Σκέψεις για τις φοιτητικές εκλογές και το φοιτητικό κίνημα
Στις 24 Μάη έλαβαν χώρα στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας οι φοιτητικές εκλογές. Τα νέα ήταν άσχημα και αυτή τη χρονιά. Οι δυνάμεις της ΕΑΑΚ και των συνεργαζόμενων με αυτή παρατάξεων (ΑΡΕΝ, ΑΡΔΙΝ) σημείωσαν μικρή πτώση1 στα ΑΕΙ και διατήρησαν ελάχιστη παρουσία στα ΤΕΙ, η ΠΚΣ παρέμεινε στάσιμη σε ΑΕΙ ενώ στα ΤΕΙ κατατάχτηκε τρίτη πίσω από την ανανήψασα ΠΑΣΠ2. Και φυσικά, για ακόμη μια χρονιά η ΔΑΠ, η παράταξη σήμα-κατατεθέν της αστικής νομιμότητας και της κυρίαρχης ιδεολογίας, πρώτη, με αύξηση μάλιστα των ποσοστών της στα πανεπιστημιακά τμήματα. Όλα αυτά σε ένα περιβάλλον αύξησης της αποχής (περισσότερο στα πανεπιστημιακά τμήματα, λιγότερο στα ΤΕΙ).
Πηγή: nka.gr
Δεν μοιραζόμαστε την αντίληψη που θέλει τα φετινά αποτελέσματα να αποτυπώνουν ένα ανατρεπτικό ρεύμα έτοιμο να προβάλει σθεναρή αντίσταση απέναντι στα σχέδια της κυβέρνησης3. Όπως εξηγήσαμε παραπάνω, τα αποτελέσματα δείχνουν πως παρά την αύξηση των ποσοστών των αριστερών παρατάξεων την περσινή χρονιά η δυσαρέσκεια δεν πάει αριστερά. Τουναντίον, καναλιζάρεται στην γιγαντιαία αποχή και την ψήφο στις απόλυτα συστημικές δυνάμεις. Αν υποθέσουμε με βάση τα δεδομένα ότι οι ενεργοί φοιτητές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι περίπου 280.000, το επίπεδο της προσέλευσης στις εκλογές είναι 23% (63000). Εδώ κάποιοι ίσως ανακαλύψουν το κρυφό εξεγερσιακό δυναμικό που δεν το καλύπτουν οι παρατάξεις της Αριστεράς και θέλει πιο δυναμικές μορφές δράσεις ενώ άλλοι θα τονίσουν την αναντιστοιχία ανάμεσα στις ιδεολογικές πεποιθήσεις και την νοοτροπία της προσωπικής/χαλαρής ψήφου που φαίνεται να κυριαρχεί. Αρκεί κάποιος να μιλήσει με φοιτητές/τριες που δεν πάνε να ψηφίσουν, για να καταλάβει ότι η απόσυρση από το ελάχιστο καθήκον της εκλογικής διαδικασίας δεν σηματοδοτεί μαχητική εναλλακτική, αλλά παραίτηση. Φράσεις όπως «δεν με εκφράζουν οι παρατάξεις» και «η κομματικοποίηση κάνει κακό» θεωρούνται πια κλισέ για πρωτοετή της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το ζήτημα όμως είναι γιατί τέτοια αποχή, σε μια περίοδο που τα όποια προβλήματα των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας βαθμίδας σωρεύονται και έρχονται με φόρα στην επιφάνεια;
Η ήττα του αντιμνημονιακού κινήματος και η ματαίωση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έφερε την Αριστερά σε κατάσταση υπαρξιακής κρίσης. Η άρχουσα τάξη πέτυχε να τροποποιήσει το προηγούμενο κοινωνικό συμβόλαιo ανάμεσα στα αντιμαχόμενα ταξικά στρατόπεδα, ανοίγοντας μέσω των μνημονίων τη συζήτηση για το ποιος θα επωμιστεί τα βάρη της κρίσης. Και το έκανε αυτό με έναν θεαματικά πρωτόγνωρο τρόπο, με το να νοιαστεί ελάχιστα για το ποια άποψη έχουν οι «υποτελείς» και οι συνδικαλιστικές τους οργανώσεις. Όσο και αν απείλησαν ή εφάρμοσαν απεργίες, το μήνυμα της άρχουσας τάξης ήταν σαφές, ότι πλέον δεν θα έχουν κανένα ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας. Η Αριστερά μη έχοντας καταλάβει το σχέδιο της άρχουσας τάξης παρέμεινε στον προηγούμενο ρόλο θεωρώντας ότι άμα κατεβάσει μερικές χιλιάδες στον δρόμο για ένα παρατεταμένο διάστημα η κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να υποχωρήσει. Οι εποχές όμως που το πολιτικό προσωπικό της αστικής τάξης ανεχόταν να δεχθεί πίεση από την Αριστερά είχαν τελειώσει, έστω και αν αυτή προσπαθούσε να εκπροσωπήσει τον εαυτό της μέσα από το αδιαμεσολάβητο πρόσωπο των συνδικαλιστικών οργανώσεων της εργατικής τάξης. Οι εποχές νόμου Γιαννίτση ή ακόμα και του φοιτητικού κινήματος του 2006-07 είχαν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Την περίοδο των πρώτων μνημονίων η απόλυτη καταστολή ήταν ο δρόμος που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις.
Η επικύρωση της νέας κατάστασης όμως, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την ήττα του αντιμνημονιακού κινήματος και την συναίνεση του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνοδεύτηκε στα πανεπιστήμια από μία δεξιά αναζωπύρωση αλλά από μία συνολική φυλορρόηση των φοιτητικών συλλόγων καθώς και των παρατάξεων. Η καλλιέργεια της αποπολιτικοποίησης και της ιδεολογίας της ανεξαρτησίας, η απαξίωση των φοιτητικών οργάνων κλιμακώθηκε. Η μαζικοποίηση αυτής της ιδεολογίας στα πανεπιστήμια και τα συνδικάτα εκφράζει την στροφή της άρχουσας τάξης από την ανοχή ή την επικρότηση της πολιτικοποίησης αυτών των κοινωνικών χώρων στην πολιτική τους απονέκρωση. Έτσι μετά το ξεδόντιασμα της Αριστεράς ο αστισμός προτείνει μία ορισμένη ταξική «ειρήνη» βασισμένη πάνω στην αποπολιτικοποίηση. Αυτό έχει απόλυτο νόημα καθώς ο ουσιαστικός στόχος της αστικής αναδιάρθρωσης των πανεπιστημίων δεν είναι απλώς η ΔΑΠ να ανεβάσει τα ποσοστά και την δύναμή της στα πανεπιστήμια, αλλά την ήττα της πολιτικής ως τέτοιας. Όταν το Ποτάμι μιλάει για την ανάγκη συνολικής κατάργησης των παρατάξεων εκπροσωπεί ακριβώς αυτό το καινούργιο, χωρίς να έχει τα βαρίδια της προηγούμενης κοινωνικής συναίνεσης (συντήρηση ενός φοιτητικού κομματικού στρατού). Στόχος είναι να ταφεί συνολικά οτιδήποτε προσιδιάζει σε όργανα αντιπροσωπευτικότητας και συζήτησης εντός των φοιτητών με ουσιαστικό στόχο την περαιτέρω φίμωση των ριζοσπαστικών αριστερών στοιχείων στα πανεπιστήμια. Τμήμα αυτής της προσπάθειας ήταν και ο αποκλεισμός των φοιτητών από τα όργανα διοίκησης όπως αυτό διαμορφώθηκε από τον νόμο Διαμαντοπούλου και από άλλες νομοθετικές παρεμβάσεις τα τελευταία χρόνια. Αυτός ο στόχος κλιμακώνεται εδώ και πολλά χρόνια καθώς ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ΄90 τα ποσοστά αποχής ήταν σε υψηλά επίπεδα με αυξητική τάση τα επόμενα χρόνια (με εξαίρεση την περίοδο ΄06-΄07). Ορισμένοι μάλιστα νεαροί πολιτευτές της ΝΔ δεν έχουν πρόβλημα να μιλήσουν για φοιτητικά κοινοβούλια και άλλα τέτοια ωραία4 που φυσικά θα αντικαταστήσουν την σημερινή αντιπροσώπευση με ένα πρόπλασμα φοιτητικής αριστοκρατίας που θα συζητά με τους Υπουργούς και θα τους προτείνει λύσεις στα πλαίσια της «υγιούς πολιτικοποίησης».
Αριστερά στην εποχή του κοινωνικού κανιβαλισμού
Οι κομμουνιστές φοιτητές έχουν το αντιφατικό καθήκον ότι ενώ δίνουν τους αγώνες του σήμερα βλέπουν τους εαυτούς τους πέρα από τα στενά όρια του συνδικαλισμού. Είναι επιφορτισμένοι με το να επηρεάσουν συνειδήσεις και να δώσουν την μάχη εκεί που ο συσχετισμός δυνάμεων είναι υπό διαμόρφωση, εκεί που η σύγκρουση με την αστική τάξη δίνει ευκαιρίες για αντεπίθεση, που δεν θα είναι κατ’ ανάγκην το πανεπιστήμιο ή τα πανεπιστημιακά ζητήματα. Το ουσιαστικότερο είναι ότι η Φοιτητική Αριστερά, και δη η Επαναστατική Φοιτητική Αριστερά, θα πρέπει να αντιληφτεί τον εαυτό της πρώτα και κύρια ως τέτοια. Να μιλά για την Φοιτητική Επαναστατική Αριστερά σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο κι όχι για το «φοιτητικό κίνημα». Ως επαναστάτες που παρεμβαίνουν στα Πανεπιστήμια και οργανώνουν την μάχη με την αστική τάξη εκεί που κρίνεται η ταξική πάλη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι σταματούν να οργανώνουν και αγωνιστικές κινητοποιήσεις για τον χώρο τους.
Η αποκλειστική ενασχόληση με την υπεράσπιση των φοιτητικών κεκτημένων του προηγούμενου κοινωνικού συμβολαίου αναπαράγει έναν ρόλο αριστερού δικαιωματισμού. Αν συνομιλούμε με την αστική πολιτική ως ομάδα πίεσης για τα φοιτητικά ζητήματα, η κομμουνιστική υπόθεση στα πανεπιστήμια είναι καταδικασμένη. Όταν ο διαμεσολαβητικός σου ρόλος έχει καταρρεύσει κι εσύ επιμένεις να δίνεις αγώνες εκεί που δεν έχεις το πλεονέκτημα, κάτι δεν πάει καλά. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι το φοιτητικό κίνημα δεν πρέπει να ασχοληθεί με τα άμεσα αιτήματα των φοιτητών ανά τμήμα (σίτιση, μετακινήσεις, υλικοτεχνικές υποδομές κλπ.) ούτε φυσικά να απεμπολήσει τις πιο δυναμικές μορφές κινητοποιήσεων. Κάθε μάχη, όσο μικρή κι αν είναι, έχει σημασία. Λέμε όμως ότι πρέπει να ξέρει σε τι του χρησιμεύουν και μέχρι πού μπορούν να το φτάσουν. Πολύ περισσότερο πρέπει να ξέρει πού να ρίξει το κύριο βάρος της προσπάθειάς του.
Η φοιτητική Αριστερά σήμερα οφείλει να μιλήσει για το αντιπολεμικό κίνημα, το προσφυγικό, την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία και την φασιστική κυβέρνηση του Κιέβου, για την Ευρώπη-φρούριο και την επίθεση της αντεπανάστασης στη Βενεζουέλα. Να μιλήσει για την φροντιστηριοποίηση του πανεπιστημίου και την καθηγητική αυθαιρεσία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει χώρος για μια σειρά δράσεων. Εκδηλώσεις, ομιλίες, συναυλίες, πορείες που θα καταλήξουν μπροστά σε πρεσβείες, ακόμη και καταλήψεις, ανάλογα και με την δυναμική των παρεμβάσεων. Είναι όμως μάχες που φτάνουν στον πυρήνα της αντίθεσής μας με την άρχουσα τάξη και μπορεί να εμπνεύσει νέες συνειδήσεις στην υπόθεση μας.
Προϋπόθεση όμως για όλα αυτά είναι πρώτα από όλα να παραδεχθούμε την ήττα. Σε κάθε μάχη εισερχόμαστε με τα όπλα μας, ανάλογα με το έδαφος, το πώς εκτιμούμε ότι ο εχθρός θα μας επιτεθεί, τις δικές μας δυνατότητες. Όταν όμως σπάει το μέτωπο και πλαγιοκοπούμαστε είναι αδύνατο να θεωρούμε ότι υπάρχει περίπτωση να κερδίσουμε χρησιμοποιώντας τις ίδιες τακτικές, τα ίδια όπλα. Τα συνθήματα που ρίχνουμε είναι τα όπλα μας, θεωρώντας από αυτά θα κριθεί η μάχη.
Η ΕΑΑΚ δυστυχώς έχει μείνει ακόμα σε ένα επίπεδο συνθηματολογίας του 2011 με μία πολιτική λογική του 2006-07, επιμένοντας να επικεντρωθεί στις ανά τομέα επιπτώσεις του Μνημονίου5,την ίδια ώρα που θαυμάσια περιγράφει το σκοτεινό εργασιακό μέλλον. Υπάρχουν φυσικά και κείμενα σαν αυτό των συντρόφων της νκα που επιστρέφουν στη γνωστή λύση των ανεξάρτητων-ριζοσπαστικών φοιτητικών συλλόγων στα χέρια των ίδιων των φοιτητών «που θα υπερβαίνουν τη σημερινή εκφυλιστική εικόνα των γραφειοκρατικοποιημένων συλλογικών διαδικασιών». Ας μας εξηγήσουν τι σημαίνει αυτό και σε τι θα αλλάξει τον συσχετισμό εντός των σχολών. Δηλαδή θα ακούσουν το κάλεσμα μας οι φοιτητές και θα θελήσουν να μετατρέψουν τις Συνελεύσεις σε ένα είδος Κομμούνας επειδή εμείς τους μιλάμε για τον εργασιακό χειμώνα που έρχεται; Οι συμφοιτητές και συμφοιτήτριές μας ξέρουν αρκετά καλά τι τους περιμένει για αυτό και προσπαθούν να προσαρμοστούν καταφεύγοντας σε συλλογή πιστοποιητικών ή ετοιμάζοντας μεσοπρόθεσμα βαλίτσες για τη Βόρεια Ευρώπη. Αντίστοιχα η λύση δεν μπορεί να είναι στη φετιχικοποίηση του σύνθηματος «όλη η εξουσία στις Γενικές Συνελεύσεις». Το ίδιο ισχύει και για τις καταλήψεις. Αλλιώς τα μέσα παρέμβασης που είχες στα χέρια σου ώς χθες μετατρέπονται σε σκουριασμένα εργαλεία κι εσύ γίνεσαι ένα κομμάτι του προβλήματος.
Δυστυχώς οι αντιμνημονιακοί αγώνες προς το παρόν έχουν κλείσει, αδρανοποιώντας την ισχύ των συνθημάτων της περιόδου που έχουν να κάνουν με την διαγραφή του χρέους και την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο πόλεμος και το προσφυγικό είναι οι τομείς που κρίνουν πλέον τον πολιτικό συσχετισμό σε αυτή την περίοδο. Γιατί μπορεί να μην το βιώνουν στο πετσί τους οι φοιτητές, όταν η κυβέρνηση ανοίγει τη συζήτηση για προαναχωρησιακά κέντρα κλειστού τύπου για τους πρόσφυγες ή όταν οι φασίστες κάνουν πογκρόμ στον Ασπρόπυργο, ωστόσο αυτά είναι τα γεγονότα από τα οποία κρίνεται ο επόμενος συσχετισμός δύναμης. Όσο και αν η Αριστερά θεωρεί ότι τα υποψήφια μέλη της εντάσσονται σε αυτήν με επιφοίτηση, είναι αντιθέτως αυτές οι μάχες που κρίνουν μία στοιχειώδη ηθική στάση βάσει της οποίας κάποτε κάποιος μπορεί και να γίνει κομμουνιστής.
Το φοιτητικό κίνημα σε τελική ανάλυση για εμάς έχει νόημα όταν αντιμετωπίζει τη νέα πραγματικότητα όπως έχει διαμορφωθεί. Όταν γίνεται αγωγός επαναστατικών ιδεών και δεν περιορίζεται στο να ζητάει να γυρίσει το μέτωπο της αντιπαράθεσης στην προ του 2011 κατάσταση, νοσταλγώντας την επιστροφή σε μια μεσαία τάξη που συρρικνώνεται. Η ισλαμοφοβία, η Ευρώπη-φρούριο,η ένταση της καταστολής, ο αντιμεταναστευτικός λόγος, η υιοθέτηση της ακροδεξιάς προπαγάνδας από δυνάμεις του «δημοκρατικού τόξου», το πανεπιστήμιο-εξεταστικό κέντρο, δείχνουν με ακρίβεια πού πρέπει να δοθεί η μάχη. Η μάχη αυτή είναι μια ευκαιρία να αναμετρηθούμε με τον ιδεολογικό πυρήνα της αστικής αντεπανάστασης και την πολιτική διαχείριση του νέου κοινωνικού συμβολαίου που τίθεται υπό διαμόρφωση και προβλέπει όλο και λιγότερα για τον κόσμο της εργασίας. Ίσως αυτή η αναμέτρηση δεν βγάλει τα αποτελέσματα που επιθυμούμε, ίσως οδηγήσει σε ένα ντόμινο ικανό να μας βγάλει στην «όχθη» που θέλουμε. Δεν μένει παρά να τεστάρουμε τις δικές μας και τις δικές τους δυνάμεις.
Πηγές
1. Πανεπιστήμια: Τα Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα των Φοιτητικών Εκλογών 2017, foititikanea.gr
2. ΤΕΙ: Τα Συγκεντρωτικά Αποτελέσματα των Φοιτητικών Εκλογών 2017, foititikanea.gr
3. Πρώτο σχόλιο για τις φοιτητικές εκλογές 2017, nka.gr
4. Οι πολιτικές νεολαίες είναι μόνο για πάρτι στη Μύκονο. Τι όχι; , longreads.news247.gr
5. Μια μάχη τέλειωσε,ο πόλεμος συνεχίζεται. , karfieaak.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου