Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2016

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ; ΑΡΓΗΣΑΜΕ!

του Νίκου Θεοδοσίου 
Μια νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε. Το 2016, για πρώτη φορά στην Ελλάδα και στα πλαίσια του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία έγινε τόσο εκτεταμένη συζήτηση για το ζήτημα της εισαγωγής της οπτικοακουστικής – κινηματογραφικής παιδείας στο σχολείο. Κανείς πλέον δεν αμφισβητεί την αναγκαιότητά της. Το ζητούμενο πλέον είναι να περάσουμε από τα λόγια στην πράξη. Γιατί έχουμε αργήσει!
Στο σημείο αυτό καλό είναι να ανακεφαλαιώσουμε αλλά και να θυμηθούμε μερικά πράγματα.
Αν σήμερα φτάσαμε στο σημείο να κουβεντιάζουμε πλέον για πρακτικά βήματα που πρέπει να γίνουν στην εισαγωγή του κινηματογράφου στην εκπαιδευτική διαδικασία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αγώνα που διεξήγαμε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και τα στελέχη του μαζί με τους εθελοντές, τους φίλους και τους συμπαραστάτες για είκοσι ολόκληρα χρόνια.
Ήταν το 1997 όταν για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, στην Αρχαία Ολυμπία, στα πλαίσια του 1ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας διεθνές συνέδριο με θέμα «Σχολείο και κινηματογράφος» και με τη συμμετοχή των κορυφαίων στο είδος τους ειδικών από την Ευρώπη. Από τότε ακολούθησαν και άλλα συνδυάζοντας τη θεωρία με την πράξη ενώ τα στελέχη του Φεστιβάλ συμμετείχαν σε δεκάδες συνέδρια, ημερίδες και εργαστήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, παρήγαγαν ταινίες και εκπαιδευτικά φυλλάδια μοναδικά στο είδος τους.

Ήταν το 2010 όταν το Νεανικό Πλάνο (που οργανώνει το Φεστιβάλ Ολυμπίας και την Camera Zizanio) έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από το 1948 που γυρίστηκε, τη γαλλική ταινία «Το Σκασιαρχείο» κάνοντας ευρύτερα γνωστό το έργο του μεγάλου γάλλου παιδαγωγού Σελεστέν Φρενέ.

Η διακίνηση της ταινίας με τη σειρά της προκάλεσε τη δημιουργία ενός ρεύματος στο χώρο στον εκπαιδευτικών που έφερε τη δημιουργία, πριν δυο χρόνια, του πιο σημαντικού ανανεωτικού κινήματος στην εκπαίδευση, της Παιδαγωγικής Ομάδας «ΤΟ Σκασιαρχείο».

Η επιλογή του Φρενέ δεν ήταν τυχαία. Ο γάλλος πρωτοπόρος εκπαιδευτικός ήταν ο πρώτος από το 1926 ήδη που έβαλε τον κινηματογράφο στο σχολείο αλλά με μια διαφορετική οπτική. Μέχρι τότε ο κινηματογράφος στο σχολείο περιορίζονταν στο ρόλο του εποπτικού εργαλείου.

Η διαφορετική αντιμετώπιση από τον Φρενέ βρισκόταν στο ότι μετέτρεπε τον κινηματογράφο σε εργαλείο στα χέρια των παιδιών και των εκπαιδευτικών. Οι μαθητές έπαυαν να είναι παθητικοί καταναλωτές εικόνων που παρήγαγαν άλλοι και γίνονταν δημιουργοί των δικών τους.

Από την εμπειρία του Φρενέ εξήγαγε δυο σημαντικές σταθερές που έχουν απόλυτη ισχύ σήμερα και πρέπει να αποτελούν τις βάσεις μιας σύγχρονης οπτικοακουστικής παιδείας:
Ο κινηματογράφος δεν είναι τεχνική, είναι τέχνη και σαν τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Είναι απαραίτητη η συμμετοχή – συνεργασία των καλλιτεχνών του χώρου με τους εκπαιδευτικούς για την άντληση του μάξιμουμ των παιδαγωγικών δυνατοτήτων του.
Η οπτικοακουστική – κινηματογραφική παιδεία πρέπει να στοχεύει στη δράση.

Ο Φρενέ ήδη από τη δεκαετία του ’50 είχε επισημάνει πως ο κινηματογράφος είναι «ένα ισχυρό εκπαιδευτικό μέσο» αλλά ταυτόχρονα ένα δίκοπο μαχαίρι μπορεί να εμπεριέχει τον κίνδυνο μιας παθητικής γνώσης.

Η μετάβαση από την παθητική στην ενεργητική γνώση μπορεί να γίνει μόνο όταν ο κινηματογράφος πάψει να είναι ένα πράγμα καθεαυτό, ένα πράγμα που βρίσκεται απέναντί μα και γίνει πράγμα για μας. Ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτή η υπέρβαση είναι τα ίδια τα παιδιά να γίνουν δημιουργοί οπτικοακουστικών έργων.

Αυτές είναι οι αρχές στις οποίες στηρίζεται το μοναδικό την Ελλάδα εκπαιδευτικό έργο του Φεστιβάλ Ολυμπίας και της Camera Zizanio που έχει σαν ξεχωριστό στόχο την ανάδειξη των νεανικών δημιουργιών από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο.


Σχετικά με την κινηματογραφική παιδεία – Κείμενο που δημοσιεύτηκε στο ilia24.gr
https://theodosiou.wordpress.com/2016/09/06/%CE%B1%CF%81%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%B5/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου