολέμα!
οποίο μένει να δούμε τις επόμενες βδομάδες αν θα υλοποιηθεί από την ΚΣΕ ή αν θα παραμείνει σε
διακηρυκτικό επίπεδο. Μερικές σκέψεις για τα άμεσα καθήκοντα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς σε μία δύσκολη συγκυρία, τόσο από πλευράς μαχητικότητας του κινήματος όσο και από πλευράς φασιστικής απειλής. Μπορούμε να αντιστρέψουμε το κλίμα και να ξαναζωντανέψουμε την προοπτική της νίκης και της ανατροπής;
Ένα τέτοιο μέτωπο θα πρέπει να αντιπαρατεθεί και σε ιδεολογικό/φρασεολογικό επίπεδο με το ανερχόμενο φασιστικό κίνημα. Καλώς ή κακώς, η αντικαπιταλιστική φρασεολογία δεν είναι κοινός τόπος για τον πολύ κόσμο. Η ελληνική ταυτότητα και η «εθνική ενότητα» είναι έννοιες θετικές για τους περισσότερους και εκεί πατάει η Χρυσή Αυγή. Άλλωστε όλο και από περισσότερους ακούς ότι «δε συμφωνώ με όλα όσα λέει και κάνει η Χρυσή Αυγή, αλλά σε κάποια καλά τα λένε». Και εκεί είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος, στην εύνοια ή έστω ανοχή που της δείχνει όλο και περισσότερος κόσμος, μέσα στην απόγνωσή του και το γενικότερο μπέρδεμα λόγω της κατάρρευσης όλων όσων θεωρούσε μέχρι σήμερα δεδομένα. Αυτό που μπορεί ένα αντιφασιστικό μέτωπο να αντιπαραθέσει σαν κεντρικό σύνθημα –για να μην είναι ένα στείρο κίνημα άρνησης- είναι αυτό της πραγματικής δημοκρατίας –πραγματικής για να διαχωρίζεται από τη σάπια κατάσταση που βιώνουμε εδώ και δεκαετίες– η οποία είναι μία έννοια καθολικά αναγνωρισμένη ως θετική αλλά με την οποία η Χρυσή Αυγή δεν μπορεί να «παίξει».
Φυσικά ένα τέτοιο μέτωπο δεν μπορεί να στεγάσει όλες τις αντιφασιστικές δράσεις που απορρέουν από τις διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε χώρου και κάθε οργάνωσης. Αυτές μπορούν να γίνονται παράλληλα. Όμως εκεί που μπορούμε να είμαστε μαζί πρέπει να είμαστε μαζί, με ένα συντονισμό, μια συνεννόηση για την περιφρούρηση των δράσεων κλπ – κανείς δεν περισσεύει, ειδικά σε τέτοιες κρίσιμες εποχές.
Επίσης χρειάζεται συντονισμένη παρέμβαση στα σχολεία, κατεξοχήν χώρο φασιστικής στρατολόγησης σήμερα, είτε με τη μορφή του αντιφασιστικού μετώπου, είτε –ακόμα καλύτερα- με τη μορφή αριστερών σχημάτων τύπου ΕΑΑΚ.
…αλλά όχι αρκετό.
Το αντιφασιστικό μέτωπο όμως σίγουρα δεν είναι αρκετό για να ανακόψει τον εκφασισμό της κοινωνίας. Ακριβώς επειδή είναι ένα μέτωπο «αντί-», που ετεροκαθορίζεται δηλαδή, έχει περιορισμούς στην παρέμβασή του σε μια κοινωνία που αναζητά μια σανίδα σωτηρίας. Αν δεν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις αναγκαίες αντι-δομές και το «αντίπαλο δέος», όλο και περισσότερος κόσμος θα βρίσκει αποκούμπι στην «προστασία» της Χρυσής Αυγής όταν το κοινωνικό κράτος καταρρέει με αυτή την ταχύτητα. Αυτό που προτείνω είναι ουσιαστικά μια εναλλακτική ανάγνωση του σχήματος κόμμα-μέτωπο-κίνημα, μια προσαρμογή στις σημερινές ανάγκες, όπου σε «κόμμα» μετατρέπεται το αντικαπιταλιστικό μέτωπο, ενώ το μέτωπο γίνεται ευρύτερο και περιλαμβάνει δυνάμεις με τις οποίες συμπίπτουν οι άμεσοι στόχοι που κι εμείς θέτουμε, χωρίς όμως να είναι απαραίτητο ότι με το ίδιο ακριβώς σχήμα θα φτάσουμε μέχρι την αντικαπιταλιστική ανατροπή. Ας ξεκινήσουμε από το κόμμα. Μάλλον, επειδή η λέξη κόμμα παραπέμπει σε έναν αρκετά συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας, προτιμώ τη λέξη «οργάνωση» ή «νέος κομμουνιστικός φορέας», όπως συζητιέται έντονα τελευταία στο χώρο.
Χρειάζεται ο νέος κομμουνιστικός φορέας;
Η απάντηση είναι απλή: σαφέστατα. Όποιος δε βλέπει την απουσία σύγχρονου επαναστατικού υποκειμένου που να μπορεί να εμπνεύσει είναι τυφλός (ή ήδη οργανωμένος σε κάποιο χώρο που θεωρεί ότι αποτελεί αυτό το υποκείμενο, άρα μάλλον θεωρεί ότι είμαστε σε καλό δρόμο και δε μοιραζόμαστε τις ίδιες ανησυχίες, τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό – φυσικά, ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει, η πραγματικότητα όμως συνήθως είναι αδυσώπητη). Στις μάχες που έρχονται χρειάζεται μία στοιχειωδώς συμπαγής οργάνωση. Δεν είναι τυχαία πχ και η μετατροπή του Σύριζα σε κόμμα. Όποιος είναι σκορπιοχώρι δύσκολα θα αντέξει και θα καταφέρει να πάρει τις αναγκαίες πρωτοβουλίες στη δύσκολη πολιτικά περίοδο που ήδη διανύουμε.
Ωραία, και τι χαρακτηριστικά θα έχει αυτή η οργάνωση;
Είναι εμφανές ότι ο ιεραρχικός δημοκρατικός συγκεντρωτισμός (και ακόμα περισσότερο η σταλινική εκδοχή του) είναι σήμερα απωθητικός για τον ευρύτερο προοδευτικό κόσμο – περισσότερο από την αρχική επιτυχία της ρωσικής επανάστασης, του χρεώνεται ο εν συνεχεία εκφυλισμός και η γραφειοκρατικοποίησή της (ανεξάρτητα από το αν κάτι τέτοιο όντως ισχύει ή όχι). Δεν είναι τυχαίο το ότι ειδικά μετά την πτώση του «υπαρκτού» υπάρχει όλο και πιο έντονο ενδιαφέρον για εγχειρήματα άμεσης δημοκρατίας (οι πλατείες είναι ένα τρανταχτό και πρόσφατο παράδειγμα). Ο νέος κομμουνιστικός φορέας λοιπόν θα λειτουργεί όσο γίνεται αντιιεραρχικά, με βάση τη δημοκρατική ενότητα δράσης, χωρίς οι διαφορές να κρύβονται αλλά και χωρίς να αποτελούν εμπόδιο στη δράση.
Επίσης, κάτι που λέμε εδώ και ένα χρόνο αλλά ποτέ δεν το κάνουμε πιο συγκεκριμένο: να μάθουμε από τις πλατείες, από τον τρόπο οργάνωσής τους. Σωστά, δεν μπορεί να λειτουργεί στα πάντα αμεσοδημοκρατικά μια οργάνωση με πανελλαδική δικτύωση, όμως μπορούν να εισαχθούν τέτοια στοιχεία, όπως πχ τα εσωτερικά δημοψηφίσματα, όπου θα συμμετέχουν όλα τα μέλη (μπορούν να κατατεθούν συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς μπορεί να γίνει πρακτικά κάτι τέτοιο – αυτό που μας λείπει είναι η πολιτική βούληση). Εκτιμώ πως μια οργάνωση που θα προσέγγιζε ειλικρινά τέτοιες μεθόδους λήψης αποφάσεων θα μπορούσε να εμπνεύσει τη νεολαία που λοξοκοιτάζει προς τον αντιεξουσιαστικό χώρο αλλά και να συσπειρώσει κόσμο που πολιτικοποιήθηκε στις πλατείες ή που έχει αποσυρθεί, ειδικά αν αυτό γινόταν θαρραλέα, με μια καμπάνια εγγραφής μελών τύπου «χτίζουμε την αντισυστημική αριστερά της άμεσης (ή πραγματικής) δημοκρατίας». Χρειαζόμαστε τέτοια άλματα, χρειαζόμαστε να δούμε (και να δοκιμάσουμε) τα πράγματα αλλιώς από όπως έχουμε συνηθίσει. Αν θέλετε, και επειδή πρέπει να διδασκόμαστε από το παρελθόν, αν οι πλατείες και οι συνελεύσεις γειτονιάς του 2011 έχουν μια ελάχιστη αναλογία με τα σοβιέτ του 1905, τότε, όπως οι μπολσεβίκοι πήραν με το μέρος τους τα σοβιέτ το 1917, έτσι κι εμείς πρέπει να προετοιμάσουμε μια αντίστοιχη μελλοντική επανάσταση προσεγγίζοντας ιδέες που υπάρχουν σήμερα σε ανοιχτές συνελεύσεις και αυτοδιαχειριζόμενους χώρους. Άλλωστε, ο τρόπος οργάνωσης του επαναστατικού υποκειμένου οφείλει να έχει στοιχεία από τη μελλοντική σοσιαλιστική και κομμουνιστική κοινωνία και δεν μπορούμε να λέμε στον κόσμο ότι είμαστε αντίθετοι με τη λογική της ανάθεσης αλλά να την εφαρμόζουμε οι ίδιοι στα εσωτερικά μας ζητήματα. Ακόμα και τα συνέδρια με αναλογία αντιπροσώπων 1:3 μπορεί να φαίνονται δημοκρατικά, αλλά στην πραγματικότητα στις κεντρικές πολιτικές αποφάσεις αφήνουν τα 2/3 των μελών της οργάνωσης ουσιαστικά σε ρόλο αφισοκολλητή!
Συνεχίζοντας στο ίδιο μοτίβο, και εφόσον δεν είμαστε της λογικής «ένα είναι το κόμμα», εφόσον δηλαδή δεχόμαστε ότι στη σοσιαλιστική κοινωνία θα υπάρχει πολιτική πολυφωνία και διαφορετικά κόμματα, αυτό σημαίνει ότι ακόμα και το επαναστατικό υποκείμενο θα μπορούσε (ή και θα έπρεπε) να έχει μετωπικό ή έστω πολυτασικό χαρακτήρα. Το οποίο μας φέρνει στο ότι…
Η Ανταρσύα μπορεί να γίνει ο νέος κομμουνιστικός φορέας – ας το πιστέψουμε!
Η όλη συζήτηση για το σύγχρονο επαναστατικό υποκείμενο που… θα έρθει κάποτε, τείνει να αποκτήσει μυθικά χαρακτηριστικά, κάτι σαν τη λαϊκή εξουσία που ευαγγελίζεται το ΚΚΕ. Λοιπόν, σύντροφοι, ας είμαστε ρεαλιστές και πρακτικοί άνθρωποι: είμαστε ήδη 5 χρόνια βουτηγμένοι στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Έχουμε στα χέρια μας μια μετωπική οργάνωση η οποία, πρώτη φορά για τα δεδομένα της «εκτός των τειχών» αριστεράς, είναι γνωστή σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Και αντί να σοβαρευτούμε, να τη φροντίσουμε και να τη μετατρέψουμε μεθοδικά αλλά και με την ταχύτητα που απαιτείται στο όχημα με το οποίο θα κάνουμε τη δική μας έφοδο στον ουρανό, τη θυμόμαστε κυρίως στις εκλογές και τον υπόλοιπο καιρό η κάθε οργάνωση κάνει τους δικούς της σχεδιασμούς, ρεμβάζοντας για το μελλοντικό επαναστατικό υποκείμενο. Την ίδια ώρα, η Χρυσή Αυγή δημιουργεί δεσμούς με την κοινωνία, έχει ήδη την αστυνομία με το μέρος της, κάνει ακτιβισμούς για να περάσει τα μηνύματά της, επηρεάζει –έως και καθορίζει- την πολιτική ατζέντα. Η ελληνική «πορεία προς τη Ρώμη» μέσα σε τόσο συμπυκνωμένο πολιτικό χρόνο μπορεί να είναι ζήτημα ακόμα και μηνών και εμείς θα πιαστούμε στον ύπνο, σχεδιάζοντας το υποκείμενο με το οποίο θα σχεδιάσουμε την επανάσταση. Ας ξυπνήσουμε, δεν υπάρχει άλλος χρόνος! Πιστεύει κανείς ότι μπορούμε πλέον να στήσουμε κάτι από την αρχή και να προλάβουμε να το δικτυώσουμε και να το διαδώσουμε πανελλαδικά πριν μας τσακίσουν τα νέα τάγματα ασφαλείας που ήδη στήνονται; Το όχημα υπάρχει, είναι η Ανταρσύα, ας ρίξουμε όλες μας τις δυνάμεις εκεί γιατί έχουμε πραγματικά πολλή δουλειά για να αναπληρώσουμε την ουσιαστική απραξία του τελευταίου διαστήματος.
Πρακτικά αυτό πώς μπορεί να γίνει;
Στην ουσία πρέπει να ολοκληρωθεί το δειλό βήμα δημοκρατικής συγκρότησης που έγινε στην πρώτη συνδιάσκεψη. Πρέπει να βρούμε τρόπους να αποφασίζουμε για τα πάντα σε επίπεδο Ανταρσύα (και όχι μόνο για όσα «αναγκαζόμαστε») και να συμφωνήσουμε ότι οι αποφάσεις αυτές δεσμεύουν όλα τα μέλη. Αν και έχουμε εκλεγμένα όργανα, αυτά παίρνουν αποφάσεις που δεν υλοποιούνται πάντα. Ενώ δηλαδή έχουμε ένα υποτυπωδώς δημοκρατικό οργανωτικό πλαίσιο, ούτε καν αυτό δεν τηρείται. Άρα χρειαζόμαστε και έναν ποιοτικά αναβαθμισμένο σε όλα τα επίπεδα κανονισμό λειτουργίας, αλλά κυρίως την πολιτική βούληση να επιβληθεί αυτός – και εκ των πραγμάτων, αυτό θα γίνει εις βάρος της ουσιαστικά απόλυτης αυτονομίας των επί μέρους οργανώσεων που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Μα, γίνεται κάτι τέτοιο; Δεν κρύβει κινδύνους;
Η διαδικασία της μετατροπής της Ανταρσύα από συμπαράταξη οργανώσεων σε πολιτικό υποκείμενο , στο βαθμό που δε θα συνειδητοποιήσουν όλες οι πλευρές την κρισιμότητα της κατάστασης και την άμεση ανάγκη για κάτι τέτοιο, φυσικά και μπορεί να φέρει κλυδωνισμούς, ακόμα και αποχωρήσεις. Ωστόσο η Ανταρσύα όπως (υπο-)λειτουργεί σήμερα δεν μπορεί να προσφέρει σε καμία περίπτωση αυτά που έχει ανάγκη το σύγχρονο αντικαπιταλιστικό κίνημα. Ή θα αναβαθμιστεί ραγδαία ποιοτικά, ή θα είναι άχρηστη – ίσως και βάρος. Συγκεκριμένα για παράδειγμα θεωρώ πιο σημαντικό να παίρναμε απόφαση σαν Ανταρσύα για το πού θα είναι το μπλοκ μας στη ΔΕΘ (δηλαδή ουσιαστικά να είχαμε ενιαία στρατηγική για τα εργασιακά/συνδικαλιστικά ζητήματα), ακόμα κι αν η απόφαση αυτή ήταν πολιτικά λάθος για το 40% των μελών μας, παρά να καλούμε σε διαφορετικά σημεία. Γιατί και αυτό το πισωγύρισμα της Ανταρσύα, η αδυναμία δηλαδή να πάρει μια τέτοια απόφαση (άλλωστε δεν είμαστε πια στο 2009), είναι πολιτικά λάθος, και μάλιστα μεγαλύτερο από το να πηγαίναμε όλοι στο «λάθος» σημείο. Ας το συνειδητοποιήσουμε: αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ΔΕΝ λύνεται σε επίπεδο ΝΑΡ-ΣΕΚ-ΑΡΑΝ κλπ. Το πρώτο βήμα για να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις των καιρών είναι να παραδεχτούν οι οργανώσεις την ανεπάρκειά τους, καθώς και το ότι ο καπιταλισμός δε θα πέσει επειδή θα επιμείνουν μέχρι τελικής πτώσης στη γραμμή της η καθεμία.
Καλύτερα να κάνουμε λάθη, παρά να μην κάνουμε τίποτα
…και να παρακολουθούμε τις εξελίξεις ουσιαστικά αμέτοχοι. Γιατί μόνο μέσα από την Ανταρσύα έχουμε σα χώρος μία στοιχειώδη μαζικότητα και μπορούμε να παρεμβαίνουμε στο κίνημα και την κοινωνία. Άρα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει υποχώρηση σε επιμέρους ζητήματα για όλες τις οργανώσεις, είναι ανάγκη να περάσει όλη η εξουσία και οι αποφάσεις για τις δράσεις μας στα μέλη και τα όργανα της Ανταρσύα, με απλή πλειοψηφία - και άμεσα! Η ουσιαστική απραξία του τελευταίου χρόνου (αν τα βάλουμε κάτω, πέρα από το γραφείο τύπου, την επιστολή για το αγωνιστικό μέτωπο ρήξης και ανατροπής και τις εκλογές, δεν κάναμε κάτι άλλο ως Ανταρσύα) πρέπει να σταματήσει το ταχύτερο δυνατό – όπως είχε γράψει και ο Ένγκελς, «ένα γραμμάριο δράσης αξίζει όσο ένας τόνος θεωρίας». Καιρός είναι να συνέλθουμε από την παρατεταμένη αμηχανία και να περάσουμε στη δράση, πράγμα που μπορούμε να κάνουμε μόνο συντεταγμένα.
Ωραία, και τι πρέπει να κάνει αυτή η νέα, αναβαθμισμένη Ανταρσύα;
Όσο κι αν δε μου αρέσει αυτό που θα πω, πρέπει να διδαχθούμε από όσα έχει κάνει σωστά η Χρυσή Αυγή και να τα προσαρμόσουμε στις δικές μας ιδέες και σκοπούς. Καταρχάς οφείλουμε να αναθεωρήσουμε την (σε εργαστηριακές συνθήκες σωστή, μόνο που η ταξική πάλη δε διεξάγεται σε θεωρητικά εργαστήρια) θέση ότι «δε θα κάνουμε εμείς τίποτα, οι εργαζόμενοι και το κίνημα θα τα κάνουν όλα και εμείς θα είμαστε δίπλα τους». Δε γίνεται πχ η Ανταρσύα να μην είναι σε καμία κινητοποίηση εδώ και μισό χρόνο (!) επειδή περιμένουμε (έστω, προσπαθούμε) να ξαναγιγαντωθεί το κίνημα. Βεβαίως και θα είμαστε σε όλες τις μαζικές κινητοποιήσεις – όμως παράλληλα πρέπει να βάλουμε και ακτιβισμούς ως Ανταρσύα στην ημερήσια διάταξη. Πώς η Χρυσή Αυγή συγκεντρώνει τον κόσμο της όπου γίνεται κάτι με μετανάστες, δημιουργώντας μίνι-εξεγερσιακά γεγονότα (τα οποία μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα μαζικά ακόμα, αλλά με τη δεκτικότητα που έχει η κοινωνία σε αυτά, μην αμφιβάλλετε ότι σύντομα θα γίνουν); Έτσι κι εμείς πρέπει να δίνουμε το δικό μας στίγμα με αντίστοιχες διαμαρτυρίες/καταλήψεις ενάντια στους πραγματικούς εχθρούς του λαού, δηλαδή τη συγκυβέρνηση, την τρόικα, τους ντόπιους καπιταλιστές κλπ. Πάνω από όλα, αυτό που έχουμε καθήκον να κάνουμε – και που μόνο έτσι μπορούμε να το πετύχουμε – είναι…
Να αλλάξουμε άμεσα την ατζέντα!
Αυτό που έχει πετύχει η τρόικα εσωτερικού και εξωτερικού με την πολύτιμη βοήθεια της Χρυσής Αυγής είναι να στρέψει τη λαϊκή οργή στην πιο ανώδυνη για το σύστημα κατεύθυνση: τους μετανάστες. Ο κόσμος, επειδή είναι όντως φοβισμένος, είναι πολύ δεκτικός στις ρατσιστικές ιδέες. Αν η ατζέντα παραμείνει σε αυτό το πεδίο, το παιχνίδι το χάσαμε. Πρέπει ουσιαστικά να αλλάξουμε το ερώτημα «τι κάνουμε με τους μετανάστες;» που έχει περάσει σα βασικό πρόβλημα σήμερα στο «τι κάνουμε με τη φτώχια;». Είναι εξαιρετικά δύσκολο και ήδη έχουμε χάσει χρόνο, γι’αυτό και είναι άμεση ανάγκη να προχωρήσουμε σε τέτοιου είδους ακτιβισμούς, που θα κατευθύνουν τη λαϊκή οργή στους πραγματικούς φταίχτες. Και μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποκαλύψουμε στα μάτια της κοινωνίας τον πραγματικό ρόλο του φασισμού, όταν θα φανεί σε ποιους επιτίθενται οι μεν και σε ποιους οι δε. Αυτή τη στιγμή η κοινωνία βλέπει μόνο τη Χρυσή Αυγή στο δρόμο. Ο συμβολισμός είναι ισχυρότατος και εδραιώνει τη Χρυσή Αυγή ως τη μόνη αντισυστημική δύναμη στα μάτια μεγάλου μέρους της κοινωνίας και γι’αυτό ταυτίζεται με τη λαϊκή οργή, πράγμα που εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε μέσα από τις ανακοινώσεις μας, τις δράσεις μας σε συνδικάτα και φοιτητικά αμφιθέατρα ή στις μεγάλες πορείες. Σωστά είναι όλα αυτά, αλλά επικοινωνιακά δεν περνάνε στα ευρύτερα λαϊκά στρώματα όσο πρέπει. Και μία Ανταρσύα που θα πραγματοποιεί σε τακτική βάση ακτιβισμούς είναι απαραίτητο συμπλήρωμα στο αντιφασιστικό μέτωπο που λέγαμε πιο πάνω – χωρίς κάτι τέτοιο, το αντιφασιστικό μέτωπο θα αρχίσει να γίνεται σιγά σιγά όλο και πιο αντιδημοφιλές, αφού θα «αντιτίθεται στους μόνους που κάνουν κάτι».
Ρε, μπας και φαινόμαστε όντως ψευτοκουλτουριάρηδες;
Στα πρόσφατα γεγονότα στην Κόρινθο ένας χρυσαυγίτης μίλησε για «συριζαίους, ανταρσαίους και λοιπούς ψευτοκουλτουριάρηδες». Νομίζετε ότι είναι άστοχο το σχόλιο; Βεβαίως, καθήκον της αριστεράς είναι και να εκπαιδεύει τον κόσμο. Όμως τα λαϊκά στρώματα που υποτίθεται ότι θέλουμε να εκφράσουμε, μπορούν να ταυτιστούν με το λόγο μας; Ή μάλλον, αρκεί ο λόγος μας; Έχουμε επαφή με το λαό, συνειδητοποιούμε πού απευθυνόμαστε; Δεν το λέω ελιτίστικα, απλά είναι άμεση ανάγκη να κάνουμε πιο εύληπτα τα μηνύματά μας στις ευρύτερες μάζες! Στις πρώτες εκλογές (όταν ήταν πολύ ρευστά τα πράγματα και ο κόσμος ήταν πολύ δεκτικός σε νέες προτάσεις) η Χρυσή Αυγή κατέβαινε στον κόσμο και έλεγε για «κρεμάλες στους προδότες πολιτικούς» και εμείς τους λέγαμε για «αντικαπιταλιστική ανατροπή», ενώ δεν καταδεχτήκαμε καν να πούμε στις αφίσες «κάτω τα μνημόνια»! Σύντροφοι, μερικές φορές είμαστε εκτός πραγματικότητας και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο πιο γρήγορα θα διορθωθούμε. Οι ακτιβισμοί που προτείνονται εδώ μπορούν να περάσουν τα αντικαπιταλιστικά μηνύματά μας εμπειρικά, μέσω συμβολισμών. Ουσιαστικά, πρέπει να μετατρέψουμε το «ρε καλά τους κάνει η Χρυσή Αυγή» που ακούγεται όλο και περισσότερο στα λαϊκά στρώματα σε «καλά τους κάνει η Ανταρσύα». Αν περιμένουμε να πάρουμε τον κόσμο με το μέρος μας επειδή απλά «καλά τους τα λέει η Ανταρσύα», ειδικά με αυτά που λέμε που, καλώς ή κακώς, είναι εκ των πραγμάτων πιο «δύσκολα» από το φτηνό λαϊκισμό του φασισμού, το χάσαμε το παιχνίδι από τη σέντρα!
Αριστερό Μέτωπο Ανατροπής με βάση τους άμεσους στόχους
Αυτά τα λίγα για το τι πρέπει να κάνει η Ανταρσύα, για τα πρώτα βήματα μετατροπής της στο σύγχρονο κομμουνιστικό φορέα. Πάμε ένα σκαλί πιο πάνω τώρα: το μέτωπο. Συνεχίζοντας με βάση τις σκέψεις της προηγούμενης παραγράφου, ο στόχος της «αντικαπιταλιστικής ανατροπής» είναι, όπως και να το κάνουμε, μαξιμαλιστικός. Το να μπαίνει σαν πρόταγμα στο όχημα με το οποίο καλείς τον κόσμο να συνταχθεί σήμερα, απλά τρομάζει τους λιγότερο πολιτικοποιημένους, που καλώς ή κακώς είναι η συντριπτική πλειοψηφία. Δεν είναι τυχαίο το ότι η Χρυσή Αυγή δεν έχει σαν πρόταγμα το φασισμό, το κράτος του ενός αρχηγού-φύρερ κλπ, παρά το ότι αυτοί είναι οι στόχοι της, αλλά απαντάει – από τη σκοπιά της – στα άμεσα ζητήματα και έτσι κερδίζει κόσμο. Ούτε φυσικά λέω να κρύψουμε ότι δικός μας στόχος είναι η ανατροπή του καπιταλισμού – αυτός είναι ο ξεκάθαρος στρατηγικός στόχος για την Ανταρσύα και σε αυτό το επίπεδο θα κάνουμε την ιδεολογική ζύμωση σε αυτή την κατεύθυνση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε όμως παράλληλα είναι να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις στη δημιουργία ενός ευρύτερου μετώπου που θα απαντάει στο τι πρέπει να γίνει άμεσα, και μέσα σε αυτό το μέτωπο η Ανταρσύα θα αποτελεί την αντικαπιταλιστική/κομμουνιστική συνιστώσα που θα διεκδικεί και την ιδεολογική ηγεμονία. Αυτό το μέτωπο σήμερα μπορεί να περιλαμβάνει - εκτός από την Ανταρσύα - τις δυνάμεις που έχουν παραμείνει στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής, τις δυνάμεις που έφυγαν από το ΕΠΑΜ και τις υπόλοιπες ομάδες (καθώς και ανένταχτους αριστερούς) που συμφωνούν με τα πέντε σημεία. Εάν κάτι τέτοιο γίνει σωστά, μπορεί να αποτελέσει μεγάλο πόλο έλξης και για κόσμο που στράφηκε στον Σύριζα (πιθανότατα και οργανωμένες δυνάμεις σε δεύτερη φάση) στις τελευταίες εκλογές αλλά βλέπει και διαφωνεί με τη διαδικασία ενσωμάτωσης και ταχείας σοσιαλδημοκρατικοποίησης αυτού του χώρου αλλά και για κόσμο που φοβήθηκε από τα μισόλογα του Σύριζα και έδωσε μια τελευταία ευκαιρία στις δυνάμεις της συγκυβέρνησης. Ουσιαστικά εκεί που θα παιχτούν τα πράγματα στην αριστερά στο επόμενο διάστημα είναι στο «ρήξη ή ενσωμάτωση». Ο Σύριζα φαίνεται προς τα πού πηγαίνει, ο ρόλος μας λοιπόν είναι να συμβάλλουμε άμεσα στη διαμόρφωση του πόλου που θα εκφράσει μαζικά την επιλογή της ρήξης – πράγμα που, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, προσπάθησε αλλά δεν κατάφερε να κάνει μόνη της η Ανταρσύα.
Δομές αλληλεγγύης, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι, συνελεύσεις γειτονιάς – το κοινωνικό κράτος των «από κάτω»
Τέλος, εκτός από τα άλλα δύο πεδία στα οποία αναφερθήκαμε (αντιφασιστικό και κεντρικό πολιτικό) εξίσου σημαντικό είναι και να στήσουμε/στηρίξουμε αντι-δομές αλληλεγγύης που θα δώσουν ανάσα και ελπίδα στην κοινωνία που θα περάσει ακόμα χειρότερες μέρες το επόμενο διάστημα. Ουσιαστικά πρέπει να ξαναπιάσουμε το νήμα των πλατειών και να ξαναβρεθούμε με αυτόν τον κόσμο στήνοντας στέκια όπου θα μπορούν να γίνονται δωρεάν μαθήματα, προβολές, θεατρικά, γενικά δηλαδή να μπορεί κανείς να μορφωθεί/διασκεδάσει χωρίς κόστος, έξω από τις σύγχρονες καπιταλιστικές δομές. Πρόκειται για μια διαδικασία μέσα από την οποία καλλιεργείται εμπειρικά δυνητικά αντικαπιταλιστική συνείδηση στον κόσμο που συμμετέχει και κυρίως στη νεολαία. Παράλληλα – και ειδικά στην επαρχία – μπορούν να γίνουν δίκτυα απευθείας διάθεσης προϊόντων από τους παραγωγούς στην τοπική κοινωνία αλλά και να διοργανωθούν συσσίτια που γίνονται όλο και πιο απαραίτητα. Σήμερα που το κοινωνικό κράτος καταρρέει και η ανεργία χτυπάει κόκκινο, όλο και περισσότερος κόσμος θα χρειάζεται βοήθεια για να επιβιώσει. Αυτή την ανάγκη ή θα την καλύψει το κίνημα, μπολιάζοντας τον κόσμο με τις ιδέες της αλληλεγγύης κόντρα στον κοινωνικό κανιβαλισμό αλλά και ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή του όταν θα βλέπει στην πράξη ότι «μπορεί χωρίς αφεντικά», ή θα την καλύψει η Χρυσή Αυγή με μαφιόζικες πρακτικές εκδούλευσης, όπως ήδη έχει κάνει σε διάφορες περιοχές – ευτυχώς, ακόμα αποσπασματικά.
Συνοψίζοντας
Όλα τα παραπάνω είναι εξίσου σημαντικά, αλληλένδετοι κρίκοι για μία νικηφόρα στρατηγική σήμερα. Το αν υπάρχει ακόμα χρόνος για να ανατραπεί η κατάσταση μένει να αποδειχθεί. Αυτό που εμείς οφείλουμε να κάνουμε είναι να αφήσουμε στην άκρη ενδοιασμούς και αμφιβολίες και να ρίξουμε μεθοδικά και συντονισμένα όλες μας τις δυνάμεις σε όλα αυτά τα μέτωπα για να ξαναδώσουμε ελπίδα και προοπτική στο κίνημα. Άλλος χρόνος για αμφιταλαντεύσεις δεν υπάρχει. Μην καταδέχεσαι πια να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;». Πολέμα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου